Η ισπανική γρίπη δεν κατέστρεψε την παγκόσμια οικονομία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η ισπανική γρίπη δεν κατέστρεψε την παγκόσμια οικονομία

Σε τι διαφέρει η πανδημία του κορωνοϊού;

Επιπλέον, πριν από έναν αιώνα οι Αμερικανοί κατοικούσαν ακόμη σε ένα φυσικό και διανοητικό σύμπαν που δεν είχε ακόμη απολυμανθεί λόγω της σύγχρονης επιστήμης. Η παλαιότερη γενιά θα θυμόταν τις καταστροφικές επιδημίες της χολέρας και του κίτρινου πυρετού. Δεν υπήρχαν εμβόλια γρίπης, φυματίωσης, τετάνου, διφθερίτιδας, τύφου, ιλαράς ή πολιομυελίτιδας, δεν υπήρχαν αντιβακτηριδιακά φάρμακα σουλφοναμίδης, δεν υπήρχε πενικιλίνη, ούτε αντι-ιικά φάρμακα και ούτε χημειοθεραπεία. Ο πλούτος προσέφερε στην καλύτερη περίπτωση περιορισμένη προστασία: τις περισσότερες φορές, οι πλούσιοι και οι φτωχοί ήταν σε αυτό μαζί.

Τα τελευταία εκατό χρόνια, η ειρήνη, η ιατρική, και η ευημερία οδήγησαν την ανθρωπότητα σε μεγαλύτερη άνεση, ασφάλεια και προβλεψιμότητα. Για πρώτη φορά στην ιστορία, οι κάτοικοι του ανεπτυγμένου κόσμου έχουν καλό λόγο να περιμένουν από την επιστήμη να τους προστατεύσει και να τους θεραπεύσει. Σε διάφορους βαθμούς, αυτές οι προσδοκίες έχουν επίσης επικρατήσει στις αναπτυσσόμενες χώρες καθώς το εισόδημα και η εκπαίδευση έχουν επεκταθεί, η πείνα και ο πρόωρος θάνατος έχουν υποχωρήσει, και η στρατολόγηση έχει βγει εκτός μόδας. Οι άνθρωποι περιμένουν περισσότερα από την ζωή και συμπεριφέρονται ανάλογα.

Μπορεί να είναι δελεαστικό να λάβουμε την συλλογική υιοθέτηση των lockdown και των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης ως ενδείξεις ότι οι υψηλότερες προσδοκίες έχουν κάνει τους ανθρώπους πιο ευγενικούς, έτοιμους να επωμιστούν τα οικονομικά βάρη προκειμένου να προστατεύσουν τους ηλικιωμένους, τους ανοσοκατασταλμένους και τους απλά άτυχους [που ζουν] μεταξύ τους. Όμως οι επιμελείς πολίτες που βρίσκονται υπό lockdown θα πρέπει να είναι επιφυλακτικοί μήπως συγχαίρουν τον εαυτό τους επειδή άφησαν τα καλύτερα στοιχεία το χαρακτήρα τους να χαθούν. Η συμπόνια παραμένει ανεπαρκής: εάν οι Αμερικανοί νοιάζονταν πραγματικά για τους πρόσφυγες ή εκείνους που επλήγησαν από τους πολέμους τους στο εξωτερικό, οι πολιτικές τους θα φαίνονταν πολύ διαφορετικές. Η καλοσύνη τους δεν επεκτείνεται ούτε καν στους συμπολίτες τους -μάρτυρας η ατελείωτη ταλαιπωρία των μη- ή των υπο-ασφαλισμένων και εκείνων που είναι καταδικασμένοι με πολλούς τρόπους λόγω του τόπου διαμονής τους.

