Ο υβριδικός πόλεμος του λοχία της βρετανικής αυτοκρατορίας

Απόρροια της RMA είναι η επιδίωξη για επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες με εστίαση σε τεχνολογίες επιτήρησης, επικοινωνιών, μειωμένης παρατηρησιμότητας (stealth) και όπλων ακριβείας. Τα ανωτέρω στοχεύουν στον περιορισμό (αν όχι στην εξάλειψη) της «Ομίχλης του Πολέμου» [2], επιτυγχάνοντας τον εντοπισμό των εχθρών, την απόκρυψη των ημετέρων δυνάμεων, και την επιτάχυνση του κύκλου «εντοπισμού-προσβολής» των στόχων. Ο βασικός στόχος της RMA είναι να παρασχεθεί η δυνατότητα αξιόπιστης προσβολής ενός μεγάλου αριθμού στόχων, σε σύντομο χρονικό διάστημα, επί ενός διευρυμένου πεδίου μάχης, ελαχιστοποιώντας ταυτόχρονα τις παράπλευρες καταστροφές και τις απώλειες αμάχων.

Η RMA τέθηκε σε εφαρμογή κατά τον Πρώτο Πόλεμο του Κόλπου, όταν κατά τις πρώτες 24 ώρες των μαχών, ο αριθμός των στόχων που κλήθηκαν να προσβάλουν οι σύμμαχοι ήταν μεγαλύτερος από το σύνολο των στόχων που προσέβαλε η Αεροπορία των ΗΠΑ από το 1942 έως και το 1943. Η πλειοψηφία των ανωτέρω στόχων προσβλήθηκε επιτυχώς με μηδαμινές συμμαχικές απώλειες, οδηγώντας στην ουσιαστική κατάρρευση των ιρακινών δυνάμεων εντός των επομένων 48 ωρών. Ως απεδείχθη εκ των υστέρων, κατά την διάρκεια της επιχείρησης, οι συμμαχικές δυνάμεις γνώριζαν περισσότερα για τις θέσεις και κινήσεις των ιρακινών δυνάμεων από ό,τι η ίδια η ιρακινή ηγεσία, η οποία, αντίθετα, δεν είχε την παραμικρή εικόνα για τις αντίστοιχες συμμαχικές κινήσεις (Collins et al, 2015).

Με το τέλος του Πρώτου Πολέμου του Κόλπου, υπήρχε η αίσθηση ότι στο μέλλον, με την βοήθεια της τεχνολογίας, η «Αποφασιστική Μάχη» ήταν ένα δυνατό σενάριο, ωθώντας τα κράτη σε αντίστοιχες στρατιωτικές επενδύσεις. Παράλληλα δε, η πλειοψηφία των στρατών της Δύσης (και των προσκείμενων σε αυτήν κρατών) υιοθέτησε το, ομολογουμένως επιτυχημένο, μοντέλο διοίκησης των ΗΠΑ, το οποίο εμπεριείχε όλα τα στοιχεία του «Management Check-off List» όπως περιγράφονται από τον πρωτοπόρο βιομήχανο Frederic W. Taylor. Αυτά συνίστανται στην κατάστρωση τυποποιημένων διαδικασιών, βασισμένων σε μια διεξοδική και επιστημονική μελέτη κάθε λεπτομέρειας μιας επιχείρησης, με σκοπό την βελτιστοποίηση της απόδοσης (Γρίβας, 2019). Το ανωτέρω φαινόταν όλο και περισσότερο εφικτό στην ολότητά του, καθώς η τεχνολογία θα ήταν δυνατό να προσφέρει τον απαιτούμενο όγκο και ποιότητα πληροφοριών, στον κατάλληλο χρόνο, για επιτυχή σχεδίαση–εκτέλεση των επιχειρήσεων. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το αμερικανικό σύστημα διοίκησης συνοψίζεται στην γνωστή φράση: «συστήματα κατασκευασμένα από ιδιοφυίες, για χρήση από ανόητους».

