Secure ConnectionΟ νέος εμφύλιος πόλεμος της Λιβύης
Και τι μπορούν να κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες γι’ αυτό
Περίληψη Κειμένου και Βιογραφικό Συγγραφέα
Η αδύναμη αντίδραση της Ευρώπης στην επίθεση του πολέμαρχου Χαφτάρ στην Τρίπολη, είναι ένας βασικός λόγος για τον οποίο ούτε η κατάπαυση του πυρός ούτε η επιστροφή στην πολιτική διαδικασία είναι επί του παρόντος ρεαλιστικές: Τα αντιμαχόμενα μέρη της Λιβύης είναι σαφές ότι δεν μπορούν να βασιστούν στους Ευρωπαίους για να επιβάλουν την εφαρμογή μιας συμφωνίας. Έτσι, απομένουν μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες…
Ο FREDERIC WEHREY είναι ανώτερος συνεργάτης στο Carnegie Endowment για την Διεθνή Ειρήνη και ο συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο The Burning Shores: Inside the Battle for the New Libya [1].
Ο WOLFRAM LACHER είναι ανώτερος συνεργάτης στο German Institute for International and Security Affairs και συν-συγγραφέας, με τον Alaa al-Idrissi, του βιβλίου με τίτλο “Capital of Militias: Tripoli’s Armed Groups Capture the Libyan State” [2].
Έτσι, απομένουν μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες. Τόσο το Υπουργείο Εξωτερικών όσο και το Υπουργείο Άμυνας προσπάθησαν αρχικά να πείσουν τον Haftar να αποσύρει τις δυνάμεις του. Ωστόσο, στις 15 Απριλίου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Donald Trump, δημοσίως επιδοκίμασε τον Haftar σε μια τηλεφωνική συνομιλία, ουσιαστικά εξουδετερώνοντας τις προσπάθειες των Αμερικανών διπλωματών να φέρουν τις μάχες σε μια κατάληξη.
Μαχητές υπέρ της GNA έξω από την Τρίπολη, τον Μάιο του 2019. GORAN TOMASEVIC / REUTERS
------------------------------------------------------------------
ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ
Ο Τραμπ μπορεί να έχει σαμποτάρει τις διπλωματικές προσπάθειες των ΗΠΑ, αλλά η Ουάσινγκτον εξακολουθεί να έχει επιλογές. Η πρώτη προτεραιότητά της θα πρέπει να είναι να αποτρέψει τα περιφερειακά κράτη -συμπεριλαμβανομένων όχι μόνο της Αιγύπτου και των ΗΑΕ, αλλά και του Κατάρ και της Τουρκίας- να κλιμακώσουν την στρατιωτική στήριξή τους προς τις εμπόλεμες ομάδες της Λιβύης. Ήδη υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις [6] ότι οι δυνάμεις του Haftar χρησιμοποιούν ξένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) για την εκτόξευση πυραύλων αέρος -επιφανείας, τα οποία κατά πάσα πιθανότητα παρέχονται από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Κατά την διάρκεια των τελευταίων πέντε ετών, το Αμπού Ντάμπι υπήρξε κατά συρροή παραβάτης του εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ στην Λιβύη, υποστηρίζοντας τον Haftar με στρατιωτικό εξοπλισμό και αεροπορικές επιθέσεις [7]. Οι δυνάμεις της GNA, εν τω μεταξύ, έχουν στραφεί στην Τουρκία, η οποία σύμφωνα με πληροφορίες τούς έχει αποστείλει τεθωρακισμένα οχήματα [8].
