Οι ΗΠΑ έχουν καταλάβει λάθος τον ανταγωνισμό στην τεχνητή νοημοσύνη | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Οι ΗΠΑ έχουν καταλάβει λάθος τον ανταγωνισμό στην τεχνητή νοημοσύνη

Το μυστικό της τεχνολογικής κυριαρχίας είναι η υπολογιστική ισχύς κι όχι τα data

Η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης (artificial intelligence, ΑΙ) ήταν κάποτε ένα γενικώς τεχνικό ζήτημα, που περιοριζόταν μόνο στις αίθουσες της ακαδημαϊκής κοινότητας και στα εργαστήρια του ιδιωτικού τομέα. Σήμερα, είναι μια αρένα γεωπολιτικού ανταγωνισμού. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα επενδύουν δισεκατομμύρια κάθε χρόνο στην ανάπτυξη των βιομηχανιών τεχνητής νοημοσύνης τους, αυξάνοντας την αυτονομία και την ισχύ φουτουριστικών οπλικών συστημάτων και ωθώντας τα όρια των πιθανοτήτων. Οι φόβοι για μια κούρσα όπλων τεχνητής νοημοσύνης μεταξύ των δύο χωρών αφθονούν -και παρόλο που η ρητορική ξεπερνά συχνά την τεχνολογική πραγματικότητα, οι αυξανόμενες πολιτικές εντάσεις σημαίνουν ότι και οι δύο χώρες βλέπουν όλο και περισσότερο την AI ως παίγνιο μηδενικού αθροίσματος.

10082020-1.jpg

Εξοπλισμός κατασκευής ημιαγωγών στο Veldhoven, στην Ολλανδία, τον Απρίλιο του 2019. Bart van Overbeeke / ASML / Reuters
-------------------------------------------------------

Παρ’ όλη την γεωπολιτική πολυπλοκότητά του, ο ανταγωνισμός της τεχνητής νοημοσύνης βασίζεται σε μια απλή τεχνική τριάδα: δεδομένα (data), αλγόριθμοι και υπολογιστική ισχύς. Τα δύο πρώτα στοιχεία της τριάδας λαμβάνουν τεράστια πολιτική προσοχή. Ως η μόνη εισροή στην σύγχρονη τεχνητή νοημοσύνη, τα δεδομένα συχνά συγκρίνονται με το πετρέλαιο –μια μεταφορά που επαναλαμβάνεται παντού, από τα υλικά τεχνολογίας μάρκετινγκ έως τις προεδρικές εκλογές. Εξίσου κεντρικοί για την συζήτηση της [συγκεκριμένης] πολιτικής είναι οι αλγόριθμοι, οι οποίοι επιτρέπουν στα συστήματα AI να μαθαίνουν και να ερμηνεύουν τα δεδομένα. Αν και είναι σημαντικό να μην υπερεκτιμήσουμε την ικανότητά της σε αυτούς τους τομείς, η Κίνα τα πηγαίνει καλά και στους δύο: η εκτεταμένη κυβερνητική γραφειοκρατία της ρουφάει [1] τεράστιες ποσότητες δεδομένων και οι τεχνολογικές εταιρείες της έχουν κάνει αξιοσημείωτα βήματα [2] σε προηγμένους αλγόριθμους AI.

Αλλά το τρίτο στοιχείο της τριάδας συχνά παραμελείται στις πολιτικές συζητήσεις. Η υπολογιστική ισχύς -ή compute, στην γλώσσα της βιομηχανίας- αντιμετωπίζεται ως ένα βαρετό εμπόρευμα, ανάξιο σοβαρής προσοχής. Αυτό συμβαίνει εν μέρει επειδή ο υπολογισμός συνήθως θεωρείται δεδομένος στην καθημερινή ζωή. Λίγοι άνθρωποι γνωρίζουν πόσο γρήγορος είναι ο επεξεργαστής στον φορητό υπολογιστή τους -μόνο ότι είναι αρκετά γρήγορος. Αλλά στην AI, ο υπολογισμός είναι ιδιαίτερα απαραίτητος. Καθώς οι αλγόριθμοι μαθαίνουν από δεδομένα και κωδικοποιούν πληροφορίες για νευρωνικά δίκτυα, εκτελούν [3] τρισεκατομμύρια ή τετράκις εκατομμύρια μεμονωμένους υπολογισμούς. Χωρίς επεξεργαστές ικανούς να κάνουν αυτά τα μαθηματικά με υψηλή ταχύτητα, η πρόοδος στην τεχνητή νοημοσύνη σταματά. Ο υπολογισμός αιχμής είναι επομένως κάτι περισσότερο από ένα τεχνικό θαύμα˙ είναι ένα ισχυρό σημείο μόχλευσης μεταξύ των εθνών.

