Το λάθος των «αγανακτισμένων» σχετικά με την ανισότητα | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το λάθος των «αγανακτισμένων» σχετικά με την ανισότητα

Ένας καλύτερος τρόπος σκέψης για τις οικονομικές διασώσεις, τις θέσεις εργασίας και τους φόρους

Η κυβέρνηση Ομπάμα θα έπρεπε να ασκήσει πίεση για μεταρρυθμίσεις στο υπάρχον φορολογικό πλαίσιο που θα δημιουργούσε κίνητρα για τις επιχειρήσεις και τους επιχειρηματίες να τοποθετήσουν ως βάση των δραστηριοτήτων τους τις Ηνωμένες Πολιτείες και να επενδύσουν με ταχύτερους ρυθμούς σε καινοτομία, εργαζόμενους, επισκευές, καθώς και νέες εργοστασιακές εγκαταστάσεις και εξοπλισμούς.
Το σημείο εκκίνησης για τη κυβέρνηση είναι ο φόρος εταιρικών κερδών, ο οποίος βλάπτει τη διεθνή ανταγωνιστικότητα των Ηνωμένων Πολιτειών με δύο σημαντικούς τρόπους. Πρώτον, το σημερινό 35% φορολόγησης είναι υπερβολικά υψηλό. Όταν, μάλιστα, συνδυάζεται με τα επίπεδα φορολόγησης στις επιμέρους Πολιτείες, οι αμερικανικές εταιρείες αντιμετωπίζουν τα υψηλότερα ποσοστά φορολόγησης μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών. Το ποσοστό αυτό θα πρέπει να μειωθεί στο 25 τοις εκατό ή και χαμηλότερα. Δεύτερον, οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν η μόνη ανεπτυγμένη χώρα που φορολογεί εταιρείες βάσει των κερδών που αποκτούν από τις διεθνείς τους δραστηριότητες. Άλλα κράτη ακολουθούν μια εδαφική προσέγγιση κατά την οποία, για παράδειγμα, μια γερμανική εταιρεία πληρώνει τους φόρους στη Γερμανία μόνο για τα κέρδη που αποκτά στη Γερμανία, οι Ηνωμένες Πολιτείες μόνο για τα κέρδη της εκεί, και ούτω καθεξής. Αν οι Ηνωμένες Πολιτείες υιοθετήσουν την εδαφική φορολογική προσέγγιση, τότε οι ΗΠΑ θα μάχονταν τον ανταγωνισμό επί ίσοις όροις.

Οι υπέρμαχοι της φορολογικής προσέγγισης παγκόσμιας εμβέλειας που χρησιμοποιούν οι Ηνωμένες Πολιτείες, υποστηρίζουν ότι, επειδή δεν επιτρέπει στις εταιρείες των ΗΠΑ να απολαμβάνουν χαμηλότερους φόρους όταν επενδύουν στο εξωτερικό, αφαιρείται ένα σημαντικό κίνητρο για να χαθούν θέσεις εργασίας στο εσωτερικό. Φανταστείτε δύο επιχειρήσεις από το Οχάιο: η μία επενδύει 100 εκατομμύρια δολάρια στο Οχάιο, και η άλλη 100 εκατομμύρια δολάρια στη Βραζιλία. Η προσέγγιση της παγκόσμιας εμβέλειας αντιμετωπίζει τα κέρδη για τις δύο αυτές επενδύσεις με τον ίδιο τρόπο - και οι δύο φορολογούνται με το ίδιο ποσοστό που έχει αποφασιστεί από τις ΗΠΑ - έτσι η εταιρεία που επενδύει στη Βραζιλία δεν διαθέτει κανένα πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών της που επενδύουν στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Αλλά αυτή η λογική είναι παραπλανητική και ξεπερασμένη. Αρχικά, επειδή οι επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο πληρώνουν χαμηλότερους φόρους και από τις δύο επιχειρήσεις του παραδείγματος που έχουν ως έδρα το Οχάιο, το πιθανότερο αποτέλεσμα αυτής της προσέγγισης είναι πως και οι δύο εταιρείες θα έχουν πρόβλημα να επιβιώσουν στο παγκόσμιο ανταγωνισμό. Επιπλέον, όταν αμερικανικές πολυεθνικές εταιρείες επενδύουν στην επέκταση και την απασχόληση στο εξωτερικό, συνηθίζουν, επίσης, να επενδύουν στην επέκταση και την απασχόληση και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τελικά, οι υγιείς και ανταγωνιστικές επιχειρήσεις μεγαλώνουν και επεκτείνονται σε αντίθεση με τις μη ανταγωνιστικές επιχειρήσεις. Ο στόχος της Ουάσιγκτον θα πρέπει να είναι η εξασφάλιση ότι οι αμερικανικές εταιρείες δεν θα υπερφορολογηθούν, δεν θα γίνουν μη-ανταγωνιστικές και, τελικώς, δεν θα κλείσουν. Τέλος, επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η μόνη ανεπτυγμένη χώρα που εξακολουθεί να χρησιμοποιεί μία παγκόσμιας-εμβέλειας φορολογική προσέγγιση, είναι λιγότερο ελκυστικές ως έδρα για τις μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις. Καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες χάνουν τα εν λόγω «αρχηγεία» των πολυεθνικών, θα χάσουν, επίσης, την απασχόληση, την έρευνα, και τη μεταποίηση που θα μπορούσε να αναπτυχθεί γύρω από αυτές τις επιχειρησιακές βάσεις.

