Η μάχη κατά της διαφθοράς γίνεται πλέον παγκόσμια

Η κοινωνία των πολιτών υπήρξε επίσης καθοριστική για την ανάπτυξη όλων αυτών των διεθνών προσπαθειών καταπολέμησης της διαφθοράς. Κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων δεκαετιών, η Διεθνής Διαφάνεια έχει συγκεντρώσει πολύτιμα δεδομένα για την καταπολέμηση της διαφθοράς και ανέπτυξε πολλά σχετικά εργαλεία, όπως το Δείκτη Αντίληψης της Διαφθοράς, τον Δείκτη Δωροδοκιών και το Παγκόσμιο Βαρόμετρο της Διαφθοράς, για να παρακολουθεί υποθέσεις και να παρέχει πρακτικές γνώσεις. Οι εταιρείες, οι κυβερνήσεις, οι ερευνητικές κοινότητες και οι ΜΚΟ έχουν υιοθετήσει σε μεγάλο βαθμό αυτά τα εργαλεία για να βοηθήσουν στην ανάπτυξη αντίστοιχων προγραμμάτων καταπολέμησης της διαφθοράς και της σχετικής νομοθεσίας.

Τελικώς, η επιχειρηματική κοινότητα εντάχθηκε στην άμεση καταπολέμηση της διαφθοράς. Μεταξύ των ιδιωτικών σχετικών κινήσεων ξεχωρίζουν η Πρωτοβουλία Συνεργασίας Εναντια στη Διαφθορά που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, η Πρωτοβουλία για τη Διαφάνεια της Εξορυκτικής Βιομηχανίας και το Global Compact υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, το οποίο αποτελείται κυρίως από ιδιωτικές εταιρείες. Ο ιδιωτικός τομέας ανταποκρίνεται στους αυξανόμενους κανονισμούς και τις διώξεις, αλλά αναγνωρίζει επίσης ότι η χρηστή εταιρική διακυβέρνηση μπορεί να είναι κάτι καλό για τις επιχειρήσεις. Κατά την τελευταία δεκαετία κυρίως, κορυφαίες παγκόσμιες εταιρείες έχουν μάθει ότι η χρηστή διακυβέρνηση οδηγεί σε υψηλότερα έσοδα και καλύτερη εταιρική φήμη. Δείκτες απόδοσης επιχειρήσεων, όπως ο Δείκτης Βιωσιμότητας Dow Jones και ο «FTSE για το Καλό», έχουν δείξει ότι οι εταιρείες με ισχυρά προγράμματα Εταιρικής Υπευθυνότητας ξεπερνούν συχνά εταιρείες που δεν διαθέτουν τέτοια προγράμματα.

Με άλλα λόγια, ο κόσμος έχει κάνει μεγάλη πρόοδο κατά της διαφθοράς. Αλλά εξακολουθεί να υπάρχει ανάγκη να μετατραπούν οι τοπικές και εθνικές προσπάθειες σε παγκόσμιες. Μεταξύ μερικών από τα καινοτόμα μέτρα που το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ έχει προσπαθήσει πρόσφατα, είναι ο διορισμός περισσότερων από ποτέ Νομικών Ακολούθων σε αμερικανικές πρεσβείες σε ολόκληρο τον κόσμο - στην τελευταία καταμέτρηση σε 75 πόλεις του εξωτερικού. Κανείς δεν είναι απρόσβλητος: μεγάλες εταιρίες και ιδιώτες έχουν αρπαγεί στο δόκανο των νόμων κατά της δωροδοκίας. Ορισμένες σημαντικές πρόσφατες δράσεις επικεντρώθηκαν γύρω από την ΑΒΒ, την Alcatel-Lucent, την BAE Systems, την Daimler, την Panalpina και την Shell. Στις αξιοσημείωτες ατομικές καταδίκες και τιμωρίες του 2011 περιλαμβάνεται και η πρωτοφανής ποινή φυλάκισης 15 και επτά ετών αντίστοιχα σε δύο στελέχη της Terra Telecommunications για δωροδοκία αξιωματούχων της Αϊτινής τηλεφωνικής εταιρείας.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επίσης επικεντρωθεί στο να βοηθήσουν άλλες χώρες να αναπτύξουν τις δικές τους ερευνητικές δυνατότητες. Το 2011, για παράδειγμα, το Υπουργείο Δικαιοσύνης συνεργάστηκε με το γραφείο του γενικού εισαγγελέα της Ινδονησίας για τη δημιουργία μιας ειδικής ομάδας κατά της διαφθοράς στελεχωμένη από 50 εισαγγελείς. Και στη Μέση Ανατολή, οι Ηνωμένες Πολιτείες ξεκίνησαν πρόσφατα την Πρωτοβουλία Ανάκτησης Κλεπτοκρατικών Παγίων [Kleptocracy Asset Recovery Initiative (KARI)]. Η πρωτοβουλία εστιάζεται όχι στο να σταματήσει τους δωροδοκούντες (οι οποίοι συνθέτουν τις περισσότερες από τις περιπτώσεις του FCPA), αλλά να σταματήσει το ξέπλυμα χρήματος από υψηλού επιπέδου ξένους αξιωματούχους μέσω των Ηνωμένων Πολιτειών. Η πρωτοβουλία αυτή είναι ακόμη σε πρώιμο στάδιο, οπότε δεν έχει ακόμη μετρήσιμες επιδόσεις. Επιπλέον, στοχεύει σε μια πλευρά της δωροδοκίας – την δωροληψία, αντί για τη δωροδοκία - που πολύ συχνά αγνοείται.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να ενθαρρύνουν άλλες χώρες να υιοθετήσουν παρόμοια μέτρα με την KARI. Επιπλέον, θα πρέπει να αρχίσουν να συντονίζουν τις δικές τους έρευνες με τοπικές δυνάμεις κατά της διαφθοράς. Και θα πρέπει να βεβαιωθούν ότι οι δραστηριότητές τους απολαμβάνουν κατάλληλης δημοσιότητας, ώστε να γίνει γνωστό ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες βοηθούν τις αναδυόμενες δημοκρατικές δυνάμεις να επιλύσουν μια από τις αιτίες της πτώσης των προηγούμενων καθεστώτων - τη λεηλασία του εθνικού κορβανά.

Πέρα από τις προσπάθειες αυτές, υπάρχουν πολλοί άλλοι τρόποι με τους οποίους οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν αυτόν τον άξονα στην ιστορία της καταπολέμησης της διαφθοράς σε παγκόσμιο επίπεδο. Κατ’ αρχήν, θα μπορούσαν να πιέσουν όλες τις χώρες να υιοθετήσουν παρόμοιους νόμους με τον FCPA από το 2020. Για να φτάσουν ως εκεί, βασικοί παράγοντες όπως είναι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου και η Παγκόσμια Τράπεζα θα μπορούσαν να απαιτήσουν ότι όλα τα κράτη-μέλη, όλες οι χώρες που θέλουν να γίνουν μέλη και όλοι εκείνοι που αναζητούν βοήθεια να έχουν τέτοιους νόμους σε εφαρμογή εντός καθορισμένης περιόδου.