Το να αναγνωριστεί η πραγματική δύναμη του υπολογισμού θα σήμαινε επανεκτίμηση της κατάστασης του παγκόσμιου ανταγωνισμού στην AI. Σε αντίθεση με τα άλλα δύο στοιχεία της τριάδας, η υπολογιστική ισχύς έχει υποστεί μια σιωπηλή επανάσταση υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους -μια επανάσταση που δίνει σε αυτά τα έθνη ένα δομικό πλεονέκτημα έναντι της Κίνας και άλλων χωρών που είναι πλούσιες σε δεδομένα (data) αλλά υστερούν στην προηγμένη κατασκευή ηλεκτρονικών. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ μπορούν να βασιστούν σε αυτό το θεμέλιο καθώς επιδιώκουν να διατηρήσουν το τεχνολογικό τους πλεονέκτημα. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο αύξησης των επενδύσεων στην Έρευνα και Ανάπτυξη και τον περιορισμό στις εξαγωγές ορισμένων επεξεργαστών (processors) ή εξοπλισμού κατασκευής. Επιλογές όπως αυτές έχουν σημαντικά πλεονεκτήματα όσον αφορά την διατήρηση της αμερικανικής τεχνολογικής υπεροχής -πλεονεκτήματα που είναι πολύ συχνά υποτιμημένα αλλά πολύ σημαντικά για να τα αγνοήσουμε.

ΜΙΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ

Η υπολογιστική ισχύς στην AI έχει υποστεί ριζική μεταμόρφωση την τελευταία δεκαετία. Σύμφωνα με το ερευνητικό εργαστήριο OpenAI, η ποσότητα υπολογιστικής ισχύος που χρησιμοποιήθηκε για την εκπαίδευση κορυφαίων έργων τεχνητής νοημοσύνης αυξήθηκε [4] κατά 300.000 φορές μεταξύ 2012 και 2018. Για να τεθεί αυτός ο αριθμός σε ένα πλαίσιο, εάν μια μπαταρία κινητού τηλεφώνου διαρκούσε μια ημέρα το 2012 και η διάρκεια ζωής της αυξανόταν με τον ίδιο ρυθμό με την υπολογιστική ισχύ της AI, η εκδοχή αυτής της μπαταρίας το 2018 θα διαρκούσε περισσότερο από 800 χρόνια.

Η μεγαλύτερη υπολογιστική ισχύς επέτρεψε αξιοσημείωτες ανακαλύψεις στην τεχνητή νοημοσύνη, συμπεριλαμβανομένης της γεννήτριας γλώσσας GPT-3 του OpenAI, η οποία μπορεί να απαντήσει σε επιστημονικές και απλές ερωτήσεις, να διορθώσει κακή γραμματική, να ξεμπερδέψει φράσεις, και να μεταφράσει μεταξύ γλωσσών. Ακόμα πιο εντυπωσιακό, η GPT-3 μπορεί να δημιουργήσει [5] πρωτότυπες ιστορίες. Δώστε της έναν τίτλο και μια περίληψη [εύρους μόλις] μιας φράσης και, όπως ένας μαθητής με μια προτροπή γραφής, μπορεί να δημιουργήσει παραγράφους ενός συνεκτικού κειμένου που οι άνθρωποι αναγνώστες θα δυσκολεύονταν να αναγνωρίσουν ως δημιουργημένο από μηχανή. Τα δεδομένα (data) της GPT-3 (σχεδόν ένα τρισεκατομμύριο λέξεις ανθρώπινης γραφής) και ο περίπλοκος αλγόριθμος (που «τρέχει» σε ένα τεράστιο νευρωνικό δίκτυο με 175 δισεκατομμύρια παραμέτρους) προσέλκυσαν τη μεγαλύτερη προσοχή, αλλά αμφότερα θα ήταν άχρηστα χωρίς την τεράστια υπολογιστική ισχύ του προγράμματος -αρκετή για να τρέξει το ισοδύναμο 3.640 τετράκις εκατομμυρίων υπολογισμών ανά δευτερόλεπτο κάθε δευτερόλεπτο για μια ημέρα.

