Παρών στην καταστροφή

Από την αρχή, η ουσία της εξωτερικής πολιτικής του Trump ήταν η διακοπή των ρυθμίσεων και των πολιτικών που εξυπηρετούσαν εν πολλοίς καλά τις Ηνωμένες Πολιτείες για τα τρία τέταρτα ενός αιώνα -κάτι που υποστήριξα πέρυσι σε ένα δοκίμιο στο Foreign Affairs [1] με τίτλο «Παρών στην Αποδιοργάνωση» (“Present at the Disruption”). Η απότομη απόσυρση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ από μακροχρόνιες συμφωνίες και οργανώσεις, οι επιθέσεις του εναντίον συμμάχων, ο εναγκαλισμός του προς αυταρχικούς ηγέτες και η αδιαφορία του για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η συνήθειά του να ανακοινώνει αλλαγές πολιτικής στο Twitter με λίγη ή καθόλου διαβούλευση: όλα αυτά, εξήγησα , θα οδηγούσαν σε σημαντική μείωση της επιρροής των ΗΠΑ, προς όφελος της Κίνας, του Ιράν και της Ρωσίας, και σε βάρος των παγκόσμιων προσπαθειών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, των μολυσματικών ασθενειών, της διάδοσης των πυρηνικών και των απειλών στον κυβερνοχώρο.

Υποστηρικτές του προέδρου Τραμπ συγκρούονται με την αστυνομία στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ στην Ουάσιγκτον, τον Ιανουάριο τους 2021. David Butow / Redux
------------------------------------------------------

Αλλά η ζημιά που προκλήθηκε από τα γεγονότα στην Ουάσινγκτον στις 6 Ιανουαρίου -η ανομία και η βία στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ και η άρνηση, από τον Τραμπ και δεκάδες Ρεπουμπλικανούς μέλη του Κογκρέσου, να αποδεχθούν τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών του Νοεμβρίου- θα είναι ακόμη μεγαλύτερη, για την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ καθώς και για την δημοκρατία των ΗΠΑ. Πήγαμε από το «Παρών στην αποδιοργάνωση» στο «Παρών στην καταστροφή». Αυτό που συνέβη την περασμένη εβδομάδα ήταν μια ξεκάθαρη αμερικανική αποτυχία, αλλά οι συνέπειες πηγαίνουν πιο μακριά από τις αμερικανικές ακτές. Ένας μετα-αμερικανικός κόσμος, ένας κόσμος που δεν ορίζεται πλέον από την υπεροχή των ΗΠΑ, έρχεται νωρίτερα από όσο αναμενόταν γενικά -λιγότερο λόγω της αναπόφευκτης ανόδου των άλλων από όσο εξ αιτίας του τι έχουν κάνει οι Ηνωμένες Πολιτείες στον εαυτό τους.

ΟΛΟΣ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΚΟΙΤΑΖΕΙ

Ο κόσμος έχει από καιρό δώσει ιδιαίτερη προσοχή στα γεγονότα στις Ηνωμένες Πολιτείες: το κίνημα των πολιτικών δικαιωμάτων και οι διαμαρτυρίες για τον Πόλεμο του Βιετνάμ στις δεκαετίες του 1950 και 1960, το Watergate, η οικονομική κρίση του 2008 -και, τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η Charlottesville, η δολοφονία του George Floyd, και αποτυχίες των ΗΠΑ στην αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19. Αλλά η πολιορκία και η κατάληψη του Καπιτωλίου στις 6 Ιανουαρίου ήταν κάτι ξεχωριστό: ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, μαζί με πολλούς υποστηρικτές και ενεργοποιητές στο Κογκρέσο και σε όλη την χώρα, υποκίνησαν ή διεξήγαγαν βία με σκοπό την ανατροπή της αμερικανικής δημοκρατίας. (Υπήρξε επίσης μια αποτυχία της επιβολής του νόμου, που ενίσχυσε τα ερωτήματα σχετικά με την βασική αμερικανική ικανότητα που προέκυψε από την ελαττωματική απάντηση στην COVID-19 και μια μη ανιχνευμένη κυβερνοεπίθεση από την Ρωσία).

Οι εικόνες ενίσχυσαν την αίσθηση μεταξύ των συναδέλφων δημοκρατιών ότι κάτι πάει σοβαρά λάθος μέσα και με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Πώς γίνεται, ρώτησαν, τόσοι πολλοί Αμερικανοί να ψηφίσουν έναν ηγέτη ο οποίος, ακόμη και πριν από την περασμένη εβδομάδα, επιτίθετο σε ανεξάρτητα δικαστικά και ενημερωτικά ιδρύματα, αρνήθηκε να δώσει ένα ισχυρό παράδειγμα ενόψει μιας εξαιρετικά θανατηφόρας πανδημίας, και παραβίασε πολλά τα παλαιότερα πολιτικά πρότυπα της χώρας του; Ο φόβος τους είναι ότι ακόμη και μετά την αποχώρηση του Τραμπ από το Οβάλ Γραφείο, θα παραμείνει στην πολιτική σκηνή, επηρεάζοντας την αμερικανική πολιτική και κυριαρχώντας στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα για κάποιο διάστημα˙ η αποκατάσταση της πιο παραδοσιακής αμερικανικής συμπεριφοράς υπό τους Joe Biden και Kamala Harris θα μπορούσε, από την σκοπιά των περισσότερων συμμάχων των ΗΠΑ, να αποδειχθεί μόνο μια περιορισμένη και προσωρινή ανάπαυλα.

Ως αποτέλεσμα, οι σύμμαχοι δεν έχουν άλλη επιλογή από το να αναρωτηθούν για την απόφασή τους να αναθέσουν την ασφάλειά τους στις Ηνωμένες Πολιτείες. Υπήρχαν ήδη αμφιβολίες σε αυτό το μέτωπο, ως αποτέλεσμα ορισμένων ενεργειών κατά την διάρκεια της διοίκησης του Ομπάμα και ακόμη περισσότερο υπό τον Τραμπ (επίθεση κατά συμμάχων, φλερτ με δικτάτορες, μονομερής και απρόβλεπτη συμπεριφορά). Τέτοιες αμφιβολίες σημαίνουν μια μεγαλύτερη τάση από άλλες χώρες να αγνοούν τις αμερικανικές παρακλήσεις και να παίρνουν τα ζητήματα πολιτικής στα χέρια τους, είτε με τον καθησυχασμό ισχυρών γειτόνων είτε με την δημιουργία (και την χρήση) της στρατιωτικής τους δύναμης. Τα σημάδια αυτού είναι ήδη εμφανή στη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη και την Ασία: ο πόλεμος της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη, η εμπλοκή της Τουρκίας στην Συρία και η υποστήριξη του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η επενδυτική συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Κίνα, το εμπορικό μπλοκ Περιφερειακής Συνολικής Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης (Regional Comprehensive Economic Partnership) στην Ασία. Το αποτέλεσμα θα είναι ένας κόσμος που είναι πιο βίαιος και λιγότερο ανοιχτός πολιτικά και οικονομικά, και στον οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρούν σημαντική αλλά όχι πλέον κυρίαρχη επιρροή ή δύναμη.