Πώς αλλάζουν τα συμφέροντα της Κίνας στο Πακιστάν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πώς αλλάζουν τα συμφέροντα της Κίνας στο Πακιστάν

Μια φιλία «παντός καιρού» τελειώνει

Οι Κινέζοι πολίτες που βρίσκονται στο Πακιστάν έχουν αντιμετωπίσει πρωτοφανείς επιθέσεις κατά τα τελευταία χρόνια. Και το Πεκίνο είναι όλο και πιο ευαίσθητο στην προστασία των πολιτών – κυρίως μηχανικών και άλλων εξειδικευμένων εργαζομένων – που βρίσκονται στο εξωτερικό. Η Λιβύη αποδείχθηκε ορόσημο για το θέμα αυτό, λόγω της εμβέλειας και της τεράστιας κλίμακας της κινεζικής παρουσίας εκεί. Η εμφάνιση της βίας έφερε μια έντονη συζήτηση στην Κίνα για τις ευθύνες της πολιτείας και των πολιτών της στο εξωτερικό. Το ευαίσθητα σε εγχώριες αντιλήψεις και πιέσεις Πεκίνο προχώρησε στην μεγαλύτερη μη πολεμική εκκένωση πληθυσμού στην ιστορία του, αποσύροντας περίπου 35.000 κινέζους υπηκόους από τη Λιβύη με ναυλωμένα εμπορικά πλοία, πολιτικά αλλά και στρατιωτικά αεροσκάφη, καθώς και λεωφορεία. Το κινεζικό ναυτικό έστειλε επίσης μια φρεγάτα για να υποστηρίξει αυτή την άνευ προηγουμένου μεγάλης εμβέλειας επιχείρηση.

Αυτό σημαίνει ότι η Ισλαμαμπάντ δεν μπορεί για πάντα να υποθέτει ότι οι Κινέζοι εργάτες και τα χρήματά τους θα μείνουν στο Πακιστάν, εάν βρεθούν κάτω από επίθεση μεγαλύτερης κλίμακας. Το Πεκίνο έχει δείξει μικρή κατανόηση στους ισχυρισμούς της Ισλαμαμπάντ σχετικά με τη χαλιναγώγηση των αντι-Ινδικών επαναστατικών ομάδων που επιχειρούν από το Πακιστάν, όπως η Lashkar-e-Taiba. Αλλά εκείνες οι ομάδες που έχουν σκοτώσει ή απαγάγει κινέζους υπηκόους είναι ένα άλλο θέμα. Και η Κίνα φαίνεται να έχει αρχίσει την διάκριση αυτών των αντι-Ινδικών ομάδων από άλλες ομάδες που επικεντρώνονται στο εσωτερικό της χώρας, όπως οι αυτονομιστές του Μπαλόχ ή τα φιλο-Ταλιμπάν στοιχεία που μπορούν να παρουσιάσουν μια πιο πραγματική απειλή για τα κινέζικα συμφέροντα. Το Μπαλοχιστάν έχει δει επανειλημμένες επιθέσεις σε κινέζους υπηκόους, συμπεριλαμβανομένου ενός βομβαρδισμού το 2004, όταν σκοτώθηκαν τρεις μηχανικοί που εργάζονταν στο λιμάνι Γκουαντάρ και μιας επίθεσης το 2006 σε λεωφορείο κοντά στο Hub. Σε απάντηση μιας υπόθεσης απαγωγής, η οποία διεξήχθη από στοιχεία που συνδέονται με το Lal Masjid στην Ισλαμαμπάντ, το Πεκίνο εφάρμοσε άγρια πίεση στον πακιστανικό στρατό ώστενα επέμβει.

Αλλά αυτοί είναι επενδυτικοί κίνδυνοι, δεν γεωπολιτικοί ή πολιτικοί, οι οποίοι είναι πιο πιθανό να αλλάξουν τους μακροχρόνιους υπολογισμούς της Κίνας για το Πακιστάν. Τα κινεζικά κεφάλαια ακολουθούν γενικά τη σημαία, αλλά οι παγκόσμιες τάσεις δείχνουν ότι το Πεκίνο έχει γίνει πολύ πιο ευαίσθητο σε περιορισμούς επενδύσεων και μακροοικονομικών συνθηκών. Συχνά θεωρείται δεδομένο ότι οι κινεζικές εταιρείες μπορεί να αποδεχθούν μεγαλύτερο κίνδυνο από όσο οι δυτικές και ότι το Πεκίνο θα εγγυηθεί για είδη επενδύσεων που οι περισσότερες άλλες κυβερνήσεις και επιχειρήσεις θα απέφευγαν. Αλλά, όπως η παγκόσμια εμβέλεια της Κίνας έχει αυξηθεί, έτσι, επίσης, έχει και αυξημένο οικονομικό κίνητρο να επανεξετάσει τις πρακτικές αυτές.