Οι ραγδαίες εξελίξεις στην υπολογιστική που έχουν αξιοποιήσει το OpenAI και άλλοι, είναι εν μέρει προϊόν του νόμου του Moore, ο οποίος υπαγορεύει ότι η βασική υπολογιστική ισχύς των chip τελευταίας τεχνολογίας διπλασιάζεται κάθε 24 μήνες ως αποτέλεσμα της βελτιωμένης μηχανικής επεξεργαστών. Αλλά επίσης σημαντικές ήταν οι ταχείες βελτιώσεις στον «παραλληλισμό» -δηλαδή, η ικανότητα πολλαπλών τσιπ υπολογιστή να εκπαιδεύουν ταυτόχρονα ένα σύστημα AI. Αυτά τα ίδια τσιπ έχουν επίσης γίνει όλο και πιο αποτελεσματικά και προσαρμόσιμα για συγκεκριμένες εργασίες μηχανικής μάθησης. Μαζί, αυτοί οι τρεις παράγοντες έχουν υπερτροφοδοτήσει την υπολογιστική ισχύ της AI, βελτιώνοντας την ικανότητά της να αντιμετωπίζει πραγματικά προβλήματα.

Καμία από αυτές τις εξελίξεις δεν έγινε φθηνά. Για παράδειγμα, το κόστος παραγωγής και η πολυπλοκότητα των νέων εργοστασίων για τσιπ υπολογιστών αυξάνεται καθώς τα προβλήματα της μηχανικής δυσκολεύουν. Ο λιγότερο γνωστός δεύτερος νόμος του Μουρ λέει [6] ότι το κόστος κατασκευής ενός εργοστασίου για την παραγωγή τσιπ υπολογιστών διπλασιάζεται κάθε τέσσερα χρόνια. Οι νέες εγκαταστάσεις κοστίζουν πάνω από 20 δισεκατομμύρια δολάρια για να κατασκευαστούν [7] και να διαθέτουν μηχανές παραγωγής τσιπ που μερικές φορές αξίζουν περισσότερα από 100 εκατομμύρια δολάρια η καθεμιά. Ο αυξανόμενος παραλληλισμός των μηχανών προσθέτει επίσης δαπάνες, όπως κάνει και η χρήση τσιπ ειδικά σχεδιασμένων για μηχανική μάθηση.

Η ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΜΟΧΛΕΥΣΗ

Το αυξανόμενο κόστος και η πολυπλοκότητα του υπολογισμού δίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες και στους συμμάχους τους ένα πλεονέκτημα έναντι της Κίνας, η οποία εξακολουθεί να υστερεί έναντι των ανταγωνιστών της σε αυτό το στοιχείο της τριάδας της AI. Οι αμερικανικές εταιρείες κυριαρχούν στην αγορά του λογισμικού που απαιτείται για τον σχεδιασμό τσιπ υπολογιστών και οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Νότια Κορέα και η Ταϊβάν φιλοξενούν τις κορυφαίες εγκαταστάσεις κατασκευής τσιπ. Τρεις χώρες -η Ιαπωνία, η Ολλανδία και οι Ηνωμένες Πολιτείες- ηγούνται του εξοπλισμού παραγωγής τσιπ, ελέγχοντας [8] περισσότερο από το 90% του παγκόσμιου μεριδίου αγοράς.