Θεωρημένη σε αυτό το μη κολακευτικό υπόβαθρο, η απάντηση πολλών Αμερικανών στην πανδημία μπορεί να εξηγηθεί πιο εύλογα από τον φόβο –ασυνήθιστος σε αυτούς τους καιρούς της ευημερίας και της επιστήμης- ότι το επόμενο θύμα θα μπορούσε να είναι ένας ευάλωτος σύζυγος, ένας αφοσιωμένος γονέας ή ένας αγαπημένος παππούς. Είναι αυτές οι προσωπικές ανησυχίες και οι φυλετικές συμπάθειες που έχουν ρουφήξει το οξυγόνο από την οικονομία και έχουν θέσει τις ζωές σε αναμονή.

Για πρώτη φορά στην ιστορία, πολλοί στον ανεπτυγμένο κόσμο μπορούν να αντέξουν να αφήσουν ανεξέλεγκτες τις ανησυχίες τους. Ακόμα και πριν από 20 χρόνια, δύσκολα κάποιος θα μπορούσε να εργαστεί ή να σπουδάσει από το σπίτι του. Η τεχνολογία από μόνη της έχει καταστήσει την διαρκή αποστασιοποίηση εφικτή, ακόμη και ανεκτή. Όχι όμως για όλους. Οι μέρες όταν οι μαθητές του Στάνφορντ αψήφησαν τους ίδιους κινδύνους για την ζωή και την ακεραιότητά τους όπως οι σημερινοί αστυνομικοί και οι ταμίες, έχουν παρέλθει προ πολλού. Οι προσδοκίες για την ζωή έχουν αυξηθεί γενικά, αλλά για κάποιους περισσότερο από όσο για κάποιους άλλους.

Σήμερα, η επιλεκτική συμπάθεια για τα προνόμια ενισχύει τις υπάρχουσες ανισότητες. Χάρη στην Κοινωνική Ασφάλιση και το Medicare, οι Αμερικανοί έχουν συνηθίσει να μεταφέρουν πλούτο από τους νέους στους ηλικιωμένους. Αλλά τώρα έχουν κάνει το πιο ριζοσπαστικό βήμα, αυτό της καταστροφής των πόρων –με το να συρρικνώσουν την οικονομία- για να προστατεύσουν τα συχνά λίγα εναπομείναντα χρόνια εκείνων που κινδυνεύουν περισσότερο από την COVID-19, την ασθένεια που προκαλείται από τον νέο κορωνοϊό. Η τεχνολογία καθιστά αυτό το στοίχημα λιγότερο επώδυνο για τους πιο προστατευμένους, εκείνους που μπορούν να ελπίζουν να ξεφύγουν από την καταιγίδα στην σχετική ασφάλεια των οικιακών γραφείων τους και της υψηλότερων αποδοχών δουλειάς τους.

Εν τω μεταξύ, ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας μένει πίσω, βυθίζεται στην ανεργία και την αβεβαιότητα ή έχει κολλήσει σε θέσεις εργασίας που απαιτούν προσωπική παρουσία και που υπόσχονται συνεχή έκθεση [σε ιούς]. Οι νέοι και οι φτωχοί, που ήδη πιέζονται από τις ανισότητες, τα χρέη, και τις μειούμενες προοπτικές κοινωνικής κινητικότητας, είναι υποχρεωμένοι να πληρώσουν το βαρύτερο τίμημα.

Οι ειδικοί δεν έχουν ακόμη κουραστεί να προβλέπουν το πώς αυτή η κρίση θα αλλάξει τα πάντα. Όμως, θα εμπνεύσει η εκνευριστική εμπειρία αυτής της πανδημίας την ανθρωπότητα να επανεξετάσει επίσης μερικές από τις υψηλότερες προσδοκίες που έχουμε καλλιεργήσει; Πρέπει να δούμε κατά πρόσωπο τα ανταλλάγματα που σπεύδουμε να αποδεχτούμε με ελάχιστη προσοχή προς εκείνους που μπορούν να τα αντέξουν λιγότερο.

Copyright © 2020 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2020-05-28/spanish...

Σύνδεσμοι: