Το επικίνδυνο διπλό παιχνίδι της Κίνας στην Βόρεια Κορέα | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το επικίνδυνο διπλό παιχνίδι της Κίνας στην Βόρεια Κορέα

Ο Μπάιντεν πρέπει να αναγκάσει το Πεκίνο να συνεργαστεί πλήρως με την Ουάσιγκτον ή να στραφεί στην προφανή παρεμπόδιση
Περίληψη: 

Η ομάδα του Μπάιντεν έχει αποστασιοποιηθεί από την μακρόχρονη άποψη ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα έχουν κοινό συμφέρον για τον πυρηνικό αφοπλισμό της Βόρειας Κορέας και ότι η πολιτική των ΗΠΑ εκεί πρέπει να κάνει χρήση της τεράστιας επιρροής του Πεκίνου στην κυβέρνηση της Πιονγιάνγκ.

Η ORIANA SKYLAR MASTRO είναι κεντρική συνεργάτις στο Freeman Spogli Institute for International Studies στο Stanford University και ανώτερη εξωτερική συνεργάτις στο American Enterprise Institute.

Η νέα κυβέρνηση στην Ουάσινγκτον αντιμετωπίζει ένα οικείο πρόβλημα: η Βόρεια Κορέα δοκιμάζει και πάλι πυραύλους, συμπεριλαμβανομένων βαλλιστικών πυραύλων, κατά παράβαση ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Αντί να ακολουθήσει ξανά αδιέξοδες ατραπούς, η διοίκηση του προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, δεσμεύτηκε να σκεφτεί εκ νέου για την Βόρεια Κορέα και έχει ήδη διαφοροποιηθεί από την προκάτοχό της, επισημαίνοντας ότι θα διαβουλευτεί με συμμάχους και εταίρους των ΗΠΑ για να διαμορφώσει μια ισχυρή απάντηση στην Πιονγκγιάνγκ χωρίς να αποκλείει την διπλωματία.

05042021-1.jpg

Ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας, Kim Jong Un, και ο πρόεδρος της Κίνας, Xi Jinping, στο Πεκίνο, στην Κίνα, τον Ιανουάριο του 2019. KCNA / Reuters
-----------------------------------------

Ένας τέτοιος επαναπροσανατολισμός είναι ευπρόσδεκτος. Αλλά εάν η νέα κυβέρνηση θέλει πραγματικά να κάνει την διαφορά στην Βόρεια Κορέα, θα πρέπει να επανεξετάσει τις υποθέσεις που έχει κληρονομήσει σχετικά με τον ρόλο της Κίνας εκεί. Μέχρι στιγμής, η ομάδα του Μπάιντεν έχει αποστασιοποιηθεί από την μακρόχρονη άποψη ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα έχουν κοινό συμφέρον για τον πυρηνικό αφοπλισμό της Βόρειας Κορέας και ότι η πολιτική των ΗΠΑ εκεί πρέπει να κάνει χρήση της τεράστιας επιρροής του Πεκίνου στην κυβέρνηση της Πιονγιάνγκ. Κατά την διάρκεια της επίσκεψής του στην Σεούλ την περασμένη εβδομάδα, ο υπουργός Εξωτερικών, Antony Blinken, διαβεβαίωσε [1] ότι «το Πεκίνο έχει συμφέρον, ένα ξεκάθαρο ιδιοτελές συμφέρον, να βοηθήσει στην επιδίωξη της αποπυρηνικοποίησης της [Βόρειας Κορέας] επειδή αποτελεί πηγή αστάθειας». Ο Blinken αποτίμησε περαιτέρω τον «κρίσιμο ρόλο» της Κίνας [2] και τη «μοναδική σχέση» [3] με την Βόρεια Κορέα.

Ωστόσο, το Πεκίνο έχει δείξει επί σχεδόν τρεις δεκαετίες το πού βρίσκεται πραγματικά το συμφέρον του, και αυτό είναι η διατήρηση του status quo. Η Κίνα σίγουρα δεν θέλει να δει την Βόρεια Κορέα να εξασθενεί και τις Ηνωμένες Πολιτείες να ενισχύονται στην χερσόνησο της Κορέας. Αλλά ούτε θέλει η ισορροπία να στραφεί τόσο έντονα προς την Βόρεια Κορέα που οι Ηνωμένες Πολιτείες να αισθάνονται υποχρεωμένες να ενισχύσουν την στρατιωτική τους θέση. Η Κίνα ακολουθεί μια προσεκτική γραμμή για να διατηρήσει ζωντανή την προοπτική ειρηνικής αποπυρηνικοποίησης χωρίς να προκαλέσει την Πιονγκγιάνγκ ή να επιδεινώσει τις εντάσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Εάν το Πεκίνο πρόκειται να μην κάνει τίποτα για να βοηθήσει στην αποπυρηνικοποίηση, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να χάσουν την εμπιστοσύνη τους στην διπλωματία και να αποφασίσουν αντ' αυτού να αυξήσουν την στρατιωτική τους παρουσία στην χερσόνησο ή ακόμη και να αναλάβουν στρατιωτική δράση. Αλλά αν το Πεκίνο κάνει πάρα πολλά για να βοηθήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες, η Βόρεια Κορέα θα μπορούσε να καταρρεύσει και ολόκληρη η χερσόνησος να πέσει στην επιρροή των ΗΠΑ. Η πολιτική της Κίνας για την Βόρεια Κορέα είναι επομένως μια περίπλοκη πράξη εξισορρόπησης. Μέσα από αυτό, το Πεκίνο επιδιώκει να διατηρήσει την επιρροή στο καθεστώς του Kim Jong Un χωρίς να το ενθαρρύνει˙ να συμμετέχει σε πολυμερείς προσπάθειες να πιεστεί η Βόρεια Κορέα, όπως το πρόγραμμα κυρώσεων του ΟΗΕ, χωρίς να εκθέσει την Πιονγκγιάνγκ σε πιέσεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν κατάρρευση του καθεστώτος˙ και να προσφέρει στις Ηνωμένες Πολιτείες αρκετή ελπίδα για μια διπλωματική λύση για να προλάβει μια στρατιωτική επέμβαση, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι οποιοδήποτε ψήφισμα θα συμβάλλει στην σχετική ισχύ της Κίνας, όχι σε εκείνη των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ

Για καλό ή για κακό, το τελευταίο έτος υπήρξε μια μεγάλη αλλαγή στην κινεζική στρατηγική και πολιτική, ειδικά προς τους γείτονές της. Η Κίνα διεξήγαγε έναν άνευ προηγουμένου αριθμό πτήσεων στον εναέριο χώρο της Ταϊβάν, επέβαλε εμπορικές κυρώσεις στην Αυστραλία αφού η τελευταία υποστήριξε έρευνες σχετικά με την προέλευση της COVID-19 και ήρθε σε επαφή με την Ινδία για μια συνοριακή διαμάχη που δεν είχε παρουσιάσει ένοπλες συγκρούσεις επί δεκαετίες. Όμως στην περίπτωση της Βόρειας Κορέας, η Κίνα επέμεινε στην πρακτική της εξισορρόπησης.

Το Πεκίνο και η Πιονγκγιάνγκ τα τελευταία χρόνια [4] είχαν χλιαρές σχέσεις. Στα χαρτιά, η Συνθήκη Αμοιβαίας Βοήθειας και Συνεργασίας μεταξύ Κίνας και Βόρειας Κορέας κάνει τις δύο χώρες συμμάχους. Στην πράξη, [5], η κινεζική κυβέρνηση απομακρύνθηκε από την συμμαχία, δηλώνοντας ότι εάν η Βόρεια Κορέα προκαλέσει σύγκρουση, το Πεκίνο δεν έχει καμία υποχρέωση [6] να την υπερασπιστεί. Ένας εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας παρατήρησε [7] το 2006 ότι η Κίνα δεν ήταν σύμμαχος της Βόρειας Κορέας, και ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών, Wang Yi, χαρακτήρισε [8] την σχέση ως «φυσιολογικές σχέσεις μεταξύ κρατών».

Η κινητικότητα της διπλωματικής δραστηριότητας το 2018 και το 2019 έδωσε σε πολλούς την εντύπωση ότι οι δύο χώρες σκόπευαν να επιδιορθώσουν και να ομαλοποιήσουν [9] την σχέση τους. Ο Xi Jinping και ο Kim Jong Un συναντήθηκαν για πρώτη φορά τον Μάρτιο του 2018, σηματοδοτώντας την πρώτη συνάντηση του Kim με οποιονδήποτε παγκόσμιο ηγέτη. Ακολούθησαν τέσσερις ακόμη συναντήσεις μεταξύ των δύο, τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2018 και τον Ιανουάριο και τον Ιούνιο του 2019, και τα κινεζικά επίσημα μέσα ενημέρωσης σημείωσαν [10] ότι η σχέση «εκπέμπει μια νέα ζωτικότητα». Όμως, παρά τις πολλές ανταλλαγές κοινοτοπιών έκτοτε -μόλις την περασμένη εβδομάδα, ο Σι έστειλε ένα μήνυμα στον Κιμ, επιβεβαιώνοντας ότι η παραδοσιακή φιλία των χωρών είναι «πολύτιμο πλεονέκτημα» [11] και φάνηκε να υποδηλώνει μια πρόθεση να ενισχύσει τις σχέσεις –ο Σι διατήρησε την απόστασή του από τον Κιμ και το καθεστώς του.