Πώς θα έμοιαζε ένας πόλεμος με το Ιράν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πώς θα έμοιαζε ένας πόλεμος με το Ιράν

Καμία πλευρά δεν θέλει μια μάχη, αλλά αυτό δεν εξαλείφει τον κίνδυνο

Μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ιράν υπάρχει μια ξεχωριστή πιθανότητα παρεξήγησης, μεταξύ άλλων, όταν οι δύο δρώντες παίρνουν αποφάσεις υπό την πίεση του χρόνου, με βάση αβέβαιες πληροφορίες, και σε κλίμα βαθιάς αμοιβαίας δυσπιστίας. Το Ιράν ενδέχεται να εκτιμήσει λανθασμένα ένα εφ’ άπαξ χτύπημα από τις Ηνωμένες Πολιτείες ως την αρχή μιας σημαντικής στρατιωτικής εκστρατείας που απαιτεί άμεση και σκληρή αντίδραση. Ο κίνδυνος ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα στείλουν συγκεχυμένα μηνύματα στους Ιρανούς είναι ιδιαίτερα υψηλός, δεδομένης της τάσης του Trump να είναι ασυγκράτητος στο Twitter και του γεγονότος ότι ο σύμβουλός του για την εθνική ασφάλεια έχει αρθρώσει μια πιο φιλοπόλεμη ατζέντα από την δική του.

05062019-2.jpg

Το κατάστρωμα του αμερικανικού αεροπλανοφόρου USS Abraham Lincoln στην Αραβική Θάλασσα, τον Μάιο του 2019. GARRETT LABARGE /U.S. NAVY / REUTERS
--------------------------------------------------

Οι δύο πλευρές θα αντιμετωπίσουν επίσης ένα έντονο δίλημμα ασφαλείας, με τα αμυντικά μέτρα κάθε πλευράς να φαίνονται επιθετικά στην άλλη πλευρά. Ας υποθέσουμε ότι κατά την διάρκεια της κρίσης, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποφασίσουν να στείλουν αεροπλανοφόρα, πολεμικά πλοία, βομβαρδιστικά και μαχητικά αεροσκάφη στην περιοχή για να υπερασπιστούν τον εαυτό τους και τους συμμάχους τους. Οι στρατιωτικοί ηγέτες του Ιράν ενδέχεται να συμπεράνουν ότι η Ουάσινγκτον προετοιμάζεται για μια μεγαλύτερη επίθεση. Ομοίως, φανταστείτε ότι το Ιράν αποφασίζει να προστατεύσει τους πυραύλους και τις νάρκες του από ένα προληπτικό χτύπημα από τις ΗΠΑ, μεταφέροντάς τα έξω από τις αποθήκες όπου βρίσκονται και διασκορπίζοντάς τα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να ερμηνεύσουν τέτοια αμυντικά μέτρα ως προετοιμασία για μια δραματική κλιμάκωση -και να ανταποκριθούν με την πραγματοποίηση ακριβώς του προληπτικού χτυπήματος που θα προσπαθούσε να αποφύγει το Ιράν.

Σε ένα σενάριο, όλες αυτές οι κλιμακούμενες πιέσεις προκαλούν μια μεγαλύτερη σύγκρουση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες βυθίζουν πολλά ιρανικά πλοία και επιτίθενται σε λιμενικές και εγκαταστάσεις στρατιωτικής εκπαίδευσης. Το Ιράν ρίχνει νάρκες και επιτίθεται σε πλοία των ΗΠΑ στον Περσικό Κόλπο. Οι πληρεξούσιοι των Ιρανών σκοτώνουν δεκάδες Αμερικανούς στρατιώτες, βοηθητικό προσωπικό και διπλωμάτες στην περιοχή και ιρανικοί πύραυλοι χτυπούν τις αμερικανικές βάσεις στο Μπαχρέιν, την Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ, προκαλώντας περιορισμένες ζημιές. Σε κάθε εξέλιξη, το Ιράν προσπαθεί να σώσει το κύρος του επιδεικνύοντας αποφασιστικότητα, αλλά σταματώντας πριν από έναν ολοκληρωτικό πόλεμο˙ η Ουάσινγκτον, η οποία προτίθεται να «αποκαταστήσει την αποτροπή», προβαίνει σε αντίποινα λίγο πιο επιθετικά κάθε φορά. Πριν από καιρό, αμφότεροι περιέπεσαν σε εχθροπραξίες πλήρους κλίμακας.

