Πώς θα νικηθεί το Πεκίνο

Η σημαντικότερη διεθνής εξέλιξη των τελευταίων δύο δεκαετιών ήταν η άνοδος της Κίνας ως μια μεγάλη οικονομική και στρατιωτική δύναμη. Καθώς η Κίνα μετασχηματιζόταν, πολλοί Δυτικοί ακαδημαϊκοί και υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής [1] προέβλεπαν ότι η οικονομική μεταρρύθμιση και η ένταξη στην παγκόσμια οικονομία θα ανάγκαζαν την χώρα να φιλελευθεροποιηθεί πολιτικά και να γίνει «υπεύθυνος παράγοντας» (“responsible stakeholder”) [2] στο διεθνές σύστημα. Η ιδέα, που μερικές φορές ονομάζεται «θεωρία της σύγκλισης» (“convergence theory”), ήταν ότι καθώς η Κίνα θα γινόταν πλουσιότερη, θα γινόταν περισσότερο σαν τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η Haley μιλά σε μέλη των μέσων μαζικής ενημέρωσης αφού προήδρευσε σε συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, τον Σεπτέμβριο του 2018. Mike Segar / REUTERS
---------------------------------------------------------------

Η θεωρία ήταν παρήγορη, αλλά δεν επαληθεύθηκε. Η Κίνα αναπτύχθηκε οικονομικά χωρίς εκδημοκρατισμό. Αντ’ αυτού, η κυβέρνησή της έγινε πιο ιδεολογική και πιο κατασταλτική, με στρατιωτικές φιλοδοξίες που δεν είναι μόνο περιφερειακές και αμυντικές αλλά παγκόσμιες, και έχουν σχεδιαστεί για να εκφοβίζουν. Και καθώς η διάκριση μεταξύ πολιτικής και στρατιωτικής τεχνολογίας σταδιακά διαβρώθηκε σε όλο τον κόσμο, ο Κινέζος πρόεδρος Xi Jinping έκανε επίσημη πολιτική για τις κινεζικές εταιρείες να θέτουν όλη την τεχνολογία στην διάθεση του στρατού της Κίνας. Όπως έχει γράψει [3] ο Αμερικανός μελετητής του Πανεπιστημίου του Princeton, Aaron Friedberg, «Αυτό που ο Xi Jinping και οι συνάδελφοί του έχουν στο μυαλό τους δεν είναι μια μεταβατική φάση αυταρχικής κυριαρχίας που θα ακολουθηθεί από ενδεχόμενη φιλελευθεροποίηση, αλλά μια αποτελεσματική, τεχνολογικά ενδυναμωμένη και μόνιμη μονοκομματική δικτατορία».

Ας το παραδεχτούμε: Ο Xi σκότωσε την έννοια της σύγκλισης.

Η Κίνα είναι εξαιρετικά σημαντική για τις Ηνωμένες Πολιτείες -για θετικούς και αρνητικούς λόγους. Οι αμερικανικές εταιρείες αξιολογούν ιδιαίτερα την τεράστια αγορά της, η οποία είναι ένας κρίσιμος μοχλός ανάπτυξης για την παγκόσμια οικονομία. Ωστόσο, δεν μπορούμε να επιτρέψουμε το έντονο ενδιαφέρον μας για καλές οικονομικές σχέσεις με την Κίνα να μας κάνει να εθελοτυφλούμε στις εχθρικές πολιτικές προθέσεις του Πεκίνου. Η κινεζική κυβέρνηση ορίζει τον εαυτό της ως εχθρό της Δυτικής φιλελεύθερης δημοκρατίας και ως υποστηρικτή του δικού της είδους κομμουνιστικού εθνικισμού. Οι στρατηγικές του φιλοδοξίες δεν είναι φιλικές, είναι εκτεταμένες και βαθιά ριζωμένες σε μια αυταρχική κοσμοθεωρία.