Παράλληλα με τα παράπονα των «αγανακτισμένων» αναφορικά με τις θέσεις εργασίας και τη φορολογία – ακόμα και για την ίδια την έννοια της δικαιοσύνης, όπως εκείνοι τη βλέπουν – το κίνημα θα ήθελε να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της οικονομικής κατάρρευσης βάζοντας τους πλούσιους να πληρώνουν υψηλότερους φόρους. Άλλωστε, το εισόδημα των πλουσιότερων ανθρώπων στη χώρα συνέχισε να αυξάνεται, την ίδια στιγμή που ένα μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού βρίσκεται σε καθεστώς αδράνειας. Επιπλέον, όπως λένε, οι πλούσιοι αποκτούν μεγάλο ποσοστό από το τρέχον εισόδημά τους με τη μορφή κεφαλαιουχικών κερδών, τα οποία φορολογούνται πολύ ελαφρά.

Όμως, τα επιχειρήματα αυτά αγνοούν το γεγονός ότι τα κεφαλαιουχικά κέρδη φορολογούνται ήδη μία φορά, όταν το εισόδημα έχει αρχικά αποκτηθεί. Και πέραν αυτού, τα επιχειρήματα των «αγανακτισμένων» είναι ιδιαιτέρως παραπλανητικά διότι επικεντρώνονται μόνο στις ετήσιες πληρωμές φόρων και αγνοούν την ευρύτερη κατάσταση της ομοσπονδιακής οικονομίας.

Ο μεγαλύτερος φόρος που πληρώνουν κάθε χρόνο οι περισσότεροι Αμερικανοί είναι ο φόρος μισθωτών υπηρεσιών, ο οποίος προορίζεται αποκλειστικά στη χρηματοδότηση της Κοινωνικής Ασφάλισης και τις υπηρεσίες Υγείας. Η συντριπτική πλειοψηφία από αυτούς θα λάβουν πολλά περισσότερα από αυτά τα προγράμματα απ’ ό, τι ποτέ θα πληρώσουν γι’ αυτές τις υπηρεσίες. Στην πραγματικότητα, τα άτομα αυτά επιχορηγούνται από τους φόρους μισθωτών υπηρεσιών και του εισοδήματος των υπόλοιπων αμερικανών φορολογούμενων.

Ακόμα σημαντικότερο είναι ότι οι αμερικανοί φορολογούμενοι αποκτούν την ομοσπονδιακή κυβέρνηση τους δωρεάν. Όλα όσα οραματίστηκαν οι πρωτεργάτες της χώρας για την ομοσπονδιακή κυβέρνηση — η εθνική ασφάλεια, οι υποδομές, η έρευνα, κλπ — πληρώνεται σχεδόν αποκλειστικά από τους φόρους εισοδήματος. Σχεδόν, ένας στους δύο αμερικάνους δεν πληρώνει φόρο εισοδήματος ενώ το 5% που βρίσκεται στην εισοδηματική κορυφή της χώρας πληρώνει κάτι παραπάνω από το 50% των φόρων εισοδήματος.