Το παράδειγμα Scowcroft | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το παράδειγμα Scowcroft

Μια εκτίμηση
Περίληψη: 

Λίγοι αξιωματούχοι στην αμερικανική ιστορία έπαιξαν τόσο σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση της εξωτερικής και εθνικής πολιτικής ασφάλειας των ΗΠΑ όσο ο πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, Brent Scowcroft, ο οποίος πέθανε στις 6 Αυγούστου.

Ο ROBERT M. GATES ήταν Υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ από το 2006 έως το 2011 και είναι ο συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο Exercise of Power: American Failures, Successes, and a New Path Forward in the Post–Cold War Period.

Λίγοι αξιωματούχοι στην αμερικανική ιστορία έπαιξαν τόσο σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση της εξωτερικής και εθνικής πολιτικής ασφάλειας των ΗΠΑ όσο ο πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, Brent Scowcroft, ο οποίος πέθανε στις 6 Αυγούστου. Ίσως κανένας δεν καθοδήγησε τόσους νέους ανθρώπους (συμπεριλαμβανομένου εμού) που θα πήγαιναν σε ανώτερες θέσεις στην κυβέρνηση -μια συχνά παραβλεφθείσα διάσταση της πλούσιας κληρονομιάς του Scowcroft.

14082020-1.jpg

Ο πρώην Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Brent Scowcroft, στο γραφείο του στην Ουάσιγκτον, τον Ιανουάριο του 2001. Stuart Conway / Camera Press / Redux
--------------------------------------------------

Η εποχή του Scowcroft ως συμβούλου εθνικής ασφάλειας υπό τον πρόεδρο George H. W. Bush, κατά την ιστορική περίοδο 1989-1993, είναι δικαίως ξακουστή. Αλλά για να εκτιμήσουμε πλήρως ό,τι εκείνος έφερε σε αυτό που ήταν η δεύτερη θητεία του στην δουλειά, είναι σημαντικό να θυμηθούμε την πρώτη του, υπό τους προέδρους Richard Nixon και Gerald Ford. Ο Scowcroft έγινε αναπληρωτής του συμβούλου εθνικής ασφάλειας Henry Kissinger τον Ιανουάριο του 1973 και στην συνέχεια διαδέχθηκε τον Kissinger τον Νοέμβριο του 1975. Επειδή ο Kissinger είχε διπλό ρόλο ως Υπουργός Εξωτερικών και Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας από τον Σεπτέμβριο του 1973 έως τον Νοέμβριο του 1975, ο Scowcroft ουσιαστικά διοικούσε το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (NSC) μόνος του για περισσότερα από δύο ταραχώδη χρόνια.

Εάν η πρόκληση που αντιμετώπισαν οι Ηνωμένες Πολιτείες υπό τον πρώτο πρόεδρο Μπους ήταν το πώς να διαχειριστούν τις επικές ευκαιρίες που δημιουργήθηκαν από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η πρόκληση υπό τον Νίξον και τον Φορντ ήταν το πώς να διαχειριστούν μια σειρά ιστορικών κρίσεων και καταστροφών. Κατά κάποιον τρόπο, η τελευταία ήταν μια μεγαλύτερη δοκιμασία για το κουράγιο του Scowcroft από όσο η πρώτη. Αυτή η δοκιμασία διαμόρφωσε και την άποψή του για τον σωστό ρόλο του συμβούλου εθνικής ασφάλειας και έθεσε τα θεμέλια για την απαράμιλλη επιτυχία του σε αυτόν -επιτυχία που έχει κάνει τον Scowcroft το φιλόδοξο υπόδειγμα για κάθε σύμβουλο εθνικής ασφάλειας έκτοτε.

ΜΙΑ ΕΠΟΧΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑΣ

Δείτε όλα όσα συνέβησαν κατά την διάρκεια της πρώτης θητείας του Scowcroft στο NSC. Στις 20 Ιουλίου 1974 ξέσπασε πόλεμος μεταξύ δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ αφότου ένα πραξικόπημα που υποστηρίχθηκε από την Ελλάδα στην Κύπρο προκάλεσε τουρκική εισβολή και την επακόλουθη διχοτόμηση του νησιού (που διαρκεί μέχρι σήμερα). Μόλις τρεις εβδομάδες αργότερα, το σκάνδαλο Watergate κατέληξε στην παραίτηση του Νίξον. Έναν μήνα μετά από αυτό, ο Ford πυροδότησε μια πολιτική καταιγίδα δίνοντας χάρη στον Νίξον.

