Ο κορωνοϊός είναι ένα τεστ αντοχής για τον Xi Jinping | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ο κορωνοϊός είναι ένα τεστ αντοχής για τον Xi Jinping

Μπορεί η Κίνα να ελέγξει από πάνω προς τα κάτω μια επιδημία;
Περίληψη: 

Η επιδημία του κορωνοϊού βρίσκεται στην πορεία για να γίνει η χειρότερη ανθρωπιστική και οικονομική κρίση της θητείας του Xi, αλλά ο πρόεδρος της Κίνας σίγουρα δεν είναι πιθανό να παραιτηθεί. Όμως, η ίδια η ύπαρξη της κρίσης καταδεικνύει χαίνουσες αντιφάσεις και αδυναμίες στο επίκεντρο του καθεστώτος του. Όσο περισσότερο το Πεκίνο αργεί να περιορίσει τον ιό, τόσο ευρύτερες και με περισσότερες συνέπειες θα γίνουν αυτές οι ρωγμές.

Η ELIZABETH ECONOMY είναι ανώτερη συνεργάτις στην έδρα C. V Starr και διευθύντρια Ασιατικών Σπουδών στο Council on Foreign Relations και μια διακεκριμένη επισκέπτης συνεργάτις στο Ίδρυμα Hoover του Πανεπιστημίου Stanford.

Στις 4 Φεβρουαρίου, ο Cui Tiankai, ο πρεσβευτής της Κίνας στις Ηνωμένες Πολιτείες, προετοιμάστηκε να απευθυνθεί σε ακροατήριο φοιτητών, μελετητών και επιχειρηματιών στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνια. Πριν μπορέσει ο πρέσβυς να μιλήσει, ένας νεαρός Κινέζος σηκώθηκε και φώναξε: «Xi Jinping, παραιτήσου!». Η ασφάλεια γρήγορα έβγαλε έξω τον άνθρωπο, και η εκδήλωση συνεχίστηκε.

Ένας μικρός αριθμός παρόμοιων εκκλήσεων [1] για την παραίτηση του Κινέζου προέδρου Xi Jinping εμφανίστηκαν στο κινεζικό διαδίκτυο τις τελευταίες εβδομάδες, από πολίτες που κατηγορούν την ηγεσία της χώρας για κακοτεχνίες στην αντίδραση του κράτους στον θανατηφόρο κορωνοϊό που έχει εξαπλωθεί σε ολόκληρη την χώρα. Όπως και ο διαδηλωτής στο Σαν Ντιέγκο, αυτές οι κρίσιμες δημοσιεύσεις εξαφανίστηκαν σχεδόν αμέσως.

11022020-1.jpg

Έξω από έναν σιδηροδρομικό σταθμό στην Σαγκάη, τον Φεβρουάριο του 2020. Aly Song / Reuters
---------------------------------------------------------------------

Η επιδημία του κορωνοϊού βρίσκεται στην πορεία για να γίνει η χειρότερη ανθρωπιστική και οικονομική κρίση της θητείας του Xi, αλλά ο πρόεδρος της Κίνας σίγουρα δεν είναι πιθανό να παραιτηθεί. Στην πραγματικότητα, ο Xi έχει περάσει επτά χρόνια στην εξουσία οικοδομώντας ένα πολιτικό σύστημα σχεδιασμένο να αντέξει σε μια τέτοια κρίση. Έχει συγκεντρώσει την εξουσία στα χέρια του, ενίσχυσε τον από πάνω προς τα κάτω κρατικό έλεγχο, περιόρισε την ελεύθερη ροή πληροφοριών εντός και πέρα από τα σύνορα της χώρας, και υιοθέτησε μια θεληματική εξωτερική πολιτική που αποσκοπεί να δελεάσει και να εξαναγκάσει άλλες χώρες να πράξουν όπως λέει η Κίνα. Επί του παρόντος, τουλάχιστον, η επιδημία έχει δείξει ξεκάθαρα την έκταση της εξουσίας του Xi. Αλλά η ίδια η ύπαρξη της κρίσης καταδεικνύει χαίνουσες αντιφάσεις και αδυναμίες στο επίκεντρο του καθεστώτος του. Όσο περισσότερο το Πεκίνο αργεί να περιορίσει τον ιό, τόσο ευρύτερες και με περισσότερες συνέπειες θα γίνουν αυτές οι ρωγμές.

ΠΕΡΙΟΡΙΣΕ ΚΑΙ ΕΛΕΓΞΕ

Αφότου στην αρχή έσερνε τα πόδια του, το Πεκίνο ανέλαβε μια προσπάθεια να περιορίσει τον κορωνοϊό. Το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα έχει θέσει αποτελεσματικά σε καραντίνα [2] ολόκληρες επαρχίες με συνολικό πληθυσμό άνω των 100 εκατομμυρίων. Έχει διατάξει εργοστάσια που κατασκευάζουν μάσκες προσώπου να επιταχύνουν [3]. Ίσως πιο εντυπωσιακό, έχει κατασκευάσει [4] τεράστια προσωρινά νοσοκομεία και κέντρα απομόνωσης σε λίγες εβδομάδες. Η κλίμακα και η ταχύτητα αυτών των μέτρων αποδεικνύουν το εξαιρετικά συγκεντρωτικό σύστημα και την από πάνω προς τα κάτω προσέγγιση του σχεδιασμού και της εφαρμογής των πολιτικών που το ΚΚΚ έχει τελειοποιήσει υπό τον Xi και που του παρέχει μεγάλη περιθώρια για την κινητοποίηση τεράστιων πόρων σε περιόδους κρίσης.

