Οι εμμονές των Παλαιστινίων | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Οι εμμονές των Παλαιστινίων

Γιατί η Παλαιστινιακή Αρχή θα πρέπει να αναγνωρίσει το εβραϊκό κράτος

Ωστόσο, αυτές οι ισλαμιστικές οργανώσεις δεν είναι οι μόνες που πιστεύουν ότι το Ισραήλ θα πρέπει να καταστραφεί ολοσχερώς. Πράγματι, μόλις το 2009, η Φατάχ, το θεωρούμενο ως μετριοπαθές κόμμα, που αποτελεί την ευρύτερη παράταξη μέσα στην ΟΑΠ, επαναβεβαίωσε τον επίσημο καταστατικό της χάρτη, ο οποίος εντέλλεται τη συνέχιση του ένοπλου αγώνα μέχρις ότου οι Παλαιστίνιοι επιτύχουν την «πλήρη απελευθέρωση της Παλαιστίνης και την εξάλειψη της σιωνιστικής οικονομικής, πολιτικής, στρατιωτικής και πολιτισμικής ύπαρξης». Ο αξιωματούχος της Φατάχ, Αμπντάλα Αμπού Σαμχαντάνα, επιβεβαίωσε αυτά τα αισθήματα τον Μάιο, όταν γιορτάζοντας τη συμφωνία συμφιλίωσης Φατάχ-Χαμάς, σημείωσε πως υπάρχει «πλήρης σύγκλιση» μεταξύ των πολιτικών προγραμμάτων των δύο κινημάτων.

Το δεύτερο αγκάθι, προορισμένο να γίνεται ευπρόσδεκτο σε ένα διεθνές ακροατήριο, αποδέχεται την ύπαρξη του Ισραήλ και μάλιστα αναγνωρίζει το δικαίωμά του να υπάρχει, αλλά μόνον ως κράτος χωρίς εθνοτική ή εθνική ταυτότητα. Σε αυτήν την τοποθέτηση υποβόσκει η πίστη ότι, στο τέλος, το Ισραήλ θα μεταπλαστεί σε παλαιστινιακό κράτος με αλλαγή των δημογραφικών δεδομένων, καθώς ο υψηλότερος ρυθμός γεννήσεων των Αράβων πολιτών του Ισραήλ και η εισροή των Παλαιστινίων προσφύγων που θα εκπληρώσουν το «δικαίωμα της επιστροφής», θα δημιουργήσουν μια αραβική πλειοψηφία. Ο Αραφάτ ήταν εκείνος που συνέλαβε καλύτερα τη λογική αυτής της επιχειρηματολογίας, όταν μίλησε για την «παλαιστινιακή μήτρα» με την έννοια του αποτελεσματικότερου όπλου του κατά του Ισραήλ. Αυτή η δεύτερη στρατηγική φαίνεται πιο πραγματιστική, αλλά βρίσκεται σε συμφωνία με την πρώτη, ως προς τους τελικούς στόχους τους. Κάνει λόγο για λύση δύο κρατών, αλλά όχι για τη λύση «δύο κράτη για δύο λαούς».

Παρά τις διαφορές τους, αυτές οι δύο συνυπάρχουσες προσεγγίσεις συμφωνούν στο ότι δεν πρέπει να αναγνωριστεί ο εβραϊκός χαρακτήρας του Ισραήλ. Για να αποφύγει να το πράξει, μάλιστα, η παλαιστινιακή ηγεσία κάνει διάκριση ανάμεσα στις οργανώσεις, όπως είναι η Φατάχ και η Χαμάς, και θεσμούς, όπως η ΟΑΠ και η Παλαιστινιακή Αρχή. Οι πρώτες συνεχίζουν να απορρίπτουν εντελώς την ύπαρξη του κράτους του Ισραήλ, ενώ οι δεύτερες τυπικά αναγνωρίζουν το Ισραήλ, με το οποίο πρέπει να συνεργαστούν για να λειτουργήσουν, αλλά συνεχίζουν να διδάσκουν στον παλαιστινιακό λαό την εναντίωση σε οποιασδήποτε έννοια αποδοχής του Ισραήλ ως εβραϊκού κράτους. Ο παραπάνω διαχωρισμός εκφράστηκε καλύτερα το 2006 από τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούτ Αμπάς, ο οποίος δήλωσε στην παλαιστινιακή τηλεόραση ότι «δεν έχει ζητηθεί από τη Χαμάς, τη Φατάχ και το Λαϊκό Μέτωπο [για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης] να αναγνωρίσουν το Ισραήλ... Αποτελεί δικαίωμα της κάθε οργάνωσης [να αρνηθεί την ύπαρξη του Ισραήλ]. Αλλά η κυβέρνηση... θα πρέπει να δουλεύει καθημερινώς με τους Ισραηλινούς... για να λύνει τα προβλήματα του κόσμου». Αυτός ο προσεκτικός διαχωρισμός επιτρέπει στα παλαιστινιακά θεσμικά όργανα να δείχνουν λογικά, να αποσπούν την εύνοια και να δέχονται ενίσχυση από τη διεθνή κοινότητα, ενώ συνεχίζουν να παρακάμπτουν την αναγνώριση του Ισραήλ ως εβραϊκού κράτους. Και μάλιστα, επιτρέπει στα ίδια τα παλαιστινιακά πολιτικά κόμματα να αποφεύγουν εντελώς την αναγνώριση του Ισραήλ ως κράτους.

ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΤΗΣ ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ

Τον περασμένο Νοέμβριο, σε άρθρο του στην ισραηλινή εφημερίδα Yediot Ahronot, ο Σαΐμπ Ερεκάτ, ο ειδικός διαπραγματευτής των Παλαιστινίων, συνόψισε τις τρεις θεμελιώδεις αιτίες για τις οποίες οι Παλαιστίνιοι εξακολουθούν να αποκρούουν την ιδέα του εβραϊκού Ισραήλ. Καταρχάς, σημείωνε, η αναγνώριση του Ισραήλ ως εβραϊκού κράτους θα έκανε «κενές περιεχομένου τις διαπραγματεύσεις για το ζήτημα των προσφύγων» και θα σήμαινε την αυτονόητη εγκατάλειψη κάθε ελπίδας των Παλαιστινίων προσφύγων από τον πόλεμο του 1948 και των απογόνων τους, να επιστρέψουν στις κοιτίδες τους, που τώρα βρίσκονται στην ισραηλινή επικράτεια. Παρά το γεγονός ότι οι Παλαιστίνιοι στο παρελθόν έδειξαν διάθεση συμβιβασμού πάνω σε αυτό το ζήτημα, δημοσίως παραμένουν απρόθυμοι να παραιτηθούν του δικαιώματος επιστροφής, το οποίο, σε περίπτωση που πραγματοποιηθεί, θα έθετε σε κίνδυνο ή και θα ακύρωνε εντέλει την εβραϊκή πλειοψηφία στο Ισραήλ.

Ο Ερεκάτ είπε επίσης ότι η αναγνώριση του Ισραήλ ως εβραϊκού κράτους «θα επιδράσει δυσμενώς ως προς τα δικαιώματα των Παλαιστινίων πολιτών του Ισραήλ». Πρόκειται για ένα αβάσιμο επιχείρημα, δεδομένου ότι το Ισραήλ θα συνεχίσει να εγγυάται πλήρη και ισότιμα πολιτικά δικαιώματα σε όλους τους πολίτες του. Το ίδιο επιχείρημα , όμως, αντικατοπτρίζει τον τρόπο με τον οποίον οι Παλαιστίνιοι ηγέτες βλέπουν τους Άραβες πολίτες του Ισραήλ, ως συμμάχους στον αγώνα τους. Για παράδειγμα, πέρυσι σε μια συγκέντρωση της ΟΑΠ, ένας Άραβας μέλος της ισραηλινής Κνέσετ προσφωνήθηκε ως «ο εκπρόσωπός μας από τα εδάφη του 1948».

Τελικά, ο Ερεκάτ τόνισε ότι η αναγνώριση του εβραϊκού χαρακτήρα του Ισραήλ θα απαιτούσε από τους Παλαιστινίους να μεταβάλουν τις πεποιθήσεις τους σχετικά με την αραβο-ισραηλινή σύγκρουση, μέχρι σημείου «πλήρους καταργήσεως». Σύμφωνα με τη δική του αντίληψη, η αναγνώριση του Ισραήλ ως εβραϊκού κράτους θα σήμαινε «υιοθέτηση της σιωνιστικής ιδεολογίας», μια θέση την οποία ποτέ δεν θα προσυπέγραφε το εθνικό κίνημα των Παλαιστινίων.