Οι Ταλιμπάν είναι έτοιμοι να εκμεταλλευτούν την έξοδο των ΗΠΑ | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Οι Ταλιμπάν είναι έτοιμοι να εκμεταλλευτούν την έξοδο των ΗΠΑ

Τι σημαίνει για το Αφγανιστάν η αποχώρηση της Αμερικής
Περίληψη: 

Χωρίς τις ΗΠΑ, ο αφγανικός εξοπλισμός θα υποβαθμιστεί και οι δυνάμεις των ειδικών επιχειρήσεων της χώρας θα καταστραφούν. Πολιτικά, η σημερινή κυβέρνηση, με επικεφαλής τον πρόεδρο Ashraf Ghani, που ανήκει στην εθνοτική ομάδα των Pashtun, θα παλεύει να νομιμοποιεί την διακυβέρνησή του.

Ο CARTER MALKASIAN είναι ο συγγραφέας του επικείμενου βιβλίου με τίτλο The American War in Afghanistan: A History, και πρώην Ανώτερος Σύμβουλος του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου.

Τον Σεπτέμβριο του περασμένου έτους, οι ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ των Ταλιμπάν και της αφγανικής κυβέρνησης ξεκίνησαν τελικά στη Ντόχα, απλώς για να σταματήσουν αμέσως. Οι διαπραγματευτές δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν ακόμη και τα πιο βασικά ζητήματα, όπως μια ατζέντα για μια πολιτική διαδικασία, πόσω μάλλον τα πιο δύσκολα, όπως το είδος της διακυβέρνησης που πρέπει να έχει η χώρα. Όμως, όπως έχουν πει εκπρόσωποι και των δύο πλευρών σε κύκλους στην πρωτεύουσα του Κατάρ, τα γεγονότα στο Αφγανιστάν έχουν πάρει μια δραματική στροφή.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αποσύρει χιλιάδες στρατιώτες από την χώρα σύμφωνα με μια συμφωνία που συνήψαν με τους Ταλιμπάν τον Φεβρουάριο του 2020, αφήνοντας ένα κενό ασφαλείας που εκμεταλλεύτηκαν εύκολα οι μαχητές. Τους τελευταίους έξι μήνες, οι Ταλιμπάν έχουν κερδίσει μεγάλες μάχες και επανακατέλαβαν ευρείες περιοχές, που πιθανώς τους παρακινεί να συνεχίσουν να πολεμούν και να αποφύγουν έναν συμβιβασμό στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Γιατί να συμφωνήσουν να μοιραστούν την εξουσία όταν μπορούν να την αναλάβουν με τη βία;

15042021-1.jpg

Μια στρατιωτική βάση των ΗΠΑ στην Γκαρντέζ, στο Αφγανιστάν, τον Απρίλιο του 2003. Ed Kashi / VII / Redux
--------------------------------------------------------------

Την Τετάρτη 14 Απριλίου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, ανακοίνωσε [1] ότι όλα τα εναπομείναντα στρατεύματα των ΗΠΑ θα αναχωρήσουν από το Αφγανιστάν έως τις 11 Σεπτεμβρίου 2021. Η κυβέρνησή του αντιμετώπισε μια δύσκολη επιλογή μεταξύ της ολοκλήρωσης της απόσυρσης των ΗΠΑ όπως συμφωνήθηκε με τους Ταλιμπάν και του να δουλεύει για μεγάλο χρονικό διάστημα με τον ελάχιστο αριθμό στρατευμάτων που απαιτείται για την καταστολή της τρομοκρατικής απειλής. Αμφότερες θα ήταν βιώσιμες στρατηγικές. Όμως, η επιδείνωση της κατάστασης επιτόπου, σε συνδυασμό με τις κακές προοπτικές για την ειρηνευτική διαδικασία, κατέστησαν μια αμερικανική απόσυρση πιο επιτακτική. Ανεξάρτητα από το τι θα έκανε η κυβέρνηση Μπάιντεν, μπορεί να αναμένει ότι οι Ταλιμπάν θα αντισταθούν στον συμβιβασμό και ότι ο πόλεμος θα συνεχίσει να μαίνεται.

