Τα drones αποσταθεροποιούν την παγκόσμια πολιτική | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Τα drones αποσταθεροποιούν την παγκόσμια πολιτική

Απλά οχήματα καθιστούν δελεαστική και φτηνή την σύγκρουση

Τα drones έχουν γίνει ακόμα πιο δελεαστικά καθώς έχουν καταφέρει να αλλάξουν την παλίρροια στα πραγματικά πεδία μάχης. Η Τουρκία έχει χρησιμοποιήσει drones με ιδιαίτερα αποτελέσματα. Μια συριακή αεροπορική επίθεση σκότωσε 36 Τούρκους στρατιώτες που επιχειρούσαν κοντά στην βόρεια επαρχία Ιντλίμπ της Συρίας τον περασμένο Φεβρουάριο, και η Άγκυρα αντέδρασε χρησιμοποιώντας drones TB2 για να καταστρέψει δεκάδες άρματα μάχης, αεράμυνες και θωρακισμένα οχήματα, σκοτώνοντας εκατοντάδες, πιθανώς χιλιάδες Σύρους στρατιώτες. Εκ μέρους μιας τιμωρημένης Συρίας, η Ρωσία ζήτησε κατάπαυση του πυρός. Τα τουρκικά TB2 ήταν επίσης αποφασιστικά [11] στο να σπάσουν ένα στρατιωτικό αδιέξοδο στην Λιβύη κατά την διάρκεια της Επιχείρησης Peace Storm [12]: το συνδυασμένο βάρος των drones TB2 και των χερσαίων δυνάμεων έσπρωξαν τις δυνάμεις του Εθνικού Λιβυκού Στρατού έξω από την Τρίπολη και το προπύργιό του στην Tarhouna.

Ωστόσο, τα οπλισμένα drones δεν λειτουργούν μόνα τους. Τα μη επανδρωμένα συστήματα είναι πιο αποτελεσματικά ως πολλαπλασιαστές ισχύος, σε συνδυασμό με παραδοσιακό υλικό όπως το πυροβολικό και οι πύραυλοι μεγάλης εμβέλειας ή για την υποστήριξη κινητών επίγειων μονάδων. Το Αζερμπαϊτζάν, για παράδειγμα, χρησιμοποίησε τα drones του [13] για να εντοπίζει τις αρμενικές αμυντικές θέσεις και στην συνέχεια να καθοδηγεί έμμεσα πυρά από πυροβολικό και εκτοξευτές πυραύλων. Τα drones μπορούν τώρα να αντικαταστήσουν την παραδοσιακή αεροπορική δύναμη και να κάνουν αυτές και άλλες πλατφόρμες πιο θανατηφόρες. Η ίδια η παρουσία τους στο πεδίο της μάχης αλλάζει τους υπολογισμούς των στόχων τους σε σχεδόν κάθε επίπεδο λήψης αποφάσεων.

Στρατοί που γνωρίζουν ότι οι αντίπαλοί τους χρησιμοποιούν drones αναγκάζονται να αλλάξουν την συμπεριφορά τους για να αντιμετωπίσουν μια εναέρια απειλή. Συνήθως τα κινητά θωρακισμένα οχήματα τόσο στην Λιβύη όσο και στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ κρύβονταν σε οχυρωμένες θέσεις για να μειώσουν την ορατότητά τους από ψηλά. Ανίκανες να αφήσουν τις αμυντικές τους θέσεις, αυτές οι δυνάμεις δεν μπόρεσαν να συντονίσουν επιθέσεις και κατέληξαν να παραχωρήσουν πλεονέκτημα στους εχθρούς τους. Ο Εθνικός Λιβυκός Στρατός και οι αρμενικές δυνάμεις θα μπορούσαν να προστατέψουν τους ευάλωτους σχηματισμούς τους, εναρμονίζοντάς τους καλύτερα με την αεροπορική άμυνα, αλλά μόνο με το κόστος να τους αλυσοδέσουν στο εύρος και την διαθεσιμότητα αυτών των συστημάτων. Επιπλέον, η απειλή των ένοπλων drones που εμφανίζονται ξαφνικά σε υποτιθέμενα ασφαλείς περιοχές οπισθοφυλακής περιπλέκει την κίνηση των εφεδρειών και των προμηθειών.

Με λίγα λόγια, τα drones αναθεωρούν τα σύγχρονα πολεμικά σενάρια σε πραγματικό χρόνο. Ακόμα και τα σημερινά σχετικά απλά οχήματα είναι θανατηφόρα και αρκετά ανθεκτικά για να αλλάξουν τις ισορροπίες σε περιφερειακές συγκρούσεις. Με εκπληκτικά περιορισμένες δυνατότητες, τα drones μπορούν να βοηθήσουν τα κράτη να εκμεταλλευτούν νέες ευκαιρίες στο πεδίο της μάχης.