Οι Αμερικανοί βλέπουν με βαθιά λύπη τις επιλογές που έκαναν οι Κινέζοι ηγέτες. Επί δεκαετίες, οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπάθησαν να καλλιεργήσουν μια φιλία. Οι πρόεδροι Jimmy Carter και Ronald Reagan εργάστηκαν για να δημιουργήσουν συνεργατικούς δεσμούς μέσω της μεταφοράς υψηλής τεχνολογίας για να στηρίξουν τον εκσυγχρονισμό και την οικονομική ανάπτυξη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες βοήθησαν την Κίνα να εισέλθει στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου με επιεικείς όρους. Της δώσαμε πρόσβαση στις αγορές μας, παρόλο που η Κίνα δεν ανταποκρίθηκε. Οι ολοένα και πιο εχθρικές πολιτικές της Κίνας δεν μπορούν να εξηγηθούν ως αντίδραση σε εχθρότητα από την πλευρά μας.

ΜΙΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΡΧΩΝ

Από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν η μεγαλύτερη δύναμη του κόσμου από σχεδόν οποιαδήποτε πλευρά: Οικονομική παραγωγή, επιστημονικές ανακαλύψεις, στρατιωτική ισχύ και πολιτισμική επιρροή. Από την έναρξη του Ψυχρού Πολέμου και ιδιαίτερα από την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, οι Ηνωμένες Πολιτείες διαχειρίζονταν ένα βαθμό ισχύος και επιρροής που δεν έφτασαν ούτε η Ρωμαϊκή ούτε η Βρετανική Αυτοκρατορία. Αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι αυτοκρατορία. Η χώρα μας είναι μια δημοκρατική χώρα που υπερηφανεύεται για τον σεβασμό των δικαιωμάτων άλλων χωρών και λαών. Στην εξωτερική πολιτική, δεν ανταποκρινόμαστε πάντα στις αρχές μας, ούτε παίρνουμε πάντα τις σοφότερες αποφάσεις. Αλλά δεν κάνουμε κι ό, τι μπορούμε για να ξεγλιστήσουμε απ’ αυτά, επίσης.

Μια αρχή που καθοδηγεί την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ είναι ότι οι χώρες πρέπει να σέβονται ό, τι ανήκει σε άλλες χώρες. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Ηνωμένες Πολιτείες παρείχαν βοήθεια για την ανοικοδόμηση της Γερμανίας και της Ιαπωνίας. Δεν κλέψαμε τους πόρους καμιάς από αυτές τις δύο χώρες. Πιο πρόσφατα, όταν ηγηθήκαμε του συνασπισμού που ανέτρεψε τον Σαντάμ Χουσεΐν, δαπανήσαμε μεγάλα ποσά για να βοηθήσουμε στην ανοικοδόμηση του Ιράκ. Δεν κλέψαμε ούτε μια σταγόνα από το πετρέλαιό του.

Εγχωρίως, οι Αμερικανοί ζουν σύμφωνα με το κράτος δικαίου. Οι νόμοι μας δεν είναι απλώς εργαλεία των ισχυρών, αλλά περιορισμών της εξουσίας. Αυτή η κατανόηση του νόμου διαμορφώνει τον τρόπο που οι Αμερικανοί σκέφτονται και ενεργούν και τον τρόπο που δραστηριοποιούμαστε στις παγκόσμιες υποθέσεις. Σεβόμαστε τα ιδιωτικά συμβόλαια -και αναμένουμε από τους άλλους να κάνουν το ίδιο. Σεβόμαστε τα δικαιώματα ιδιοκτησίας, συμπεριλαμβανομένης της πνευματικής ιδιοκτησίας. Πιστεύουμε στην τεχνολογική πρόοδο με την επινόηση και την καινοτομία, όχι με την κλοπή ιδεών των άλλων ανθρώπων και την αντίστροφη μηχανική τους (reverse engineering).