Τα κράτη - μαφίες

Η παγκόσμια οικονομική κρίση ήταν θείο δώρο για τους υπερεθνικούς εγκληματίες. Εξαιτίας της εξασθένισης της οικονομίας, οι εγκληματικές οργανώσεις μπορούν -χάρη στη ρευστότητα που διαθέτουν- να αγοράσουν σε τιμή ευκαιρίας εταιρείες που είναι οικονομικά στριμωγμένες, αλλά που δυνητικά έχουν μεγάλη αξία. Η δημοσιονομική λιτότητα αναγκάζει τις απανταχού κυβερνήσεις να περιστέλλουν τους προϋπολογισμούς των υπηρεσιών επιβολής του νόμου και των δικαστικών συστημάτων. Εκατομμύρια άνθρωποι έχουν απολυθεί και -ως εκ τούτου- είναι πιο επιρρεπείς στην παρανομία. Ο μεγάλος αριθμός των ανέργων ειδικών περί τα οικονομικά, τη λογιστική, την πληροφορική, τα νομικά, τα logistics, αποτελεί σήμερα μια δεξαμενή ταλέντου παγκοσμίου κύρους, που είναι διαθέσιμη για τα καρτέλ του εγκλήματος. Εν τω μεταξύ, οι ανά τον κόσμο φιλάνθρωποι έχουν περιορίσει την προσφορά τους, με αποτέλεσμα να σημειώνεται έλλειμμα χρηματοδότησης στις τέχνες, στην εκπαίδευση, στην περίθαλψη και σε άλλους τομείς. Οι εγκληματίες είναι ευτυχείς να συμπληρώσουν αυτό το έλλειμμα, με αντάλλαγμα την πρόσβαση σε πολιτικά κλιμάκια, την κοινωνική νομιμοποίηση και τη λαϊκή στήριξη. Οι διεθνείς εγκληματίες δεν θα μπορούσαν να ζητήσουν πιο ευνοϊκό επιχειρηματικό περιβάλλον. Οι δραστηριότητές τους έχουν συνήθως υψηλά περιθώρια κέρδους και στηρίζονται στην ταμειακή βάση, πράγμα που σημαίνει ότι συχνά απολαμβάνουν υψηλή ρευστότητα, δηλαδή μια θέση πλεονεκτική σε τέτοια εποχή παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης.

Εντούτοις, οι αποθρασυμένοι αντίπαλοι και η περιορισμένη χρηματοδότηση δεν είναι τα μόνα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αστυνομικοί, οι εισαγγελείς και οι δικαστές. Τα τελευταία χρόνια αναδύθηκε μια νέα απειλή: το κράτος - μαφία. Σε διεθνές επίπεδο, οι εγκληματίες έχουν κατορθώσει να διεισδύσουν στις κυβερνήσεις, σε βαθμό που δεν έχει προηγούμενο. Επίσης, έχει συμβεί και το αντίστροφο: αντί να εξαλείψουν τις πανίσχυρες συμμορίες, μερικές κυβερνήσεις έχουν οι ίδιες αναλάβει τις παράνομες επιχειρήσεις τους. Στα μαφιόζικα κράτη, οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι πλουτίζουν οι ίδιοι, οι οικογένειες και οι φίλοι τους, εκμεταλλευόμενοι το χρήμα, τη δύναμη, την πολιτική επιρροή και τις παγκόσμιες διασυνδέσεις των συνδικάτων του εγκλήματος, ώστε να παγιώσουν και να επεκτείνουν την εξουσία τους. Πράγματι, στα ανώτερα κλιμάκια ορισμένων από τις πιο κερδοφόρες παράνομες επιχειρήσεις στον κόσμο, δεν θα βρει κανείς πια μόνο επαγγελματίες του εγκλήματος. Θα βρει ανώτερους κυβερνητικούς αξιωματούχους, βουλευτές, αρχηγούς μυστικών υπηρεσιών, αξιωματικούς του στρατού και, σε ορισμένες ακραίες περιπτώσεις, ακόμη και αρχηγούς κρατών ή μέλη των οικογενειών τους.

Αυτή η σύμπηξη κυβερνήσεων και εγκληματικών οργανώσεων διαφέρει από τους πιο περιορισμένους τρόπους με τους οποίους τα δύο μέρη είχαν συνεργαστεί στο παρελθόν. Οι κυβερνήσεις και οι μυστικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων των δημοκρατικών χωρών, έχουν πολύ συχνά στρατολογήσει εγκληματίες για να διακινήσουν λαθραία όπλα σε φίλα προσκείμενους εξεγερμένους άλλων χωρών ή ακόμη και για να δολοφονήσουν εχθρούς τους στο εξωτερικό. (Η επιπόλαιη προσπάθεια της CIA να στρατολογήσει πρόσωπα της αμερικανικής μαφίας για να δολοφονήσουν τον Φιντέλ Κάστρο το 1960 είναι ίσως το πιο γνωστό παράδειγμα). Σε αντίθεση, όμως, με τα κανονικά κράτη, τα μαφιόζικα κράτη δεν στηρίζονται μόνο ευκαιριακά στις εγκληματικές οργανώσεις προκειμένου να προωθήσουν συγκεκριμένους στόχους της εξωτερικής πολιτικής τους. Σε ένα μαφιόζικο κράτος οι υψηλά ιστάμενοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι γίνονται στην πραγματικότητα οι βασικοί μέτοχοι, αν όχι οι επικεφαλής, εγκληματικών επιχειρήσεων και ανάγουν σε υπηρεσιακή προτεραιότητα την υπεράσπιση και προώθηση του κύκλου εργασιών τους. Σε μαφιόζικα κράτη όπως η Βουλγαρία, η Γουινέα-Μπισάου, η Μιανμάρ (γνωστή και ως Βιρμανία), η Ουκρανία και η Βενεζουέλα, το εθνικό συμφέρον και τα συμφέροντα του οργανωμένου εγκλήματος είναι σήμερα άρρηκτα δεμένα.
Εξαιτίας του γεγονότος ότι οι πολιτικές και η κατανομή των κονδυλίων στα μαφιόζικα κράτη καθορίζονται εξίσου από την επιρροή των εγκληματιών όσο και από τις δυνάμεις που συνήθως διαμορφώνουν τη συμπεριφορά των κρατών, τα κράτη αυτά αποτελούν μια πρόκληση για τους φορείς χάραξης πολιτικής και τους αναλυτές της διεθνούς πολιτικής. Τα μαφιόζικα κράτη δεν κατηγοριοποιούνται εύκολα, με αποτέλεσμα να θολώνει η εννοιολογική γραμμή που χωρίζει τους κρατικούς από τους μη κρατικούς παράγοντες. Ως εκ τούτου, η συμπεριφορά τους είναι απρόβλεπτη, πράγμα που τους καθιστά παράγοντες κινδύνου για το διεθνές περιβάλλον.

ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