Για δεκαετίες, η Κίνα προσπάθησε να καλύψει αυτά τα κενά, μερικές φορές με μη ρεαλιστικές προσδοκίες. Όταν οι Κινέζοι σχεδιαστές αποφάσισαν να δημιουργήσουν μια εγχώρια βιομηχανία τσιπ υπολογιστών το 1977, πίστευαν ότι η χώρα θα μπορούσε να είναι διεθνώς ανταγωνιστική μέσα σε αρκετά χρόνια. Το Πεκίνο πραγματοποίησε σημαντικές επενδύσεις στον νέο τομέα. Ωστόσο, τα τεχνικά εμπόδια, η έλλειψη έμπειρων μηχανικών και ο κακός κεντρικός σχεδιασμός σήμαινε ότι τα κινεζικά τσιπ εξακολουθούσαν να βρίσκονται πίσω από τους ανταγωνιστές τους αρκετές δεκαετίες αργότερα. Μέχρι την δεκαετία του 1990, ο ενθουσιασμός της κινεζικής κυβέρνησης [10] είχε υποχωρήσει σε μεγάλο βαθμό.

Το 2014, ωστόσο, δώδεκα κορυφαίοι μηχανικοί κάλεσαν την κινεζική κυβέρνηση να προσπαθήσει ξανά. Κινέζοι αξιωματούχοι δημιούργησαν [11] το Εθνικό Ταμείο Ολοκληρωμένων Κυκλωμάτων -πιο γνωστό ως «το μεγάλο ταμείο»- για να επενδύσει σε πολλά υποσχόμενες εταιρείες τσιπ. Το μακροπρόθεσμο σχέδιό τους ήταν να καλυφθεί το 80% [12] της ζήτησης της Κίνας για τσιπ έως το 2030. Ωστόσο, παρά την πρόοδο, η Κίνα παραμένει πίσω. Η χώρα εξακολουθεί να εισάγει [13] το 84% των τσιπ υπολογιστών της από το εξωτερικό, και ακόμη και μεταξύ εκείνων που παράγονται εγχώρια, τα μισά παράγονται από μη κινεζικές εταιρείες. Ακόμα και στις κινεζικές εγκαταστάσεις κατασκευής, εξακολουθούν να κυριαρχούν ο σχεδιασμός, το λογισμικό και ο εξοπλισμός από την Δύση.

Το τρέχον πλεονέκτημα που απολαμβάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους -που απορρέει εν μέρει από την αυξανόμενη σημασία της υπολογιστικής ισχύος- αποτελεί ευκαιρία για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής που ενδιαφέρονται να περιορίσουν τις δυνατότητες τεχνητής νοημοσύνης της Κίνας. Με την διακοπή της προσφοράς τσιπ μέσω ελέγχων εξαγωγών ή με τον περιορισμό της μεταφοράς εξοπλισμού παραγωγής τσιπ, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους θα μπορούσαν να επιβραδύνουν την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης της Κίνας και να διασφαλίσουν την εξάρτησή της από τους υπάρχοντες παραγωγούς. Η διοίκηση του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, έχει ήδη κάνει περιορισμένες ενέργειες προς αυτή την κατεύθυνση: σε αυτό που μπορεί να είναι μια ένδειξη των πραγμάτων που θα έρθουν, το 2018, πίεσε με επιτυχία [14] την Ολλανδία για να εμποδίσει την εξαγωγή στην Κίνα μιας -αξίας 150 εκατομμυρίων δολαρίων- μηχανής κατασκευής τσιπ αιχμής.

Οι έλεγχοι των εξαγωγών σε τσιπ ή εξοπλισμό παραγωγής τσιπ ενδέχεται να έχουν μειούμενες οριακές αποδόσεις. Η έλλειψη ανταγωνισμού από την Δυτική τεχνολογία θα μπορούσε απλώς να βοηθήσει την Κίνα να χτίσει την βιομηχανία της μακροπρόθεσμα. Ο περιορισμός της πρόσβασης σε εξοπλισμό κατασκευής τσιπ μπορεί επομένως να είναι η πιο υποσχόμενη προσέγγιση, καθώς η Κίνα είναι λιγότερο πιθανό να είναι σε θέση να αναπτύξει τον εξοπλισμό από μόνη της. Αλλά το ζήτημα είναι ευαίσθητο στον χρόνο και περίπλοκο. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν ένα παράθυρο στο οποίο πρέπει να ενεργήσουν, και πιθανότατα κλείνει. Η προτεραιότητά τους πρέπει να είναι να καθορίσουν τον καλύτερο τρόπο διατήρησης του μακροπρόθεσμου πλεονεκτήματος των Ηνωμένων Πολιτειών στην AI.

