Το ISIS αναδύεται ήδη από τις στάχτες του | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το ISIS αναδύεται ήδη από τις στάχτες του

Η εισβολή της Τουρκίας στην Συρία θα οδηγήσει σε αναζωπύρωση της τζιχάντ

Το καθεστώς Assad έχει κάνει τα πράγματα χειρότερα στην Idlib με το να ακολουθεί το παλιό σενάριό του από την Homs, το Χαλέπι και τα προάστια της Δαμασκού. Με την στήριξη του Ιράν και της Ρωσίας, οι δυνάμεις του Assad προσπάθησαν να μεγιστοποιήσουν τις απώλειες αμάχων, προκειμένου να πτοήσουν τον πληθυσμό και να υποταχθεί. Τέτοιες τακτικές απέδωσαν βραχυπρόθεσμες νίκες στο πεδίο της μάχης, αλλά μακροπρόθεσμα θα ριζοσπαστικοποιήσουν τον τοπικό πληθυσμό και θα παράσχουν νομιμοποίηση, ασυλία και ανθρώπινο δυναμικό στην Αλ Κάιντα. Επιπλέον, προκειμένου να αυξήσουν την πίεση στην Idlib, οι δυνάμεις υπέρ του καθεστώτος χρειάστηκε να περιορίσουν τις επιχειρήσεις κατά του ISIS στην κεντρική και νοτιοανατολική Συρία. Η Ρωσία έχει επίσης στρέψει την προσοχή της στην Idlib, ενώ το Ιράν και η Χεζμπολάχ ανησυχούν περισσότερο για την προετοιμασία για έναν δυνητικό πόλεμο με το Ισραήλ –όλα αυτά δίνουν στο ISIS περαιτέρω χώρο για να ανασυγκροτηθεί.

Το ISIS και η Αλ Κάιντα είχαν ήδη την ευκαιρία να ανασυγκροτηθούν χάρη στην απεμπλοκή των ΗΠΑ. Αρχίζοντας τον Απρίλιο, μετά την πτώση του χαλιφάτου, οι Ηνωμένες Πολιτείες μείωσαν την παρουσία τους στην Συρία κατά το ήμισυ, σε 1.000 στρατιώτες. Το Υπουργείο Άμυνας ανέφερε τον Αύγουστο [1] ότι «η μείωση των στρατιωτικών δυνάμεων των ΗΠΑ έχει μειώσει την στήριξη που διατίθεται στις συριακές συμμαχικές δυνάμεις» και ότι οι SDF δεν ήταν πλέον σε θέση να «υποστηρίξουν μακρόχρονες επιχειρήσεις εναντίον των μαχητών του ISIS».

Τώρα, η υποστήριξη των ΗΠΑ προς τις κουρδικές δυνάμεις στην ανατολική Συρία, η οποία περιελάμβανε εξειδικευμένη εκπαίδευση για τις περιπολίες, την αστυνόμευση, την διοίκηση, και την συγκέντρωση πληροφοριών, πρόκειται να εξατμιστεί εξ ολοκλήρου καθώς αναχωρούν τα στρατεύματα των ΗΠΑ. Στην δυτική Συρία, η κατάσταση είναι εξίσου δραματική: Οι περιστασιακές αεροπορικές επιδρομές των ΗΠΑ συνήθως στόχευαν τους ηγέτες της Αλ Κάιντα στην Idlib, με την βοήθεια πληροφοριών που συγκεντρώνονταν από μετριοπαθείς δυνάμεις στο έδαφος. Αλλά, οι Ηνωμένες Πολιτείες διέκοψαν την στήριξη προς τους μαχητές της αντιπολίτευσης εκεί το 2017 και έκτοτε δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν την κατάληψη από τους τζιχαντιστές.

Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΩΝ ΕΞΤΡΕΜΙΣΤΩΝ

Η εισβολή της Τουρκίας στην Συρία κάνει τώρα την αναβίωση του ISIS ένα τετελεσμένο γεγονός. Ο πρωταρχικός στόχος της Άγκυρας είναι να εκμηδενίσει το κουρδικό προ-κράτος της Ροζάβα στην βόρεια Συρία, το οποίο αποτελεί σήμερα ένα προπύργιο κατά της κυριαρχίας του ISIS στην περιοχή αυτή. Αντιμέτωπες με μια τέτοια υπαρξιακή απειλή, οι YPG σίγουρα θα χρησιμοποιήσουν τις στενές σχέσεις τους με Κούρδους μαχητές μέσα στην Τουρκία για να εντείνουν τις κουρδικές εξεγέρσεις εκεί. Οι YPG θα στρέψουν την προσοχή τους από την καταστολή του ISIS στην καταπολέμηση της Τουρκίας.

Ήδη, οι SDF φαίνεται να αδυνατούν να ασφαλίσουν τις χιλιάδες μαχητές του ISIS υπό την φρούρησή τους. Ούτε μπορούν να συνεχίσουν να κρατούν τα δεκάδες χιλιάδες μέλη των οικογενειών του ISIS που έχουν περιορίσει στο στρατόπεδο προσφύγων al Hol υπό ελάχιστη ασφάλεια και σχεδόν καθόλου διεθνή υποστήριξη. Εάν το χάος πλημμυρίσει την βορειοανατολική Συρία τους ερχόμενους μήνες, το ISIS θα μπορούσε πάλι να αρπάξει τμήματα εδάφους για ένα νέο χαλιφάτο και να στείλει μαχητές πέρα από αφύλακτα σύνορα για να πραγματοποιήσει τρομοκρατικές επιθέσεις.

Η τουρκική επίθεση οδηγεί επίσης τις SDF να συνάψουν μια συμφωνία με την Δαμασκό. Το καθεστώς Assad στοχεύει να επαναβεβαιώσει την κυριαρχία του στην Συρία και να αποτρέψει πρόσθετες ξένες εισβολές. Ως εκ τούτου, η συριακή κυβέρνηση μοιράζεται με την SDF την θεώρηση της Τουρκίας ως κοινού εχθρού και οι δυο τους συνεργάστηκαν σε κάποιες περιστάσεις καθ’ όλο τον εμφύλιο πόλεμο. Στο Χαλέπι το 2016, συνεργάστηκαν για να εξαλείψουν ό, τι παρέμεινε από την συριακή αντιπολίτευση στα ανατολικά της πόλης. Σε αντάλλαγμα για την υποστήριξη του καθεστώτος κατά της Τουρκίας, και ίσως για κάποιο είδος ημιαυτόνομου καθεστώτος για την Rojava, οι YPG ίσως να είναι διατεθειμένες να αφήσουν τον Assad να ανεμίσει την σημαία της Συρίας και να ασκήσει ονομαστική εξουσία στις πόλεις που ελέγχονται από τους Κούρδους. Ήδη οι Κούρδοι είναι έτοιμοι να παραχωρήσουν τον έλεγχο των βόρειων πόλεων Manbij και Kobani, τους τόπους των βασικών μαχών εναντίον του ISIS, στο καθεστώς και τις ρωσικές δυνάμεις.

Μια τέτοια συμφωνία θα προωθήσει περαιτέρω την αναβίωση του ISIS. Πολλοί Σουνίτες Άραβες στην ανατολική Συρία επαναστάτησαν εναντίον του Άσαντ και είδαν τις YPG ως σφετεριστές. Για αυτόν τον πληθυσμό, μια συμφωνία των YPG με την Δαμασκό δεν θα πάει καλά. Το ISIS θα έχει ένα νέο αφήγημα για να διαδώσει, τοποθετώντας τον εαυτό του ως το προπύργιο της αντίστασης των Σουνιτών Αράβων -είτε εναντίον των Τούρκων, των Κούρδων, του Άσαντ είτε όλων των ανωτέρω.

Το ISIS θα εκμεταλλευτεί την απογοήτευση των Σουνιτών αραβικών χωρών για να κερδίσει λαϊκή υποστήριξη ανεξάρτητα από το τι θα επιλέξουν να κάνουν οι SDF. Πριν από την τουρκική εισβολή, οι SDF, με την ενθάρρυνση των ΗΠΑ, βελτίωναν τις σχέσεις τους με τον αραβικό πληθυσμό [που είχαν] υπό τον έλεγχό τους. Η κατά του ISIS εκστρατεία είχε καταστρέψει τις αραβικές περιοχές της περιφέρειας και οι ντόπιοι εκεί ήταν σκεπτικοί για τις YPG, αλλά η ομάδα έκανε άλματα προς μια καλύτερη και πιο συμπεριληπτική διακυβέρνηση. Καθώς οι YPG μάχονται την Τουρκία, όμως, αυτές οι προσπάθειες διακυβέρνησης θα καταρρεύσουν και η ένταση θα αυξηθεί ανάμεσα σε αντίπαλες κουρδικές, αραβικές, και ενδεχομένως [κάποιες] υποστηριζόμενες από το καθεστώς, παρατάξεις. Το 2013, όταν οι πόλεις Raqqa και Dayr az Zawr εξεγέρθηκαν εναντίον του Assad, το ISIS εκμεταλλεύτηκε την προκύπτουσα αναρχία θέτοντας τον εαυτό του ως την μόνη οργάνωση ικανή να παρέχει ασφάλεια και δικαιοσύνη. Αυτό θα είναι πιθανώς το σχέδιο του παιχνιδιού του και σήμερα.

ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΔΙΑΛΥΟΝΤΑΙ