Η πανδημία COVID-19 και η οικονομικές της επιπτώσεις κατέδειξαν τι συμβαίνει όταν η ευρωπαϊκή συνοχή είναι αδύναμη. Οι Γερμανοί έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν (ίσως πολύ αργά) ότι η παγκόσμια τάξη του χθες αποτελεί ιστορία και ότι δεν θα υπάρξει επιστροφή στο status quo ante.
Μια μετά τον Λουκασένκο Λευκορωσία, με στενούς δεσμούς με τη Μόσχα αλλά και με μια βελτιωμένη σχέση με την Δύση, παραμένει ως ένα πιθανό μεσοπρόθεσμο αποτέλεσμα της τρέχουσας κρίσης. Μπορεί να μην είναι αυτό που πολλοί περίμεναν στην Δύση, αλλά εξακολουθεί να είναι μια καλή εναλλακτική και ίσως η καλύτερη επιλογή στο τρέχον κλίμα.
Η αστική πυκνότητα δεν προκαλεί απαραίτητα υπερσυνωστισμό, εκτός εάν οι πόλεις έχουν αποτύχει στον σχεδιασμό τους. Οι ηγέτες των πόλεων μπορούν ακόμα να διορθώσουν τα λάθη του παρελθόντος και να ανακτήσουν χώρο για την εξυπηρέτηση της υγείας των κατοίκων τους.
Παρ’ όλο που φαίνεται ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη έχουν απομακρυνθεί, πολλοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και στις δύο ηπείρους εκτιμούν την διατλαντική σχέση και επιθυμούν να την αναζωογονήσουν.
Αντί, όπως έκανε στην Κριμαία, να αναπτύξει «μικρούς πράσινους άνδρες» για να καταλάβει το έδαφος της Λευκορωσίας, η Μόσχα στοχεύει στην «ήπια προσάρτηση», δηλαδή την σταδιακή στρατηγική από την οικονομική ολοκλήρωση στην πολιτική ολοκλήρωση, και τελικά σε ένα πλήρως ενωμένο κράτος που θα σήμαινε την de facto απορρόφηση της Λευκορωσίας από την Ρωσία.
Η συντηρητική αντιμετώπιση της επιθετικής τουρκικής συμπεριφοράς από ΕΕ και ΗΠΑ, είναι απόρροια σε μεγάλο βαθμό των σύνθετων οικονομικών και κατ’ επέκταση πολιτικών αλληλεξαρτήσεων που υφίστανται στο διεθνές σύστημα. Η Τουρκία φαίνεται να έχει πραγματοποιήσει μια πολιτισμική στροφή κατά την περίοδο διακυβέρνησης Ερντογάν και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψιν της η Δύση προκειμένου να επανεξετάσει την πολιτική κατευνασμού της απέναντι στην Άγκυρα.
Η ΕΕ δεν θα μετατραπεί σε υπερδύναμη εν μία νυκτί και μπορεί να μην το κάνει ποτέ. Αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ευρώπη θα βγει από αυτήν την κρίση ένας ισχυρότερος, πιο ενοποιημένος παγκόσμιος παίκτης.
Η ένταξη σε συνδικάτα μπορεί, με τα λόγια των πολιτικών επιστημόνων John Ahlquist και Margaret Levi, να ενθαρρύνει τους ανθρώπους να αναλάβουν δράσεις που «είναι προς το συμφέρον των άλλων» έξω από την δική τους ομάδα, με το να επεκτείνει την αίσθησή τους για το ποιου η μοίρα είναι συνδεδεμένη με την δική τους.
Οι Λευκορώσοι έχουν δει αρκετά για να γνωρίζουν ότι μια γρήγορη αλλαγή δεν θα βελτιώσει απαραίτητα την ζωή τους. Στην Ουκρανία, τη Μολδαβία, την Γεωργία και την Αρμενία, ο δρόμος προς την δημοκρατία ήταν γεμάτος εμπόδια: διαφθορά, οικονομικές δυσκολίες, ακόμη και στρατιωτικές συγκρούσεις. Ωστόσο, οι Λευκορώσοι που βγήκαν για να διαμαρτυρηθούν πριν από τις εκλογές, είπαν ότι ήθελαν μεγαλύτερη ελευθερία έκφρασης και να κάνουν την κυβέρνηση να σέβεται το σύνταγμα. Σχεδόν κανείς δεν είπε ότι ήταν εκεί για να απαιτήσει καλύτερη αμοιβή ή ότι μισούσε το καθεστώς.
Οι σημερινοί Αμερικανοί ίσως να καταλάβουν καλύτερα από τους προηγούμενους ομολόγους τους την εμπειρία εκείνων των οποίων οι δημοκρατίες έχουν διαφθαρεί ή έχουν υποχωρήσει στην αυταρχική παρόρμηση.