Όλο αυτό το διάστημα, οι Κινέζοι αξιωματούχοι έχουν φροντίσει να φιμώσουν τους επικριτές και να ελέγξουν τα δημόσια αφηγήματα για το ξέσπασμα [της επιδημίας]. Αυτά τα μέτρα, επίσης, αποτελούν χαρακτηριστικό γνώρισμα της Κίνας του Xi: Πολύ πριν από την τρέχουσα κρίση, ο πρόεδρος οικοδόμησε έναν ισχυρό μηχανισμό λογοκρισίας για να ελέγχει την ροή πληροφοριών στην χώρα. Τώρα, έμπειροι λογοκριτές με χρόνια πρακτικής διαγράφουν γρήγορα οποιαδήποτε ηλεκτρονική ανάρτηση σχετικά με τον ιό κρίνουν υπερβολικά επικριτική ή με άλλο τρόπο ως ανάρμοστη. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι τοπικές δυνάμεις ασφαλείας εντοπίζουν και φυλακίζουν τους συγγραφείς των αναρτήσεων.

Το Πεκίνο εργάστηκε επίσης σκληρά για να συμμορφώσει την διεθνή κοινότητα. Ανησυχώντας μήπως η επιδημία βλάψει την διεθνή θέση της Κίνας, το Πεκίνο ανταποκρίθηκε στις παγκόσμιες ανησυχίες με το χαρακτηριστικό της μείγμα διπλωματικής αυτοπεποίθησης και εξαναγκασμού. Οι Κινέζοι διπλωμάτες επιμένουν [5] ότι η χώρα βρίσκεται στο ύψος της πρόκλησης με διαφανή τρόπο, μοιράζεται πληροφορίες με άλλες κυβερνήσεις και καταπολεμά τον ιό τόσο για χάρη της διεθνούς κοινότητας όσο και προς το δικό της συμφέρον. Ωστόσο, είναι γρήγοροι στο να καταδικάσουν [6] τα όποια μέτρα παίρνουν οι ξένες κυβερνήσεις που ενδέχεται να σηματοδοτήσουν μια έλλειψη εμπιστοσύνης προς το Πεκίνο. Για παράδειγμα, όταν η Ινδονησία ανακοίνωσε σχέδια για περιορισμό των εισαγωγών τροφίμων από την Κίνα, ο πρεσβευτής του Πεκίνου στην Τζακάρτα εξέπεμψε μια λεπτή απειλή, προειδοποιώντας για «αρνητικές επιπτώσεις». Ως επί το πλείστον, η κινεζική δυσαρέσκεια δεν συγκράτησε τις χώρες από την ακύρωση πτήσεων ή το κλείσιμο των συνόρων τους. Μερικές, ωστόσο, έχουν τοποθετήσει την πολιτική τους μοίρα στα χέρια του Xi. Ο πρωθυπουργός της Καμπότζης, Hun Sen, για παράδειγμα, αρνήθηκε να εκκενώσει τους πολίτες του από την [πόλη] Γουχάν (Wuhan) και, μάλιστα, ταξίδεψε στην Κίνα για να συναντηθεί με τον Xi, ο οποίος τον επαίνεσε [7] για το ότι είναι ένας «φίλος στην ανάγκη». Ακόμη και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ήταν υπερκολακευτικός για τον χειρισμό της κρίσης από το Πεκίνο. Η ηγεσία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας αρνήθηκε [8] να δηλώσει την Έκτακτη Ανάγκη Διεθνούς Ανησυχίας για την Δημόσια Υγεία (Public Health Emergency of International Concern) μέχρι την τελευταία δυνατή στιγμή, και ακόμη και τότε, ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ δρ. Tedros Adhanom Ghebreyesus προέτρεψε [9] άλλες χώρες να μην επιβάλουν ταξιδιωτικές απαγορεύσεις ή να λάβουν άλλα δραστικά μέτρα που θα απομονώσουν την Κίνα. Και υπό την καθοδήγηση του Πεκίνου, ο ΠΟΥ αρνήθηκε να επιτρέψει στην Ταϊβάν να συμμετάσχει άμεσα σε ενημερώσεις σχετικά με τον κορωνοϊό, παρά τις εκκλήσεις άλλων χωρών να γίνει μια εξαίρεση για το νησιωτικό έθνος (το οποίο δεν είναι επίσημο μέλος του ΠΟΥ) δεδομένης της σοβαρότητας της επιδημίας.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ ΜΕ ΚΙΝΕΖΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