Εκτός από τον περιορισμό της πρόσβασης της Κίνας σε τσιπ ή εξοπλισμό παραγωγής τσιπ, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους πρέπει επίσης να εξετάσουν πώς να ενισχύσουν τις δικές τους βιομηχανίες τσιπ. Καθώς η υπολογιστική ισχύς γίνεται όλο και πιο ακριβή για να κατασκευαστεί και να αναπτυχθεί, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να βρουν τρόπους για να διασφαλίσουν ότι οι Δυτικές εταιρείες θα συνεχίσουν να ωθούν τα τεχνολογικά όρια. Σε πολλές προεδρικές διοικήσεις, οι Ηνωμένες Πολιτείες απέτυχαν να διατηρήσουν το προβάδισμα στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών, παραχωρώντας μεγάλο μέρος αυτού του τομέα σε άλλους, συμπεριλαμβανομένης της κινεζικής Huawei. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν την πολυτέλεια να έχουν την ίδια μοίρα όσον αφορά τα τσιπ, τον εξοπλισμό κατασκευής τσιπ και την AI γενικότερα.

Μέρος της διασφάλισης ότι αυτό δεν θα συμβεί σημαίνει το να γίνει η υπολογιστική ισχύς προσβάσιμη σε ακαδημαϊκούς ερευνητές, ώστε να μπορούν να συνεχίσουν να εκπαιδεύουν νέους ειδικούς και να συμβάλλουν στην πρόοδο της ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης. Ήδη, ορισμένοι ερευνητές τεχνητής νοημοσύνης παραπονέθηκαν [15] ότι το απαγορευτικό κόστος του υπολογισμού περιορίζει τον ρυθμό και το βάθος της έρευνάς τους. Λίγοι, αν υπάρχουν, ακαδημαϊκοί ερευνητές θα μπορούσαν να έχουν διαθέσει τον απαραίτητο υπολογισμό για την ανάπτυξη της GPT-3. Εάν μια τέτοια ισχύς γίνει πολύ δαπανηρή στους ακαδημαϊκούς ερευνητές για να την λειτουργήσουν, ακόμη περισσότερη έρευνα θα στραφεί σε μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες, παραγκωνίζοντας τις νεοσύστατες επιχειρήσεις και εμποδίζοντας την καινοτομία.

Όσον αφορά τον ανταγωνισμό ΗΠΑ-Κίνας, το μάθημα που συχνά παραβλέπεται είναι ότι η υπολογιστική ισχύς έχει σημασία. Τα δεδομένα και οι αλγόριθμοι είναι κρίσιμα, αλλά σημαίνουν λίγα χωρίς την υπολογιστική ισχύ να τα υποστηρίξει. Εκμεταλλευόμενοι το φυσικό τους προβάδισμα σε αυτόν τον τομέα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους μπορούν να διατηρήσουν την ικανότητά τους να αντισταθμίζουν τις κινεζικές δυνατότητες στην AI.

Copyright © 2020 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2020-08-07/us-has-...

Σύνδεσμοι:

[1] https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2020-02-06/digital-dictators
[2] https://www.wired.com/story/behind-rise-chinas-facial-recognition-giants/
[3] https://www.livescience.com/62827-fastest-supercomputer.html
[4] https://openai.com/blog/ai-and-compute/
[5] https://www.technologyreview.com/2020/07/20/1005454/openai-machine-learn...
[6] https://www.wired.com/2004/04/moores-second-law/
[7] https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-10-06/tsmc-ready-to-spend-2...
[8] https://legacy.trade.gov/topmarkets/pdf/Semiconductors_Executive_Summary...
[9] https://www.scmp.com/tech/tech-leaders-and-founders/article/3024315/chin...
[10] https://www.technologyreview.com/2018/12/14/138260/china-has-never-had-a...
[11] https://www.scmp.com/tech/enterprises/article/2145422/how-chinas-big-fun...
[12] https://www.usitc.gov/publications/332/working_papers/id_19_061_china_in...
[13] https://www.industryweek.com/the-economy/article/22025545/china-invites-...
[14] https://www.reuters.com/article/us-asml-holding-usa-china-insight/trump-...
[15] https://www.nytimes.com/2019/09/26/technology/ai-computer-expense.html

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition