Τι θα σήμαινε πραγματικά μια προσάρτηση για την ειρήνη στη Μ. Ανατολή | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Τι θα σήμαινε πραγματικά μια προσάρτηση για την ειρήνη στη Μ. Ανατολή

Ο Βενιαμίν Νετανιάχου είναι έτοιμος να θάψει την λύση των δύο κρατών
Περίληψη: 

Η εφαρμογή του ισραηλινού νόμου σε μεγάλο μέρος της Δυτικής Όχθης θα σήμαινε το μη αναστρέψιμο τέλος του παλαιστινιακού κρατικού σχεδίου, καθιστώντας τον Νετανιάχου τον πρωθυπουργό που όχι μόνο έθαψε την λύση των δύο κρατών, αλλά προσάρτησε επιλεγμένα εδάφη της Δυτικής Όχθης.

Ο AARON DAVID MILLER είναι ανώτερος συνεργάτης στο Carnegie Endowment και πρώην αναλυτής, σύμβουλος και διαπραγματευτής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε Δημοκρατικές και Ρεπουμπλικανικές διοικήσεις.

Το Ισραήλ θα μπορούσε σύντομα να ξεκινήσει την διαδικασία προσάρτησης ορισμένων τμημάτων της Δυτικής Όχθης. Η δέσμευση του πρωθυπουργού, Βενιαμίν Νετανιάχου, να εφαρμόσει μονομερώς τον ισραηλινό νόμο σε τμήματα του εδάφους –κάτι που ουσιαστικά εγγυάται τη μόνιμη διακράτησή τους από το Ισραήλ– βρίσκεται δίπλα σε έναν ακόμη μεγαλύτερο «ελέφαντα στο δωμάτιο»: ο Νετανιάχου βρίσκεται στην πορεία για να διασφαλίσει ότι ένα πραγματικό παλαιστινιακό κράτος βασισμένο στα σύνορα του Ιουνίου του 1967 με μια πρωτεύουσα στην Ανατολική Ιερουσαλήμ θα πάει στις καλένδες. Ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει με την προσάρτηση, αυτή θα είναι η κληρονομιά του -και πιθανότατα θα είναι μη αναστρέψιμη.

01072020-1.jpg

Διαμαρτυρία στην Ιεριχώ κατά του σχεδίου του Ισραήλ να προσαρτήσει τμήματα της Δυτικής Όχθης, τον Ιούνιο του 2020. Mohamad Torokman / Reuters
-----------------------------------------------------------------

Οι ηγέτες εντός και εκτός της Μέσης Ανατολής πρακτικά τώρα εκλιπαρούν τον Νετανιάχου να επιδείξει αυτοσυγκράτηση. Τις τελευταίες εβδομάδες, η συζήτηση στο Ισραήλ έχει μετατοπιστεί από το αν θα γίνει η προσάρτηση στο πόσο [έδαφος] πρέπει να προσαρτηθεί, υπογραμμίζοντας τον βαθμό στον οποίο το παιχνίδι παίζεται υπό τους όρους του. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός αντιμετωπίζει δίκη για δωροδοκία, απάτη και παραβίαση εμπιστοσύνης˙ μια πρόκληση από τους απείθαρχους δεξιούς εταίρους του στον συνασπισμό˙ μια επανεμφάνιση του COVID-19˙ οικονομική ύφεση˙ και το διαρκές πρόβλημα του Ιράν. Αλλά αν οι άμεσοι στόχοι του είναι να παραμείνει στην εξουσία και να κλείσει μόνιμα την πόρτα για την δημιουργία ενός πραγματικού παλαιστινιακού κράτους, τότε κερδίζει, με αρκετό άνεμο στα πανιά του.

Κάποια μέρα, ο Νετανιάχου θα ξεμείνει από μαγικά, αλλά προς το παρόν αξίζει την φήμη του ως πολιτικού μάγου. Ανίκανος να εξασφαλίσει την πλειοψηφία μετά από τρεις εκλογές σε διάστημα ενός έτους, συνήψε μια συμφωνία συνασπισμού με τον αντίπαλό του, Benny Gantz, που όχι μόνο αποκατέστησε τον Netanyahu και το κόμμα του το Likud (το μόνο συνεκτικό πολιτικό κίνημα στο Ισραήλ σήμερα), αλλά ανάγκασε τον Gantz να καταστρέψει την ατελή κεντρο-αριστερή συμμαχία του. Εάν και όταν συμβεί ποτέ η συμφωνημένη εναλλαγή της πρωθυπουργίας στον Γκαντς (πρόκειται να αναλάβει τον Νοέμβριο του 2021), ο Νετανιάχου θα διατηρήσει την πλειοψηφία στην Κνέσετ, αφήνοντας τον Γκαντς με μικρό αριθμό εδρών και την εικόνα ενός πολιτικού που έχει καθίσει με τον διάβολο και πρόδωσε τους υποστηρικτές του για να το κάνει.

Πράγματι, ο Gantz ακούγεται όλο και περισσότερο σαν παλιός δεξιός οπαδός του Likud που μπορεί και να είναι. Την περασμένη εβδομάδα, φάνηκε να υποστηρίζει το σχέδιο προσάρτησης του Νετανιάχου, λέγοντας στους δημοσιογράφους [1] ότι εάν οι Παλαιστίνιοι λένε όχι στις διαπραγματεύσεις για πάντα, οι Ισραηλινοί θα προχωρήσουν χωρίς αυτούς. Ο Νετανιάχου δεν έχει εντελώς ελευθερία κινήσεων όταν πρόκειται για την προσάρτηση. Όμως, σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας συνασπισμού, θα είναι σε θέση να προωθήσει το σχέδιό του προς συζήτηση στο υπουργικό συμβούλιο και την κυβέρνηση οποιαδήποτε στιγμή την 1η Ιουλίου ή μετά. Και με προσάρτηση ή χωρίς προσάρτηση, ο Νετανιάχου μπορεί να βασίζεται στην ισχυρή λαϊκή υποστήριξη για την διακράτηση της Κοιλάδας του Ιορδάνη και των μεγάλων οικισμών της Δυτικής Όχθης υπό τον ισραηλινό έλεγχο, αενάως. Αυτήν την στιγμή δεν υπάρχει σοβαρή πίεση στον Νετανιάχου να παραχωρήσει τίποτα -απλά να μην πάρει περισσότερα.

ΕΝΑ ΟΝΕΙΡΟ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Οι καλύτεροι σύμμαχοι του Νετανιάχου στην προσπάθειά του να εξαφανίσει τις παλαιστινιακές εθνικές φιλοδοξίες ήταν οι ίδιοι οι Παλαιστίνιοι. Διχασμένο, δυσλειτουργικό και χωρίς κατεύθυνση, το παλαιστινιακό εθνικό κίνημα μοιάζει με την κιβωτό του Νώε: οι αντιμαχόμενες Φατάχ και Χαμάς δημιούργησαν δύο εκδοχές των πάντων: κρατίδια, υπηρεσίες ασφαλείας, συντάγματα και πάτρωνες. Όσο για τον πολιορκημένο Παλαιστίνιο πρόεδρο, Μαχμούντ Αμπάς, είναι παγιδευμένος ανάμεσα σε ένα status quo που προσφέρει μια συνεχιζόμενη κατοχή και μια αλλαγή που παίρνει τη μη ελκυστική μορφή του ένοπλου αγώνα, της διάλυσης της Παλαιστινιακής Αρχής, ή της αποδοχής ενός ειρηνευτικού σχεδίου του Τραμπ που στην καλύτερη περίπτωση προσφέρει κρατική υπόσταση. Το κοινό έχει γίνει όλο και πιο περιφρονητικό απέναντι στην ηγεσία του Αμπάς, που τον πιστώνει [2] για την επιτυχημένη διαχείριση της πανδημίας, αλλά για λίγα άλλα. Οι απειλές του να κόψει όλους τους δεσμούς με το Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας, θεωρούνται κούφιες. Το χειρότερο εξακολουθεί να είναι η εξάρτηση της Παλαιστινιακής Αρχής από το Ισραήλ για τα πάντα, από τις άδειες ταξιδιού έως το νερό, την ηλεκτρική ενέργεια και την ιατρική περίθαλψη. Μια οργανωμένη εκστρατεία βίας και τρόμου είναι απίθανη και θα έπαιζε προς όφελος της Χαμάς. Ούτε μια αυθόρμητη ιντιφάντα φαίνεται επικείμενη. Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, η Φατάχ συγκέντρωσε χιλιάδες στους δρόμους της Ιεριχούς για να διαμαρτυρηθεί για την προσάρτηση. Αλλά στην Ραμάλα, αγωνίστηκε για να κάνει να φανούν 200 άτομα [3].