Η αποσύνδεση Κίνας-ΗΠΑ δεν θα σκοτώσει το πράσινο μέλλον | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η αποσύνδεση Κίνας-ΗΠΑ δεν θα σκοτώσει το πράσινο μέλλον

Μια έξυπνη εμπορική πολιτική θα μπορούσε να δώσει ώθηση στην δράση για το κλίμα
Περίληψη: 

Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν κατέστησε σαφές ότι θα διατηρήσει πτυχές της σκληρής πολιτικής του προκατόχου του έναντι της Κίνας, υποδηλώνοντας ότι κάποια μορφή οικονομικού διαχωρισμού μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου είναι πιθανώς αναπόφευκτη.

Η VALERIE J. KARPLUS είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια Μηχανικής και Δημόσιας Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Carnegie Mellon.

Η πανδημία COVID-19 έκανε την συζήτηση για την οικονομική «αποσύνδεση» των ΗΠΑ από την Κίνα πολύ πιο άνετη. Ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έκανε ακρογωνιαίο λίθο της εμπορικής πολιτικής του τον περιορισμό των οικονομικών δεσμών με την Κίνα, επικαλούμενος ανησυχίες σχετικά με τον χειρισμό των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας από την Κίνα, την συναλλαγματική χειραγώγηση, και άλλες αθέμιτες εμπορικές πρακτικές. Στην συνέχεια ήρθε η πανδημία, η οποία βρήκε τους Αμερικανούς κατασκευαστές στο έλεος μακρινών και υπερεκτεταμένων αλυσίδων εφοδιασμού. Τώρα, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν κατέστησε σαφές ότι θα διατηρήσει πτυχές της σκληρής πολιτικής του προκατόχου του έναντι της Κίνας, υποδηλώνοντας ότι κάποια μορφή οικονομικού διαχωρισμού μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου είναι πιθανώς αναπόφευκτη.

23032021-1.jpg

Ένας σταθμός ηλιακής ενέργειας στην Fuentes de Andalucia, στην Ισπανία, τον Οκτώβριο του 2011. Marcelo del Pozo / Reuters
------------------------------------------------------

Αλλά η αποσύνδεση θα έχει ένα τίμημα. Μεταξύ των μεγαλύτερων χαμένων, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι ειδικοί [1], θα είναι η παγκόσμια προσπάθεια για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Οι τεχνολογίες πίσω από τέτοιες πράσινες καινοτομίες όπως τα ηλιακά πάνελ, η πυρηνική ενέργεια, και τα ηλεκτρικά οχήματα, αντλούνται από τεχνογνωσία και παραγωγή που διαχέεται [2] σε όλο τον κόσμο. Η Κίνα, για παράδειγμα, είναι ο μεγαλύτερος κατασκευαστής ηλεκτρικών οχημάτων στον κόσμο [3]. Η Ευρώπη είναι πρωτοπόρος στην βιομηχανική ενεργειακή αποδοτικότητα και ηγέτιδα στις ανανεώσιμες υποδομές. Η αποσύνδεση θα μπορούσε να διακόψει την παγκόσμια εξάπλωση αυτών των καινοτομιών, ενδεχομένως παραλύοντας κάθε προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.

Αλλά η αποσύνδεση δεν πρέπει να είναι χονδροειδής και η επίδρασή της στην κλιματική αλλαγή δεν χρειάζεται να είναι καθόλου άσχημη. Η Ουάσιγκτον θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την ορμή πίσω από την αποσύνδεση για να δημιουργήσει πράσινες βιομηχανίες και θέσεις εργασίας στο εσωτερικό. Στην συνέχεια, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα παράγουν εγχωρίως ορισμένα στοιχεία της βιομηχανίας καθαρής ενέργειας που κάποτε εισήγαγαν από την Κίνα, αφήνοντας ανέπαφα άλλα μέρη της αλυσίδας εφοδιασμού. Αυτή η επιλεκτική αποσύνδεση θα δώσει ώθηση στην εγχώρια βιομηχανία, θα βοηθήσει τους Αμερικανούς εργαζομένους, θα αντιμετωπίσει τις ευπάθειες της εφοδιαστικής αλυσίδας, και θα στηρίξει τις προσπάθειες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Το αρχικό κόστος μπορεί να είναι υψηλό, αλλά τα οφέλη για την ασφάλεια και το περιβάλλον ενδέχεται σε μεγάλο βαθμό να το ξεπερνούν.

ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΟΣ ΕΠΑΝΑΠΑΤΡΙΣΜΟΣ

Οι Ηνωμένες Πολιτείες αναπτύσσουν και παράγουν καθαρή ενέργεια σε μια πολύ ολοκληρωμένη παγκόσμια αγορά. Πολλές προηγμένες τεχνολογίες -τα λεγόμενα έξυπνα συστήματα διαχείρισης ηλεκτρικού δικτύου, μπαταρίες και κυψέλες καυσίμου για αποθήκευση ενέργειας, παραγωγή ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας, και εγκαταστάσεις πυρηνικής ενέργειας- απαρτίζονται σε μεγάλο μέρος από εξαρτήματα που είναι φθηνότερα ως εισαγωγή από όσο αν αγοραστούν στην εγχώρια αγορά. Οι πολύπλοκες αλυσίδες εφοδιασμού που συντείνουν στην παραγωγή αυτών των τεχνολογιών είναι ευάλωτες σε διαταραχές, αλλά διατηρούν το κόστος χαμηλά.

Δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι οι τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα στο μέλλον δεν θα επωφεληθούν επίσης από τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και την συνεργασία μεταξύ των κυβερνήσεων που τις υποστηρίζουν. Η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα, για παράδειγμα -μια διαδικασία που περιλαμβάνει την απομάκρυνση και την απομόνωση του διοξειδίου του άνθρακα προτού φτάσει στην ατμόσφαιρα- θα μπορούσε να γίνει πολύ πιο προσιτή εάν τα έθνη συντονίσουν και συγκεντρώσουν χρήματα. Άλλες καινοτομίες, όπως αυτές που θα μπορούσαν να μειώσουν το αποτύπωμα άνθρακα στην παραγωγή χάλυβα και σε άλλες βιομηχανικές διεργασίες, είναι ακριβές, και οι τομείς που τις χρειάζονται έχουν μόνο μικρά περιθώρια κέρδους από τα οποία πρέπει να πληρώσουν γι’ αυτές. Η υπέρβαση τούτων των εμποδίων απαιτεί συνεργασία και ελεύθερη ροή γνώσεων και κεφαλαίων [4], τόσο εντός τομέων όσο και πέρα από τα εθνικά σύνορα.

Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα επιτύχουν να αποσυνδέσουν τις οικονομίες τους, οι πράσινες τεχνολογίες θα μπορούσαν να οπισθοδρομήσουν. Σήμερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες εισάγουν ηλιακούς συλλέκτες και μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων σχετικά φθηνά από την Κίνα. Μετά την αποσύνδεση, τέτοια προϊόντα θα μπορούσαν να γίνουν πιο ακριβά, οδηγώντας τους αγοραστές να στραφούν σε φθηνότερες, πιο βρώμικες πηγές ενέργειας και ως επακόλουθο να επιβραδυνθεί η ανάπτυξη και η καινοτομία. Ήταν ήδη δύσκολη η δημιουργία υποστήριξης για την μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα. Οι Αμερικανοί εργαζόμενοι φοβούνται την απώλεια καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας στον ενεργειακό κλάδο, και πολλοί θα απορρίψουν μια μετάβαση που θα τους αποκόψει από μια νέα οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, ανεξάρτητα από το πόσο καλό θα είναι αυτό για τον πλανήτη.