Ο νέος αντι-αμερικανισμός

Ο άλλος σημαντικός παράγοντας του αντι-αμερικανισμού σήμερα έχει λιγότερη σχέση με την γεωπολιτική ή την εξωτερική πολιτική και περισσότερο με την ανησυχία που σήμερα διαποτίζει τις δημοκρατικές κοινωνίες εν μέσω μιας παγκόσμιας «δημοκρατικής ύφεσης», σύμφωνα με τα λόγια του πολιτικού επιστήμονα Larry Diamond. Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη αξιολόγηση [6] του International IDEA για την κατάσταση της δημοκρατίας παγκοσμίως, «η δημοκρατία είναι άρρωστη και η υπόσχεσή της χρειάζεται ανανέωση». Οι ακαδημαϊκοί Roberto Stefan Foa και Yascha Mounk εξέτασαν την κοινή γνώμη στην πάροδο του χρόνου και βρήκαν φθίνουσα υποστήριξη για την δημοκρατία και αυξανόμενη στήριξη για μη-δημοκρατικές μορφές διακυβέρνησης σε ορισμένες υποτιθέμενες «εδραιωμένες» δημοκρατίες. Από πολλές απόψεις, η φιλελεύθερη δημοκρατία αντιμετωπίζει μια κρίση εμπιστοσύνης [7], όπως δείχνουν τα πρόσφατα στοιχεία της Pew. Μια έρευνα του 2017 [8] βρήκε έναν μέσο όρο 78% σε 38 χώρες, να λέει ότι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία είναι μια καλή μορφή διακυβέρνησης, αλλά εκπληκτικά υψηλοί αριθμοί [από αυτούς] ήταν επίσης ανοικτοί σε μη-δημοκρατικές εναλλακτικές λύσεις, όπως η διακυβέρνηση από ειδικούς (49%), η διακυβέρνηση από έναν ισχυρό ηγέτη που δεν θα χρειάζεται να ασχολείται με τα κοινοβούλια ή τα δικαστήρια (26%), ή ακόμα και στρατιωτική διακυβέρνηση (24%). Η δημοκρατία είναι μια δημοφιλής ιδέα, αλλά ο βαθμός στον οποίο οι άνθρωποι δεσμεύονται στα δημοκρατικά δικαιώματα και τους θεσμούς είναι συχνά υποτονικός.

Επιπλέον, υπάρχουν αυξανόμενες αμφιβολίες σχετικά με το πόσο καλά μπορούν να λειτουργήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες ως πρότυπο φιλελεύθερης δημοκρατίας. Σε 25 χώρες που ερευνήθηκαν το 2018, ένας μέσος όρος 51% δήλωσε ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ σέβεται την προσωπική ελευθερία, ενώ ένας μέσος όρος 37% είπε ότι δεν το κάνει. Αλλά σε πολλά έθνη, το μερίδιο που πιστεύει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες σέβονται την ατομική ελευθερία έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια. Τα ποσοστά για αυτό το μέτρο έχουν μειωθεί σημαντικά στην εποχή του Trump, αν και σε πολλές περιπτώσεις η διολίσθηση ξεκίνησε κατά την διάρκεια της προεδρίας του Ομπάμα, συμπίπτοντας με αποκαλύψεις σχετικά με τις υποκλοπές της NSA και άλλες παρόμοιες ιστορίες. Αυτή η μείωση ήταν ιδιαίτερα απότομη στην Ευρώπη. Το 2013, για παράδειγμα, το 81% των Γερμανών δήλωνε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες σέβονται την προσωπική ελευθερία, σε σύγκριση με μόλις 35% στην δημοσκόπηση του 2019.

Η ΠΟΛΥΠΛΟΚΗ ΥΠΕΡΔΥΝΑΜΗ

Είτε πρόκειται για τη μεταβαλλόμενη ισορροπία ισχύος, είτε για τις προκλήσεις της πολυμέρειας, για το κλείσιμο των συνόρων είτε για την πτώση της εμπιστοσύνης στην υγεία της δημοκρατίας, οι ακαδημαϊκοί και οι μέσοι πολίτες φαίνεται να συμφωνούν ότι τα βασικά στοιχεία της τάξης του φιλελεύθερου κόσμου είναι υπό πίεση. Και βλέπουν στην Ουάσινγκτον έναν ηγέτη λιγότερο αφοσιωμένο από τους προκατόχους του στην ενίσχυση και την διατήρηση αυτής της τάξης.

Ωστόσο, αξίζει να θυμηθούμε ότι η εικόνα των Ηνωμένων Πολιτειών έχει ανακάμψει ξανά πριν. Είναι σαφές σήμερα ότι οι άνθρωποι δεν έχουν εγκαταλείψει τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 2018, η Pew ρώτησε ανθρώπους από 25 έθνη εάν προτιμούν να ζήσουν σε έναν κόσμο με τις Ηνωμένες Πολιτείες ή την Κίνα ως την κορυφαία υπερδύναμη. Ένας μέσος όρος 63% προτιμούσε τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ μόλις το 19% προτιμούσε την Κίνα. Οι άνθρωποι αναγνωρίζουν ότι ο κόσμος αλλάζει, αλλά εξακολουθούν να θέλουν οι Ηνωμένες Πολιτείες να έχουν μια εξέχουσα θέση σε αυτόν. Ακόμη και αν το διεθνές σύστημα κλονίζεται, πολλά στοιχεία του παραμένουν αρκετά δημοφιλή -και οι άνθρωποι εξακολουθούν να αναζητούν ηγεσία από την ολοένα και πιο πολύπλοκη υπερδύναμη που το οικοδόμησε.

Copyright © 2020 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/2020-01-08/new-anti-americanism