Καταστρέφοντας την πολιτική σκηνή του Τόκιο για να σωθεί η Ιαπωνία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Καταστρέφοντας την πολιτική σκηνή του Τόκιο για να σωθεί η Ιαπωνία

Το DPJ έχει μόνο μια βιώσιμη λύση: Την αυτοκαταστροφή

Το αποτέλεσμα ήταν το χάος. Το DPJ έκανε πίσω στην μεγαλύτερη προεκλογική του υπόσχεση, να δημιουργήσει ένα καινούργιο πολιτικό σύστημα, στο οποίο οι πολιτικοί και όχι οι φοβισμένοι για ρίσκα γραφειοκράτες του Τόκιο, θα χάραζαν πολιτικές. Ο Καν και ο Νόντα, και οι δύο πρώην υπουργοί Οικονομικών, δέχονται τώρα κριτική ότι λειτούργησαν σαν λακέδες των πανίσχυρων μανδαρίνων του Τόκιο, κυρίως επειδή φάνηκαν πρόθυμοι να αυξήσουν τους φόρους. Μετά την ανάληψη της εξουσίας, ο Νόντα αμέσως έριξε τα εμπόδια του κόμματος ενάντια στη γραφειοκρατία – παρακάλεσε υψηλόβαθμους γραφειοκράτες να συνεργαστούν μαζί του και μελετά ακόμη και να επανασυστήσει ένα φόρουμ που το DPJ είχε σκληρά κριτικάρει ως σύμβολο της παραγωγής εθνικής πολιτικής από τους γραφειοκράτες.
Θα μπορούσε κανείς να πει ότι όλα αυτά αποτελούν την αντίδραση στις οικονομικές και πολιτικές δυσκολίες της Ιαπωνίας. Όντως, οι κινήσεις του Νόντα χαρακτηρίζονταν από πραγματισμό και ευαισθησία. Αλλά με δεδομένο ότι οι Δημοκρατικοί εγκατέλειψαν τις βασικές τους αρχές, συμπεριλαμβανομένων της κυβερνητικής μεταρρύθμισης και των προγραμμάτων προνοίας, το κόμμα δεν απώλεσε μόνο την πιθανότητα ενός παραγωγικού μέλλοντος αλλά και την ίδια του την ταυτότητα. Όπως είναι η κατάστασή του τώρα, το DPJ δεν έχει άλλο σημαντικό λόγο να παραμείνει ενωμένο εκτός μόνον από το να παραμείνει στην εξουσία – μια αιτία που θα δημιουργήσει μεγαλύτερη δυσαρέσκεια στην αντιπολίτευση και χάος.
Με το DPJ να ακολουθεί τόσο αποκαρδιωτικά τα βήματα του LDP, η πολιτική σκηνή της Ιαπωνίας έχει μόνο μια καλή επιλογή αν ελπίζει να διασώσει τη χώρα – δηλαδή, να παραδειγματιστεί από τον πρώην πρωθυπουργό των Φιλελεύθερων Δημοκρατών Γιουνιχίρο Κοϊζούμι του οποίου το σύνθημα ήταν «καταστρέψτε το LDP» και να αυτοκαταστραφούν. Αυτό μπορεί να ακούγεται αντιφατικό για ένα κόμμα που κατάφερε τελικά να κερδίσει την εξουσία μόλις πριν δύο χρόνια. Αλλά η τακτική του Κοϊζούμι, με τον δικό της περιπεπλεγμένο και ειρωνικό τρόπο, βοήθησε μακροπρόθεσμα το γερασμένο LDP να απογαλακτιστεί από την εξάρτησή του να σπαταλά πόρους και κόψει τις παλιές του συνήθειες για παρασκηνιακές συμφωνίες. Παρά το γεγονός ότι οι επιθέσεις στο ίδιο του το κόμμα οδήγησαν στην εκλογική ήττα του 2009, το LDP ξόδεψε τον χρόνο του έκτοτε δουλεύοντας πάνω σε μια εσωτερική πολιτική αναμόρφωση, επανακαθορίζοντας τον εαυτό του μέσω ενός πιο σύγχρονου, πιο συνεκτικού προγράμματος (συντηρητική αναμόρφωση, στην περίπτωση αυτή).
Το DPJ έχει δύο επιλογές για να ξεκινήσει μια ανάλογη διαδικασία – ή να επανεφεύρει τον εαυτό του όντας στην εξουσία (αν είναι αρκετά τυχερό για να επιβιώσει από τις αναπόφευκτες επιθέσεις της αντιπολίτευσης και των μήντια) ή, αν χάσει την εξουσία, να το κάνει από την θέση της αντιπολίτευσης. Μια τέτοια διαδικασία σημαίνει την εξεύρεση μιας κοινής πολιτικής ατζέντας η οποία θα μπορέσει να δημιουργήσει αλληλεγγύη και μια νέα ταυτότητα για το κόμμα. Μέχρι τώρα, πάντως, οι πιθανότητες να συμβεί αυτό φαίνεται να είναι ελάχιστες, δεδομένου ότι το DPJ δεν έχει ούτε καν μια κατευθυντήρια πολιτική διακήρυξη, όπως υπογράμμισε και ο ηγέτης του LDP Σαντακάζου Τανιγκάκι.
Άρα απομένει μια μόνο επιλογή: Να διαλυθεί το DPJ. Το βασικό προσόν μιας τέτοιας κίνησης είναι ότι θα οδηγήσει σε μια πολιτική αναδιάταξη στο Τόκιο. Δεδομένου ότι οι πολιτικές διαφορές είναι μικρότερες σήμερα στο Τόκιο, η αναδιάταξη θα επικεντρωθεί λιγότερο στις διαφορές μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς και θα εστιάσει στις διαφορετικές προσεγγίσεις χειρισμού της οικονομίας και στο πώς θα αντιμετωπιστεί η γήρανση της κοινωνίας. Ένα ουσιώδες τμήμα από τους νομοθέτες του DPJ, αυτούς που δίνουν έμφαση στην οικονομική ανάπτυξη και τη δημοσιονομική υπευθυνότητα, μάλλον θα έφευγαν για ένα καινούργιο κόμμα, ενώ αυτοί που θα παρέμεναν θα αναδιάρθρωναν το κόμμα γύρω από το ζήτημα των κοινωνικών δαπανών – ή το ανάποδο. Ο Οζάβα, που οραματίζεται να πάρει την εξουσία από τους γραφειοκράτες, θα μπορούσε να αποσκιρτήσει για να δημιουργήσει ένα νέο κόμμα, ή ακόμα και να συνενωθεί με άλλες δυνάμεις που έχουν παρόμοιο τρόπο σκέψης.
Δεδομένης της πρόσφατης επιτυχίας του LDP να επανακαθορίσει τον εαυτό του ως ένα πραγματικό συντηρητικό κόμμα, η διαδικασία θα μπορούσε να φέρει σαν αποτέλεσμα κάτι που η Ιαπωνία δεν είχε απολαύσει ποτέ πραγματικά στο παρελθόν: Ένα πολιτικό σύστημα με ξεκάθαρα καθορισμένα κόμματα κάτι που θα πρόσφερε στους ψηφοφόρους επιλογή ανάμεσα σε διαφορετικές εναλλακτικές λύσεις. Θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε μια πιο σταθερή μορφή της πολιτικής σκηνής, με κόμματα που ανταγωνίζονται μεταξύ τους υπό το πρίσμα καθαρά διαφορετικών πολιτικών, αντί να καταφεύγουν σε πολιτικούς θεατρινισμούς.
Βεβαίως, τίποτε από αυτά δεν θα είναι εύκολο, και τα επιθετικά μέσα μαζικής ενημέρωσης στην Ιαπωνία μάλλον δεν θα βοηθήσουν. Αλλά το Τόκιο θα πρέπει να θυμηθεί άλλο ένα από τα συνθήματα του Κοϊζούμι, «η μεταρρύθμιση θέλει κόπο» ("with reform comes pain") και να βάλει στην καρδιά του το συμπλήρωμά του που κανείς δεν εκστομίζει: «Χωρίς κόπο, κανένα κέρδος» («no pain, no gain»).

Copyright © 2002-2010 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.