Σε αυτό το σημείο, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μια επιλογή: Να συνεχίσουν την κλιμάκωση «οφθαλμόν αντί οφθαλμού» ή να κατακλύσουν τον εχθρό και να καταστρέψουν όσο το δυνατόν περισσότερες στρατιωτικές δυνατότητες, όπως έκαναν οι Ηνωμένες Πολιτείες κατά την διάρκεια της Επιχείρησης Desert Storm κατά του Ιράκ το 1991. Το Πεντάγωνο συνιστά την «μεγάλη κλίμακα» (“going big”) ώστε να μην αφήσει τις δυνάμεις των ΗΠΑ ευάλωτες σε περαιτέρω ιρανικές επιθέσεις. Ο Μπόλτον και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, υποστηρίζουν το σχέδιο. Ο Trump συμφωνεί, βλέποντας μια μεγάλη επίθεση ως τον μοναδικό τρόπο για την αποτροπή μιας ταπείνωσης.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες στέλνουν περίπου 120.000 στρατιώτες [5] στις βάσεις τους στη Μέση Ανατολή, ένας αριθμός που προσεγγίζει τα στρατεύματα των 150.000 έως 180.000 [6] στρατιωτικών που εγκαταστάθηκαν στο Ιράκ σε οποιοδήποτε σημείο από το 2003 έως το 2008. Τα αμερικανικά αεροσκάφη επιτίθενται σε συμβατικούς ιρανικούς στόχους και σε μεγάλο μέρος της πυρηνικής υποδομής του Ιράν σε Natanz, Fordow, Arak και Esfahan. Προς το παρόν, ο στρατός δεν ξεκινά εισβολή στο έδαφος ή δεν επιδιώκει να ανατρέψει το καθεστώς στην Τεχεράνη, αλλά δυνάμεις ξηράς αποστέλλονται στην περιοχή, έτοιμες να εισβάλουν εάν είναι απαραίτητο.

05062019-3.jpg

Σύμμαχοι του Ιράν, αντάρτες Houthi, σε μια διαδήλωση στην Σαναά της Υεμένης, τον Μάρτιο του 2019. KHALED ABDULLAH / REUTERS
-------------------------------------------------------------

Ο στρατός του Ιράν σύντομα καταβάλλεται, αλλά όχι πριν αναπτύξει μια πανίσχυρη, ολομέτωπη αντεπίθεση. Επισπεύδει την τοποθέτηση ναρκών και την συσσώρευση επιθέσεων μικρών σκαφών στις δυνάμεις των ΗΠΑ στον Περσικό Κόλπο. Οι επιθέσεις με πυραύλους, οι κυβερνοεπιθέσεις και άλλες πράξεις δολιοφθοράς κατά των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων του Κόλπου εκτοξεύουν τις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου για εβδομάδες ή μήνες, ίσως στα 150 δολάρια ανά βαρέλι ή και περισσότερο. Το Ιράν εκτοξεύει όσους περισσότερους πυραύλους μπορεί κατά στρατιωτικών βάσεων των ΗΠΑ. Πολλοί από τους πυραύλους αστοχούν, αλλά κάποιοι δεν το κάνουν. Οι πληρεξούσιοι του Ιράν στοχεύουν στρατεύματα των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν, το Ιράκ και την Συρία και οι αντάρτες Houthi που υποστηρίζονται από το Ιράν στην Υεμένη εντείνουν τις επιθέσεις τους κατά της Σαουδικής Αραβίας. Το Ιράν ενδέχεται να επιχειρήσει ακόμη και τρομοκρατικές επιθέσεις σε αμερικανικές πρεσβείες ή στρατιωτικές εγκαταστάσεις ανά τον πλανήτη -αλλά πιθανόν θα αποτύχει, καθώς αυτές οι επιθέσεις είναι δύσκολο να εκτελεσθούν με επιτυχία.