Εξομαλύνετε την καμπύλη της μόλυνσης και την καμπύλη της ύφεσης ταυτόχρονα | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Εξομαλύνετε την καμπύλη της μόλυνσης και την καμπύλη της ύφεσης ταυτόχρονα

Τώρα είναι η ώρα του εμβολιασμού κατά της οικονομικής μετάλλαξης του COVID-19
Περίληψη: 

Όλα ξεκινούν με την πολιτική δημόσιας υγείας πρώτα απ’ όλα, για τον περιορισμό της μετάδοσης της μόλυνσης στους ανθρώπους. Οι δημοσιονομικές και χρηματοπιστωτικές πολιτικές πρέπει να σχεδιαστούν έτσι ώστε να αντιμετωπίζουν το σοκ που προκύπτει στο οικονομικό σύστημα και να αποτρέπουν την «οικονομική μόλυνση».

Ο PIERRE-OLIVIER GOURINCHAS είναι καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ και επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον.

Αφού έχασαν σχεδόν τρεις μήνες παρακολουθώντας την πανδημική κρίση από μακριά, οι Αμερικανοί ξύπνησαν σε μια νέα πραγματικότητα τις δύο τελευταίες εβδομάδες: Κανείς δεν είναι χαρούμενος. Ο κόσμος έχει εμπλακεί σε μια μνημειώδη μάχη ενάντια σε έναν αόρατο εχθρό.

Αν μείνει ανεξέλεγκτη, η ασθένεια που προκαλείται από τον νέο κορωνοϊό, γνωστή ως COVID-19, θα κατακλύσει κάθε σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, αφήνοντας τεράστιο αριθμό ανθρώπων χωρίς σωστή θεραπεία και με ζοφερή πρόγνωση. Οι αριθμοί είναι σχεδόν αδιανόητοι. Σύμφωνα με πρόσφατη και ευρέως δημοσιοποιημένη έκθεση της Ομάδας αντίδρασης στην COVID-19 από το Imperial College, η ζήτηση για κλίνες εντατικής θεραπείας θα μπορούσε να ξεπεράσει την μέγιστη χωρητικότητα κατά 30 φορές στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στην ίδια μελέτη εκτιμώνται οι απώλειες ζωής στα 2,2 εκατομμύρια μόνο για τις Ηνωμένες Πολιτείες.

27032020-1.jpg

Στην Wall Street στη Νέα Υόρκη, τον Μάρτιο του 2020. Wang Ying Xinhua / eyevine / Redux
-----------------------------------------------------

Οι περισσότερες χώρες βρέθηκαν σε μεγάλο βαθμό απροετοίμαστες. Κάποιες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, ήταν τελείως αυτάρεσκες. Θα έρθει η ώρα να εξαχθούν τα κατάλληλα διδάγματα.

Αυτή την στιγμή, η προτεραιότητα είναι η πανδημία. Οι εμπειρογνώμονες στον τομέα της υγείας είναι ομόφωνοι: Χρειαζόμαστε δραστικές πολιτικές κοινωνικής απομάκρυνσης (social-distancing). Το όφελος από αυτές τις κατασταλτικές πολιτικές απεικονίζεται στα γνωστά πλέον τόξα στο Σχήμα 1. Η κόκκινη καμπύλη απεικονίζει τον αριθμό των περιπτώσεων χωρίς μέτρα δημόσιας υγείας. Η ερυθρά σκιασμένη περιοχή, πάνω από την ικανότητα του συστήματος υγείας, δείχνει τα κρούσματα που αντιμετωπίζουν υπερβολικά υψηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας. Με την επιβολή αυστηρών μέτρων κοινωνικής απομόνωσης, ο στόχος είναι να εξαπλωθεί η πανδημία με την πάροδο του χρόνου, να «ισοπεδωθεί η καμπύλη», επιτρέποντας σε περισσότερους ανθρώπους να λάβουν την κατάλληλη θεραπεία. Η μπλε καμπύλη αντιπροσωπεύει αυτή την προσέγγιση.

27032020-2.jpg

Οι Αρχές μετακινούνται γρήγορα για να εξομαλύνουν την καμπύλη. Η Καλιφόρνια επέβαλε απαγόρευση κυκλοφορίας (lockdown) στα 40 εκατομμύρια κατοίκους της στις 19 Μαρτίου. Το Ιλλινόις και η Νέα Υόρκη ακολούθησαν σύντομα. Όταν γραφόταν το κείμενο αυτό, συνολικά 16 πολιτείες των ΗΠΑ, με περισσότερους από 156 εκατομμύρια κατοίκους, επέβαλαν εντολές παραμονής στο σπίτι. Η Κίνα, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο επέβαλαν επίσης αυστηρές πολιτικές περιορισμού. Όταν ακολουθούνται αυστηρά, οι πολιτικές αυτές αποφέρουν ισχυρά αποτελέσματα.