Μετά το Γουότεργκεϊτ, τον Νοέμβριο 1974 εκλέχθηκε ένα πολύ πιο θεληματικό Κογκρέσο και ήταν αποφασισμένο να περιστείλει αυτό που θεωρούσε ως υπερβολική προεδρική εξουσία. Αυτό έφερε τόσο νέα νομοθεσία για τις πολεμικές εξουσίες όσο και την αντίθεση σε συγκεκριμένες προεδρικές ενέργειες -όπως η άρνηση υποστήριξης του αιτήματος του Ford για υλική βοήθεια προς την κυβέρνηση του Νοτίου Βιετνάμ. Αυτή η κίνηση συνέβαλε στον χαοτικό αγώνα για εκκένωση της Σαϊγκόν, που ολοκληρώθηκε στις 30 Απριλίου 1975, όταν το τελευταίο ελικόπτερο απογειώθηκε από την οροφή της πρεσβείας των ΗΠΑ. Λιγότερο από δύο εβδομάδες αργότερα, στην Καμπότζη, οι Khmer Rouge (οι Κόκκινοι Χμερ) -οι οποίοι είχαν πάρει την εξουσία νωρίτερα τον Απρίλιο- κατέλαβαν ένα αμερικανικό εμπορικό πλοίο, το Mayaguez και το πλήρωμά του από 38 άτομα, με αποτέλεσμα μια αμερικανική στρατιωτική επιχείρηση διάσωσης στην οποία σκοτώθηκαν 41 Αμερικανοί υπηρετούντες. Στην Αφρική, μετά από εντολή της Μόσχας στα τέλη του 1975, 4.000 Κουβανοί στρατιώτες έφτασαν στην Αγκόλα για να γείρουν την ισορροπία προς τον σοβιετικό πελάτη σε έναν εμφύλιο πόλεμο, και το Κογκρέσο, ενεργώντας ξανά για να περιορίσει την εξουσία του προέδρου, απαγόρευσε στην Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών (Central Intelligence Agency, CIA) να παρέχει μυστική βοήθεια την αντι-σοβιετική πλευρά. (Μέχρι το τέλος του έτους, υπήρχαν περισσότεροι από 36.000 Κουβανοί στρατιωτικοί στην Αγκόλα). Άλλες κρίσεις το 1976 περιελάμβαναν τη ναυτική απομάκρυνση Αμερικανών πολιτών από τον Λίβανο τον Ιούνιο και την δολοφονία δύο Αμερικανών στρατιωτών από τις δυνάμεις της Βόρειας Κορέας, που οδήγησαν σε αντιπαράθεση στην αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη (DMZ).

Παρά τις πολλές κρίσεις κατά την διάρκεια της ηγεσίας του Scowcroft στο NSC υπό τον Ford, υπήρξαν τουλάχιστον δύο μακροπρόθεσμα επιτεύγματα. Το πρώτο ήταν η συμφωνία ΗΠΑ-Σοβιετικής Ένωσης για το βασικό πλαίσιο μιας δεύτερης συμφωνίας στρατηγικών όπλων, η οποία έτυχε διαπραγμάτευσης σε μια σύνοδο κορυφής στο Βλαδιβοστόκ τον Νοέμβριο του 1974 (και τελικά υπογράφηκε το 1979). Το δεύτερο ήταν η υπογραφή των Συμφωνιών του Ελσίνκι την 1η Αυγούστου 1975. Το Ελσίνκι επικύρωσε το πολιτικό και στρατιωτικό status quo μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά επίσης, μέσω των διατάξεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα στις οποίες συμφώνησε η Μόσχα, έδωσε νομιμότητα σε αντιφρονούντες που επεδίωκαν την εφαρμογή αυτών των διατάξεων τόσο στην Ανατολική Ευρώπη όσο και στην Σοβιετική Ένωση. Εκ των υστέρων, κατέστη σαφές ότι οι Συμφωνίες του Ελσίνκι ήταν το πιο σημαντικό πρώιμο ορόσημο στην πορεία προς την δραματική αλλαγή μέσα στην σοβιετική αυτοκρατορία.