ΧΑΝΟΝΤΑΣ ΕΔΑΦΟΣ

Πριν από λίγο καιρό οι Ταλιμπάν ήταν σε μειονεκτική θέση. Αφού κέρδισαν σαρωτικές νίκες το 2015 και το 2016 στην Κουντούζ, στην Χελμάντ και αλλού, αντιμετώπισαν τρία χρόνια βαριών απωλειών και στρατιωτικών αποτυχιών από τις ειδικές δυνάμεις, τα drones, και τις αεροπορικές επιθέσεις των ΗΠΑ. Τα έτη 2017 έως 2019 ήταν άσχημα για τους Ταλιμπάν. Σε μια ειλικρινή στιγμή το 2019, ένας από τους διαπραγματευτές της ομάδας στη Ντόχα μού παραδέχτηκε ότι οι αεροπορικές επιδρομές των ΗΠΑ είχαν σκοτώσει πολλούς Ταλιμπάν και εμπόδισαν την ικανότητά τους να καταλάβουν έδαφος. Οι τότε 14.000 Αμερικανοί στρατιώτες στο έδαφος είχαν δημιουργήσει ένα δαπανηρό αδιέξοδο, και οι Ταλιμπάν στη Ντόχα αναγνώρισαν εύκολα ότι, όσο οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέμεναν στο Αφγανιστάν, δεν θα ήταν σε θέση να επιτύχουν στρατιωτική νίκη. Αυτό το περιβάλλον προσέφερε τουλάχιστον κάποια ελπίδα ότι οι ειρηνευτικές συνομιλίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε συμβιβασμό.

Αλλά η κατάσταση άλλαξε σημαντικά το 2020. Τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, συμφώνησε με τους Ταλιμπάν για απόσυρση όλων των στρατευμάτων των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ έως την 1η Μαΐου 2021, σε αντάλλαγμα για ορισμένες αντιτρομοκρατικές εγγυήσεις, μείωση της βίας, και υπόσχεση για έναρξη ειρηνευτικών συνομιλιών εντός του Αφγανιστάν. Η συμφωνία ΗΠΑ-Ταλιμπάν απαιτούσε από τις Ηνωμένες Πολιτείες να μειώσουν τον αριθμό των στρατιωτών σε 8.600 εντός 135 ημερών. Αλλά η κυβέρνηση Τραμπ απέσυρε ακόμη περισσότερους στρατιώτες από όσους είχε υποσχεθεί, καθιστώντας αδύνατο για τις Ηνωμένες Πολιτείες να συμβουλεύουν αποτελεσματικά τις αφγανικές δυνάμεις και να υποστηρίζουν τις συνεχείς βαριές αεροπορικές επιθέσεις. Λιγότερο από ένα μήνα μετά την έναρξη των ενδο-αφγανικών συνομιλιών τον Σεπτέμβριο, οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν καταλήξει με 4.000 έως 4.500 στρατιώτες, ανοίγοντας την πόρτα για την προώθηση των Ταλιμπάν.

Σχεδόν αμέσως, στις αρχές Οκτωβρίου 2020, οι Ταλιμπάν επιτέθηκαν στην Lashkar Gah, την επαρχιακή πρωτεύουσα της επαρχίας Χελμάντ, αντιστρέφοντας τα προσωρινά κέρδη που είχαν σημειώσει οι αφγανικές δυνάμεις υπό τις συμβουλές των Αμερικανών πεζοναυτών, τα τελευταία τρία χρόνια. Αυτό που συνέβη στην συνέχεια ήταν χειρότερο. Στις 27 Οκτωβρίου, στην αρχή της συγκομιδής των ροδιών, 1.000 ή περισσότεροι Ταλιμπάν -οι εκτιμήσεις των Αφγανών έφταναν και μέχρι τις 3.500- επιτέθηκαν στις [γεωργικές] εκμεταλλεύσεις και στην ύπαιθρο που περιβάλλουν την πόλη Κανταχάρ, παίρνοντας τον έλεγχο περιοχών όπως η Αργκαντάμπ, η Πανγκβάι και η Ζαρέι που ήταν σταθερά στα χέρια της κυβέρνησης από την εφόρμηση των ΗΠΑ από το 2009 έως το 2011. Αφγανοί στρατιώτες και αστυνομικοί εγκατέλειψαν πολλά φυλάκια ασφαλείας, επιτρέποντας στους Ταλιμπάν να καταλάβουν σε δύο ημέρες αυτό που οι Αμερικανοί στρατιώτες είχαν περάσει χρόνια αγωνιζόμενοι για να προστατεύσουν. Ένας Αφγανός από την επαρχία μού είπε ότι υπήρχαν «πάρα πολλοί [Ταλιμπάν] για να το χειριστεί η αστυνομία». Άλλοι είπαν ότι η αστυνομία δεν ήταν επανδρωμένη εξ αρχής˙ σε μια περιοχή, μόνο 150 από τους 700 αστυνομικούς ήταν παρόντες.

Οι δυνάμεις των ΗΠΑ και του Αφγανιστάν απάντησαν στην επίθεση των Ταλιμπάν με αεροπορικές επιθέσεις και αντεπιθέσεις από δυνάμεις ειδικών επιχειρήσεων. «Αν δεν ήταν οι αεροπορικές επιθέσεις», δήλωσε ο αρχηγός της αστυνομίας της Arghandab, Νιάζ Μοχάμεντ [2] στην Washington Post, «οι Ταλιμπάν δεν θα είχαν πέσει». Παρ’ όλα αυτά, προωθήθηκαν ως τις άκρες της πόλης Κανταχάρ, η οποία είναι δεύτερη σε στρατηγική σημασία μετά την Καμπούλ.

Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΩΝ ΤΑΛΙΜΠΑΝ