Δεδομένων των ισχυρών δεσμών της με τα κράτη που εμπλέκονται σήμερα στην Λιβύη, η Ουάσινγκτον βρίσκεται σε μοναδική θέση να χρησιμοποιήσει την διπλωματική της ισχύ για να σταματήσει περαιτέρω παραβιάσεις. Ωστόσο, ελλείψει σαφούς θέσης από την εκτελεστική εξουσία, η πιο αποτελεσματική δράση μπορεί να προέλθει από το Κογκρέσο [9]. Συγκεκριμένα, το Κογκρέσο θα πρέπει να διεξάγει δημόσιες ακροάσεις που θα απαιτούσαν από τις κυβερνητικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του Πενταγώνου, του Υπουργείου Εξωτερικών, και των Υπηρεσιών πληροφοριών, να αποκαλύψουν στοιχεία ότι τα περιφερειακά κράτη παραβιάζουν το εμπάργκο των Ηνωμένων Εθνών. Το Κογκρέσο μπορεί επίσης να εγκρίνει κυρώσεις κατά ξένων εταιρειών που διευκολύνουν αυτές τις παραβιάσεις.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν επίσης να διαδραματίσουν εποικοδομητικό ρόλο και στον αγώνα για την παραγωγή πετρελαίου της Λιβύης. Καθώς επιδεινώνεται η χρηματοπιστωτική κρίση στην ανατολική Λιβύη, ο Haftar προσπαθεί να πουλήσει [10] κάποια από τα πετρέλαια που ελέγχει, παραβιάζοντας το νόμιμο μονοπώλιο της Libyan National Oil Corporation (Λιβυκής Εθνικής Πετρελαϊκής Εταιρείας) στις εξαγωγές. Στο παρελθόν, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εμποδίσει αυτές τις παράνομες ενέργειες. Το καλοκαίρι του 2018, για παράδειγμα, οι διπλωμάτες των ΗΠΑ συνεργάστηκαν με τον ΟΗΕ για να πιέσουν τον Haftar να επιστρέψει στον έλεγχο της εθνικής πετρελαϊκής εταιρείας πετρελαϊκές κάποιες υποδομές που είχε καταλάβει. Εάν ο Haftar επιχειρήσει παράνομες πωλήσεις πετρελαίου στο μέλλον, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να είναι διατεθειμένες να τις αποτρέψουν.
Η Ουάσινγκτον μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει την δημόσια απειλή οικονομικών κυρώσεων και διώξεων για εγκλήματα πολέμου ώστε να αποτρέψει καταχρήσεις -από τις επιθέσεις εναντίον αμάχων έως τις προσπάθειες να διαταραχθεί η ευάλωτη παροχή ύδατος της Τρίπολης [11]- και να αναγκάσει και τις δύο πλευρές να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Εδώ ο Haftar αξίζει ιδιαίτερης εξέτασης: Τον Αύγουστο του 2017, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο παρέπεμψε σε δίκη έναν από τους αξιωματικούς του για την παράνομη δολοφονία 33 αιχμαλώτων πολέμου και το 2015 ο Χαφτάρ εμφανίστηκε σε ένα βίντεο όπου διέταζε τους στρατιώτες του «να μην πάρουν αιχμαλώτους». Επειδή ο Haftar είναι πολίτης των ΗΠΑ, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να τον διώξουν [ποινικά] [12] στο πλαίσιο του αμερικανικού Νόμου περί Εγκλημάτων Πολέμου. Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ θα μπορούσε επίσης να επιβάλει κυρώσεις στον Haftar, επικαλούμενος την ίδια νομική αρχή που χρησιμοποίησε το περασμένο φθινόπωρο [13] για να επιβάλει κυρώσεις σε έναν άλλο ηγέτη πολιτοφυλακής της Λιβύης για «παρατεταμένες επιθέσεις των πολιτοφυλακών στην πρωτεύουσα της Λιβύης».
ΕΙΡΗΝΗ ΣΤΗΝ ΛΙΒΥΗ;
Με τον τερματισμό των ξένων παρεμβάσεων, την διαφύλαξη των πετρελαϊκών πόρων της Λιβύης και την επιβολή κυρώσεων, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να αρχίσουν να κατευθύνουν τους ανταγωνιστές της Λιβύης προς μια πολιτική διαδικασία. Μια τέτοια διαδικασία, ωστόσο, δεν μπορεί να περιλαμβάνει τον Haftar και τον εσωτερικό κύκλο του. Για πολύ καιρό, ο πολέμαρχος εκμεταλλεύτηκε κυνικά τις διαπραγματεύσεις ως μέσο για τον απώτερο στόχο του της κατάληψης της εξουσίας. Οι εξωτερικές δυνάμεις, πιστεύοντας ότι θα μπορούσαν να τον δαμάσουν, έχουν ανταμείψει τις εδαφικές κατακτήσεις του με πολιτική επιρροή.