Υπάρχουν, για παράδειγμα, ενδιαφέρουσες ομοιότητες μεταξύ του γρίφου της Κίνας στο Πακιστάν και του προβλήματος που αντιμετωπίζει στην Ευρώπη. Και στις δύο περιπτώσεις, οι υπερχρεωμένες οικονομίες έχουν προσπαθήσει επιθετικά να προσελκύσουν ένα μέρος των σημαντικών αποθεμάτων του Πεκίνου σε επενδυτικά κεφάλαια - 3 τρισεκατομμύρια δολάρια σε συναλλαγματικά αποθέματα. Αλλά το Πεκίνο υπολογίζει αυτές τις δραστηριότητες έναντι των πολλών προβλημάτων που πρέπει τώρα να διαχειριστεί στο εσωτερικό της χώρας. Οι επενδύσεις σε τέτοια περιβάλλοντα έχουν γίνει πιο δύσκολο να δικαιολογηθούν στην εγχώρια αγορά. Όπως ένα μεστό μήνυμα που αναρτήθηκε στο Weibo (μια κινεζική εκδοχή του Twitter): «Καλύτερα να σώσετε το [υπερχρεωμένο] Wenzhou παρά την [υπερχρεωμένη] Ευρώπη!». Και όταν η Κίνα επενδύει στο εξωτερικό, είναι κάτω από τεράστια πίεση για να εξασφαλίσει βέβαιη απόδοση.

Γι 'αυτό έχει μεγαλύτερη σημασία από ποτέ ότι το Πακιστάν αντιμετωπίζει μια σειρά από οικονομικούς περιορισμούς, συμπεριλαμβανομένων, ενός δείκτη του χρέους προς το ΑΕΠ που ξεπέρασε το 60% το 2010, επώδυνων υποχρεώσεων εξυπηρέτησης χρέους προς τους πιστωτές του, ενός μεγάλου δημοσιονομικού ελλείμματος, διψήφιου πληθωρισμού, της πτώσης της ρουπίας, ενός εμπορικού ελλείμματος που επιδεινώθηκε από τις υψηλές παγκόσμιες τιμές των βασικών προϊόντων, και πάνω απ 'όλα, της έλλειψης μιας αξιόπιστης στρατηγικής ανάπτυξης. Οι Κινέζοι χρηματοδότες θα είναι ολοένα και πιο επιφυλακτικοί για την απόδοση των επενδύσεων σε μια τέτοια οικονομία. Και εδώ, επίσης, οι εσωτερικές πολιτικές μπαίνουν στο παιχνίδι. Οι περισσότεροι από τον πληθυσμό της Κίνας έχουν μείνει έξω από το θαύμα της ανάπτυξης της εποχής της μεταρρύθμισης, και το συνακόλουθο εισοδηματικό και αναπτυξιακό χάσμα είναι οικονομικά και πολιτικά μη βιώσιμο. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος, το Πεκίνο προσπαθεί να προχωρήσει σε ανακατανομή των πόρων προς λιγότερο πλούσιες επαρχίες της ενδοχώρας που έχουν όλο και μεγαλύτερη σημασία για την πολιτική σταθερότητα. Κατασκευές υποδομών και οδικών αξόνων στο Πακιστάν, καθώς και μια διμερής συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, συνδέονται με την προσπάθεια του Πεκίνου για την ανάπτυξη αυτών των περιοχών. Αλλά αυτά τα έργα θα χρειάζεται όλο και περισσότερο να ανταποκριθούν στις προσδοκίες για υψηλότερες αποδόσεις από όσο η παραδοσιακά χαμηλόφωνη προσέγγιση της Κίνας στην παροχή βοήθειας.

Όλα αυτά σημαίνουν ότι οι υπολογισμοί της Κίνας για το Πακιστάν είναι όλο και πιο ποικιλόμορφοι. Το κεντρικό θέμα θα είναι ο βαθμός στον οποίο πολιτικοί, και ιδιαίτερα επενδυτικοί, κίνδυνοι αρχίζουν να περιπλέκουν τους απλούς γεωπολιτικούς υπολογισμούς που έχουν εδώ και πολύ καιρό φέρει μεγάλη οικειότητα μεταξύ του Πεκίνου και της Ισλαμαμπάντ.