Η πανδημία δεν θα κάνει την Κίνα ηγέτη του κόσμου | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η πανδημία δεν θα κάνει την Κίνα ηγέτη του κόσμου

Λίγες χώρες πείθονται από το μοντέλο ή το μήνυμα του Πεκίνου
Περίληψη: 

Ακόμα και καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες σκοντάφτουν στην τρέχουσα κρίση, το Πεκίνο αντιμετωπίζει εσωτερικές και εξωτερικές προκλήσεις που απορρέουν από τις επιλογές του σχετικά με την οικονομική και πολιτική διακυβέρνηση στο εσωτερικό και την παγκόσμια διακυβέρνηση στο εξωτερικό.

Ο MICHAEL GREEN είναι καθηγητής Ασιατικών Σπουδών στην Σχολή Εξωτερικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου Georgetown και Ανώτερος Αντιπρόεδρος για την Ασία στο Center for Strategic and International Studies. Διετέλεσε Ανώτερος Διευθυντής Ασιατικών Υποθέσεων στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας από το 2004 έως το 2005.
Ο EVAN MEDEIROS είναι καθηγητής Ασιατικών Σπουδών στην Σχολή Εξωτερικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου Georgetown και διετέλεσε Ανώτερος Διευθυντής Ασιατικών Υποθέσεων στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας από το 2013 έως το 2015.

Στις αρχές του τρέχοντος έτους, καθώς ο καινοφανής κορωνοϊός άρχισε να εξαπλώνεται στην Κίνα, οι προβλέψεις ήταν άμεσες και ξεκάθαρες: Η επιδημία ήταν η «στιγμή του Τσερνομπίλ» [1] της Κίνας, ίσως ακόμη και «η αρχή του τέλους [2]» για το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα, με γεωπολιτικές συνέπειες που, σε μια εποχή αυξανόμενης έντασης ΗΠΑ-Κίνας, θα εξελισσόταν σε σημαντικό πλεονέκτημα της Ουάσινγκτον. Όμως μετά, σχεδόν το ίδιο γρήγορα, οι προβλέψεις έγιναν αντίστροφες. Καθώς η Κίνα φάνηκε να συγκρατεί την εξάπλωση του κορωνοϊού ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Δυτική Ευρώπη υπέφεραν από μεγάλες δικές τους επιδημίες, η πανδημία και η παγκόσμια ύφεση που προέκυψε ελέχθη ότι σηματοδοτεί μια γεωπολιτική ανάταξη που θα αφήσει την Κίνα ως νικητή. Το Πεκίνο σίγουρα είδε μια τέτοια ευκαιρία, ξεκινώντας μια διεθνή εκστρατεία που υπογραμμίζει τις αποτυχίες της δημοκρατικής διακυβέρνησης και απεικονίζοντας τον εαυτό της ως ηγέτη της παγκόσμιας αντίδρασης στην πανδημία.

16042020-1.jpg

Μια γυναίκα φορά προστατευτική μάσκα περνώντας μπροστά από ένα πορτρέτο του Κινέζου προέδρου, Xi Jinping, σε έναν δρόμο στην Σαγκάη, τον Μάρτιο του 2020. Aly Song / Reuters
---------------------------------------------------------------------

Ωστόσο, είναι αμφίβολο ότι το παιχνίδι του Πεκίνου θα καταφέρει να μετατρέψει την πανδημία που πιθανότατα ξεκίνησε σε μια κινεζική πόλη σε ένα σημαντικό βήμα για την άνοδο της Κίνας. Υπάρχουν πραγματικά όρια στην ικανότητα της Κίνας να εκμεταλλευτεί την τρέχουσα κρίση -είτε μέσω της ανειλικρινούς προπαγάνδας είτε της αναποτελεσματικής παγκόσμιας δράσης. Και ακριβώς όπως τόσο εύκολα υπερεκτιμάται η δυνατότητα της Κίνας να επωφεληθεί από τον κορωνοϊό, η ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να επιδείξουν παγκόσμια ηγεσία ακόμη και μετά τα αρχικά τους λάθη, πολύ εύκολα υποτιμάται. Όσο κι αν ήταν βαθιά ελαττωματική η ανταπόκριση της Ουάσινγκτον στην πανδημία μέχρι στιγμής, η ισχύς των Ηνωμένων Πολιτειών -διακριτή από οποιονδήποτε συγκεκριμένο πρόεδρο- στηρίζεται σε έναν διαρκή συνδυασμό υλικών δυνατοτήτων και πολιτικής νομιμοποίησης, και υπάρχουν λίγα σημάδια ότι η πανδημία προκαλεί μετατόπιση της ισχύος γρήγορα και μόνιμα προς την πλευρά της Κίνας.

ΚΙΝΕΖΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ

Η αρχική προπαγανδιστική επίθεση της Κίνας ήταν εκπληκτικά έντονη, αλλά τώρα φαίνεται αδέξια και απίθανο να λειτουργήσει. Το αφήγημα του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος περιορίζεται από το απλό γεγονός ότι πάρα πολλοί άνθρωποι γνωρίζουν για την προέλευση της επιδημίας στην Γουχάν [3] και την αδέξια αρχική αντίδραση του Πεκίνου -συγκεκριμένα, τις προσπάθειές του να καταστείλει τις πληροφορίες και να φιμώσει πολλούς από τους γιατρούς που προειδοποίησαν για την εμφάνιση του επικίνδυνου νέου ιού. Αντιμέτωπο με εκκλήσεις για μεγαλύτερη διαφάνεια, το Πεκίνο απέλασε Αμερικανούς δημοσιογράφους [4] που εργάζονταν για τους New York Times, την Washington Post και την Wall Street Journal. Στο Twitter, εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας κατηγόρησε τον στρατό των ΗΠΑ [5] ότι έφερε τον κορωνοϊό στην Γουχάν. Παρόλο που το Πεκίνο έχει αποστασιοποιηθεί από αυτόν τον κατακριτέο ισχυρισμό τις τελευταίες εβδομάδες, η προσέγγισή του έχει μια πνοή απελπισίας, κάτι που υπονοεί την ανασφάλεια του ίδιου του Πεκίνου σχετικά με την κακή διαχείριση της επιδημίας.

Ο παγκόσμιος σκεπτικισμός επεκτείνεται, με βάσιμους λόγους, στα στατιστικά στοιχεία της Κίνας για τον κορωνοϊό. Πράγματι, ενώ ο επίσημος αριθμός των περιπτώσεων COVID-19 της Κίνας δείχνει αποτελεσματικό περιορισμό (έως τις 19 Μαρτίου [6] ο αριθμός των νέων τοπικών κρουσμάτων μειώθηκε σχεδόν στο μηδέν), ορισμένοι στην Κίνα φοβούνται [7] ότι η κεντρική κυβέρνηση απλώς σταμάτησε να αναφέρει όλα τα αποτελέσματα των τεστ, προκειμένου να διατηρήσει τον επίσημο αριθμό χαμηλά και να συντηρήσει το αφήγημα ότι έχει κερδίσει τον πόλεμο κατά του ιού˙ δεν θα ήταν η πρώτη φορά που το Πεκίνο θα έχει λογοκρίνει δυσμενή δεδομένα.

Μερικοί ηγέτες, φυσικά, αγκαλιάζουν το αφήγημα του Πεκίνου και επικροτούν τις μεθόδους του για την καταπολέμηση της επιδημίας -συμπεριλαμβανομένων αξιωματούχων στην Καμπότζη, το Ιράν, το Πακιστάν και την Σερβία. Ωστόσο, λίγες από αυτές τις κυβερνήσεις είναι προσφάτως πεπεισμένες από τα τελευταία μηνύματα της Κίνας. Έχουν μακρύ ιστορικό αποδοχής πολιτικών αφηγημάτων και οικονομικής βοήθειας από την Κίνα, συχνά στην υπηρεσία της δικής τους εξουσίας εγχωρίως. Πράγματι, ορισμένοι αρχικοί παραλήπτες στην Ευρώπη των κινεζικής κατασκευής τεστ κιτ και προστατευτικού εξοπλισμού, τα απέρριψαν ως κατώτερης ποιότητας. Μόλις αυτή την εβδομάδα, ο πρωθυπουργός της Φινλανδίας απέλυσε τον επικεφαλής του οργανισμού εφοδιασμού έκτακτης ανάγκης της χώρας επειδή ξόδεψε εκατομμύρια ευρώ σε ελαττωματικές κινεζικές μάσκες.