Οι κατασταλτικές πολιτικές αγοράζουν χρόνο. Αυτός ο χρόνος πρέπει να χρησιμοποιηθεί καλά. Σε τελική ανάλυση, η μάχη μπορεί να κερδηθεί μόνο με την δραστική αύξηση της ικανότητας του τομέα υγειονομικής περίθαλψης: Περισσότερες κλίνες, περισσότεροι αναπνευστήρες, περισσότερες μάσκες, περισσότερες εξετάσεις, περισσότεροι επαγγελματίες της υγείας, περισσότερη χρηματοδότηση για τα εμβόλια, περισσότεροι έλεγχοι, περισσότερη παρακολούθηση. Μια τέτοια επέκταση απαιτεί έναν σημαντικό αναπροσανατολισμό μέρους του παραγωγικού μας τομέα. Αυτή η μετατόπιση συμβαίνει (αργά) σε πολλές χώρες.

Δυστυχώς, η σημερινή διοίκηση των ΗΠΑ φαίνεται να είναι παίρνει άλλη πορεία. Όχι μόνο απέφυγε να χρησιμοποιήσει τις τεράστιες εξουσίες του εκτελεστικού γραφείου για να διοχετεύσει πόρους, αλλά τώρα σκέπτεται να ξανανοίξει την οικονομία πολύ πριν η καμπύλη της επιδημίας καμφθεί. Οι ανθρώπινες συνέπειες θα μπορούσαν να είναι καταστροφικές. Και σε αυτό, επίσης, η ιστορία θα κρίνει.

Ο λόγος για την αμφιλογία είναι πολύ ξεκάθαρος. Η εξομάλυνση της καμπύλης μόλυνσης αναπόφευκτα οξύνει την καμπύλη μακροοικονομικής ύφεσης. Η κοινωνική αποστασιοποίηση απαιτεί το κλείσιμο σχολείων, πανεπιστημίων και όλων των μη απαραίτητων επιχειρήσεων -ουσιαστικά περιορίζοντας τον πληθυσμό που βρίσκεται σε ηλικία εργασίας στο σπίτι. Αν και μερικοί άνθρωποι μπορεί να είναι σε θέση να εργαστούν από το σπίτι, είναι ένα μικρό κλάσμα του συνολικού εργατικού δυναμικού, συγκεντρωμένοι σε λίγα επαγγέλματα. Οι αυστηρά κατασταλτικές πολιτικές επιβάλλουν μια απότομη στάση στην οικονομία. Η Κίνα ξεκίνησε τέτοιους περιορισμούς νωρίτερα από ό, τι όλοι οι άλλοι, και οι αριθμοί που έρχονται τώρα επικυρώνουν αυτό το σενάριο: Η βιομηχανική παραγωγή και το διεθνές εμπόριο μειώθηκαν κατά 19% και 17% τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο, σε σχέση με το 2019.

Η διακοπή της οικονομίας, ακόμη και για μικρό χρονικό διάστημα, προκαλεί σημαντικές ζημίες. Φανταστείτε ότι, σε σχέση με μια γραμμή βάσης, οι κατασταλτικές πολιτικές μείωσαν την οικονομική δραστηριότητα κατά 40% για δύο μήνες, μετά τους οποίους η οικονομία επέστρεψε στην γραμμή βάσης. Μια τέτοια απότομη αλλά βραχύβια πτώση θα κατάφερνε ένα ισχυρό πλήγμα στην οικονομική δραστηριότητα, οδηγώντας σε μείωση της ετήσιας αύξησης της παραγωγής κατά περίπου 6,5% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Φανταστείτε ότι χρειάζεται ένας ακόμη μήνας για να επιστρέψετε στην γραμμή βάσης, και η μείωση της ετήσιας αύξησης της παραγωγής φθάνει το 10%.

Ως σημείο σύγκρισης, η μείωση της ετήσιας αύξησης της παραγωγής στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά την διάρκεια της μεγάλης επιβράδυνσης (Great Recession) του 2008-9 ήταν μόλις 4,5%. Μέχρι τώρα, οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν ότι πρόκειται να βρεθούμε σε ύφεση που θα κάνει την Great Recession να φαίνεται μικρή. Μια σύγκριση με τη Μεγάλη Ύφεση (Great Depression) του 1929 μπορεί να είναι πιο κατάλληλη.