Εντούτοις, λίγα μόλις χρόνια μετά τον Πόλεμο του Κόλπου, τα ίδια συστήματα τα οποία μπορούσαν να εντοπίζουν και να εξολοθρεύουν τις ιρακινές στρατιωτικές φάλαγγες σε ανύποπτο χρόνο, φάνηκαν ανίκανα να εντοπίσουν (πολλώ δε μάλλον να καταστρέψουν) τους, αναμεμειγμένους με άμαχο πληθυσμό, ατάκτους, στους δρόμους του Μογκαντίσου (Σομαλία), αποστερώντας από τις ΗΠΑ τη νίκη. Ήταν ένα σκηνικό το οποίο έμελλε να επαναληφθεί αρκετές φορές στο μέλλον, στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στον Λίβανο, στην Συρία και στην Ουκρανία.

Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Στην αυγή του 21ου αιώνα, η Δύση ξύπνησε απότομα από ένα άσχημο όνειρο για να εισέλθει σε έναν εφιάλτη, καθώς κράτη και στρατοί ανά τον κόσμο έχουν έρθει αντιμέτωποι με την πραγματικότητα του «Υβριδικού Πολέμου».

Ήδη πριν από την έναρξη του Α’ ΠΠ υπήρχαν φωνές [3] που επεσήμαναν ότι η «Αποφασιστική Μάχη» είναι μάλλον εξαίρεση στον κανόνα του πολέμου και ότι οι μελλοντικοί πόλεμοι θα περιλάμβαναν παρατεταμένες περιόδους εξάντλησης των πόρων των αντιπάλων, χωρίς κατ’ ανάγκη πολεμικές επιχειρήσεις, αλλά με λοιμούς, χρεοκοπίες και κατάρρευση της κοινωνικής συνοχής.

Ως όρος, ο «Υβριδικός Πόλεμος» άρχισε να απαντάται ευρέως μετά την χρήση του από τον F. Hoffman για την περιγραφή της σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Χεσμπολάχ στον Λίβανο (2006). Εντούτοις, παρά την δημοφιλία του, δεν φαίνεται να έχει επικρατήσει στην ακαδημαϊκή βιβλιογραφία ένας γενικά αποδεκτός ορισμός του, ενώ όροι όπως «Fourth Generation Warfare», «Unrestricted Warfare», «Non Linear Warfare», «Full Spectrum Warfare» κ.α., συχνά προτείνονται ως πιο κατάλληλοι για τη μελέτη του φαινομένου (Tienhoven, 2019). Σύμφωνα με την K. Abbott ο Υβριδικός Πόλεμος αποτελεί: «Μια μορφή πολέμου η οποία περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα πολυτροπικών δράσεων, οι οποίες δύναται να αναληφθούν από κρατικούς ή μη κρατικούς δρώντες. Έμφαση δίδεται στην ταυτόχρονη και πρωτοφανή μείξη πλήθους μέσων όπως πολιτικών, στρατιωτικών οικονομικών, κοινωνικών και πληροφορικής, κάνοντας χρήση συμβατικών, μη συμβατικών, καταστροφικών, τρομοκρατικών και εγκληματικών μεθόδων, με σκοπό την επίτευξη των πολιτικών στόχων. Ο υβριδικός χρήστης αναμιγνύει μεθόδους και μέσα, με τρόπο τέτοιο που να είναι εξειδικευμένα στην εκάστοτε περίπτωση και αντίπαλο» (Abbott, 2016, p. 3)

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν απευθύνεται στο πλήθος κατά την διάρκεια μιας συναυλίας που σηματοδοτεί την πέμπτη επέτειο της προσάρτησης της Κριμαίας από την Ρωσία, στην Συμφερόπολη, στις 18 Μαρτίου 2019. Yuri Kadobnov/Pool via REUTERS
----------------------------------------------------------------------

ΤΟ ΔΟΓΜΑ «GERASIMOV»