Η ΕΠΙΘΕΣΗ ΠΑΙΡΝΕΙ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ

Τα οπλισμένα drones δεν είναι ασυναγώνιστα. Πράγματι, είναι περιορισμένες, ακόμη και ακατέργαστες, συσκευές, ευάλωτες σε ηλεκτρονικές παρεμβολές, προσδεμένες σε αεροπορικές βάσεις, και συχνά προσγειωμένες από κακές καιρικές συνθήκες. Με δυνατότητα μεταφοράς μόνο μέτριων ωφέλιμων φορτίων, τα drones όπως το TB2 έχουν μικρές εμβέλειες μόλις 93 μιλίων από σταθμούς ελέγχου εδάφους ή σταθμούς που επαναλαμβάνουν τα σήματα [καθοδήγησης]. Παρ’ όλη του την επιτυχία, το Αζερμπαϊτζάν έχασε πολλά TB2 από επίγεια αρμενικά πυρά, όπως και η Τουρκία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα στην Λιβύη.

Οι αναλυτές πρέπει να αντισταθούν στον πειρασμό να υπερβάλλουν σχετικά με τα αποτελέσματα των οπλισμένων drones: αυτά τα οχήματα δεν προκαλούν συγκρούσεις τόσο πολύ όσο τις καθιστούν ικανές. Αλλά ούτε οι παρατηρητές δεν πρέπει να παραβλέψουν το αποσταθεροποιητικό δυναμικό των drones. Τα απλά μη επανδρωμένα drones έχουν βοηθήσει κράτη να σπάσουν μακροχρόνια αδιέξοδα. Τα αυριανά οπλισμένα drones, που προωθούνται από ταχείες καινοτομίες στον εμπορικό τομέα [14], πιθανότατα θα αποδειχθούν ακόμη πιο αποτελεσματικά. Η Τουρκία εργάζεται ήδη για να επεκτείνει το φάσμα των TB2 που χρησιμοποιήθηκαν στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ μόλις πριν από τέσσερις εβδομάδες. Και καθώς μειώνεται το μοναδιαίο κόστος, τα μαζικά παραγόμενα drones σύντομα θα είναι σε θέση να συρρέουν στις εχθρικές άμυνες. Με τον καιρό, τα drones με εξατομικευμένες δυνατότητες μπορεί να συνδυαστούν για να σχηματίσουν ομάδες κυνηγών-δολοφόνων για να εκμεταλλευθούν τις ευπάθειες του εχθρού στο πεδίο της μάχης. Με μια τέτοια προσιτή τεχνολογία στα χέρια τους, οι ηγέτες ίσως να πιεστούν σκληρά για να αντισταθούν στον πειρασμό να ξαναρχίσουν παγωμένους πολέμους ή ακόμη και να υποκινήσουν νέους, ειδικά αν πιστεύουν ότι τα πλεονεκτήματά τους είναι προσωρινά.

Ήδη, ορισμένες χώρες επενδύουν σε συστήματα για την καταπολέμηση των drones, αλλά αυτές οι τεχνολογίες βρίσκονται στα σπάργανα. Η άμυνα προσπαθεί να προλάβει ενώ η επίθεση παρελαύνει πηγαίνοντας μπροστά. Τα κενά στην μικρής εμβέλειας και χαμηλού ύψους αεροπορική άμυνα θα είναι δύσκολο να καλυφθούν, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Και η επιθετική τεχνολογία είναι απλά φθηνότερη: ένα ρωσικό σύστημα πυραύλων S-400 Triumpf κοστίζει 300 εκατομμύρια δολάρια και ένα Pantsir περίπου 14 εκατομμύρια δολάρια. Αντίθετα, ένα TB2 κοστίζει μόλις 5 εκατομμύρια δολάρια, και ο πύραυλός του MAM-L, που χρησιμοποιήθηκε με θανατηφόρα αποτελέσματα στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ανέρχεται σε μόλις 100.000 δολάρια ανά χτύπημα. Οι χώρες που βασίζονται σε ακριβά παραδοσιακά συστήματα για την άμυνα ενδέχεται να βρεθούν σε θέση να μην μπορούν να προστατεύσουν τους στρατούς τους ή να αντικαταστήσουν τις απώλειές τους στον πόλεμο. Έως ότου η άμυνα μετατοπιστεί σε βασισμένα σε drones αντίμετρα, αυτά τα δαπανηρά συστήματα πιθανότατα θα παραμείνουν ευάλωτα.