Γιατί το να μπει η Huawei σε μαύρη λίστα θα μπορούσε να γυρίσει σαν μπούμερανγκ | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Γιατί το να μπει η Huawei σε μαύρη λίστα θα μπορούσε να γυρίσει σαν μπούμερανγκ

Η ιστορία της κινεζικής εγχώριας καινοτομίας
Περίληψη: 

Το «Made in China 2025», το γενικό σχέδιο από το 2015 για την αναβάθμιση της βιομηχανικής ικανότητας της Κίνας, στοχεύει ειδικά σε ξένες εισροές σε τομείς υψηλής τεχνολογίας και στην «αυτάρκεια» σε καίρια εξαρτήματα.

Ο LORAND LASKAI είναι επισκέπτης ερευνητής στο Center for Security and Emerging Technology της Σχολής Εξωτερικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου Georgetown.

Την περασμένη άνοιξη, όταν το αμερικανικό Υπουργείο Εμπορίου πρόσθεσε την κινεζική τηλεπικοινωνιακή εταιρεία ZTE σε μια εμπορική μαύρη λίστα, ουσιαστικά αποκόπτοντας την ZTE από τους βασικούς προμηθευτές της στις ΗΠΑ, ο Κινέζος πρόεδρος Xi Jinping είπε σε ένα ακροατήριο σε μια τεχνολογική εταιρεία ότι ο κινεζικός λαός πρέπει «να παραμερίσει τις ψευδαισθήσεις και να βασιζόμαστε στους εαυτούς μας». Η «ψευδαίσθηση» ήταν η ιδέα ότι η Κίνα μπορεί να ευημερήσει ακόμη και όταν βασίζεται σε ξένη τεχνολογία.

Η διοίκηση Trump φαίνεται αποφασισμένη να αποδείξει ότι ο Xi έχει δίκιο. Τον περασμένο μήνα, έγραψε στη μαύρη λίστα τον τηλεπικοινωνιακό γίγαντα Huawei, την τρίτη μεγάλη κινεζική εταιρεία που προστέθηκε μέσα στο τελευταίο έτος στον κατάλογο του Υπουργείου Εμπορίου που ονομάζεται ηπίως Λίστα Οντοτήτων (Entity List). Η Huawei είναι μια ζωτική κινεζική εταιρεία, η οποία έχει κεντρικό ρόλο τόσο στην ανάπτυξη του κινεζικού δικτύου κινητής τηλεφωνίας 5G όσο και στις προσπάθειες της χώρας να επεκτείνει την ψηφιακή της επιρροή στο εξωτερικό. Η κυβέρνηση Trump εξετάζει επίσης να βάλει στη μαύρη λίστα [1] αρκετές από τις μεγαλύτερες κινεζικές εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης.

20062019-1.jpg

Ένας μηχανικός κάτω από την κεραία σταθμού 5G στο σύστημα δοκιμής εγγύς πεδίου της Huawei, στην Dongguan, στην επαρχία Guangdong, στην Κίνα, τον Μάιο του 2019. JASON LEE / REUTERS
------------------------------------------------------------------------------------

Η διοίκηση του Trump στοιχηματίζει ότι ο αποκλεισμός των κινεζικών εταιρειών τεχνολογίας θα φέρει το Πεκίνο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με στόχο την διαπραγμάτευση «διαρθρωτικών αλλαγών» [2] στην κινεζική οικονομία. Και εκτός από αυτό, ελπίζει να καταφέρει ένα χτύπημα στην Κίνα στην κούρσα για την αξιοποίηση των τεχνολογιών επόμενης γενιάς, όπως η AI [Artificial Intelligence, τεχνητή νοημοσύνη] και η 5G. Αλλά μέσα στην Κίνα, οι κινήσεις της διοίκησης δημιούργησαν μια ισχυρή νέα συναίνεση για να υποστηρίξουν την «αυτοδυναμία» (self-reliance) και την «εγχώρια καινοτομία», δύο συνθήματα του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος που η τεχνολογική βιομηχανία της χώρας έχει αναλάβει διστακτικά. Η Ουάσινγκτον έχει υποτιμήσει την ικανότητα της Κίνας να «σφίγγει την ζώνη της», όπως το έθεσε ο Xi αφότου η ZTE μπήκε στη μαύρη λίστα, και να αναπτύσσει εναλλακτικές για την ξένη τεχνολογία. Η διοίκηση Trump ίσως να ανοίξει το δρόμο προς μια πιο τεχνολογικά ανεξάρτητη και, ενδεχομένως, ισχυρότερη, Κίνα.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΔΥΝΑΜΙΑΣ

Στην Κίνα, η έννοια της «αυτοδυναμίας» ή ziligengsheng, έλκει την καταγωγή της [3] πίσω στον εμφύλιο πόλεμο, όταν οι κομμουνιστές αντάρτες του Μάο Τσε Τουνγκ βρέθηκαν απομονωμένοι και αντιμετώπιζαν την εξολόθρευση από τα χέρια των εθνικιστικών δυνάμεων που υποστηρίζονταν από τις ΗΠΑ. Σύμφωνα με την παράδοση του Κομμουνιστικού Κόμματος [4], οι κομμουνιστές έζησαν από την γη και αποκέντρωσαν την παραγωγή οικονομικών και στρατιωτικών αγαθών, καθώς επανοικοδομούσαν την ισχύ τους και αναδιάτασσαν τις δυνάμεις τους. Όταν το 2014 ο Xi αναβίωσε [5] την ιδέα ως έκκληση για μείωση της εξάρτησης της Κίνας από την ξένη τεχνολογία, το σλόγκαν της εποχής του Μάο φάνηκε να ταιριάζει άβολα στην εποχή των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού.

Αλλά η Κίνα έχει μακρά παράδοση στο να αψηφά τα διεθνή εμπάργκο. Κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η Κίνα κατάφερε να αναπτύξει μια ατομική βόμβα ακόμα και μετά την διακοπή της τεχνικής υποστήριξης από την Σοβιετική Ένωση. Καθ’ όλη την δεκαετία του 1990, η Κίνα ανέπτυσσε εξελιγμένους δορυφόρους και πυραύλους, παρά τις εκτεταμένες κυρώσεις των ΗΠΑ σχετικά με τις τεχνολογίες που σχετίζονται με το διάστημα. Το 2015, όταν η κυβέρνηση Obama εμπόδισε [6] την Intel να πουλήσει επεξεργαστές στην Κίνα για τον τελευταίο της υπερυπολογιστή, οι Κινέζοι ερευνητές ανέπτυξαν γρήγορα μια εγχώρια εναλλακτική. Λιγότερο από ενάμιση χρόνο αργότερα, η Κίνα αποκάλυψε τον TaihuLight, τότε τον ταχύτερο υπερυπολογιστή στον κόσμο, ο οποίος λειτουργούσε εξ ολοκλήρου [7] με κινεζικούς επεξεργαστές.

Αυτές οι επιτυχίες είναι εν μέρει αποτέλεσμα της επίσημης πολιτικής. Για δεκαετίες, η κινεζική κυβέρνηση προέτρεπε τους επιστήμονες και τους ερευνητές να προχωρούν στο έργο τους με το «πνεύμα των δύο βομβών, ενός δορυφόρου» - μια αναφορά στα πυρηνικά και τα πυραυλικά προγράμματα της Κίνας κατά την διάρκεια της απομόνωσης της χώρας την δεκαετία του 1960. Για να καταστεί το πνεύμα πραγματικότητα, η Κίνα έχει αναπτύξει ένα εκτεταμένο δίκτυο κρατικών και στρατιωτικών ερευνητικών εργαστηρίων, συμπεριλαμβανομένης της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών, αναμφισβήτητα του μεγαλύτερου ερευνητικού οργανισμού στον κόσμο, με 115 ερευνητικά κέντρα και 60.000 επιστήμονες.

Η επένδυση αυτή έχει μεταφραστεί σε μια τεράστια ικανότητα για εγχώρια ανάπτυξη, είτε μέσω αντιγραφής ξένων τεχνολογιών και στην συνέχεια οικοδόμησης πάνω σε αυτές, είτε μέσω της ανάπτυξης εναλλακτικών λύσεων εγχωρίως. Ο διαστημικός τομέας της Κίνας, ο οποίος έχει αποκοπεί σχεδόν εντελώς από τις Ηνωμένες Πολιτείες τις τελευταίες δύο δεκαετίες, έχει κατασκευάσει τους περισσότερους από τους δορυφόρους και τα στοιχεία των πυραύλων του από το μηδέν. Οι έλεγχοι στις εξαγωγές αμερικανικών μικροτσίπ για το διάστημα έχουν «ουσιαστικά ωφελήσει την Κίνα με απροσδόκητους τρόπους όλα αυτά τα χρόνια, επειδή έπρεπε να αναπτύξουμε τα δικά μας», είπε ο Zhao Yuanfu, ένας κορυφαίος κρατικός επιστήμονας, στο ηλεκτρονικό περιοδικό Sixth Tone [8]. Μετά από σχεδόν μια δεκαετία δουλειάς, η Κίνα παράγει όλα τα μικροτσίπ που χρειάζεται για προηγμένους δορυφόρους, συμπεριλαμβανομένου του αστερισμού των δορυφόρων πλοήγησης BeiDou, που αποτελεί την απάντηση της Κίνας στο στρατιωτικό σύστημα Global Positioning System (GPS) των Ηνωμένων Πολιτειών.