Οικονομική κατασκοπεία από την Κίνα

Η Κίνα απαριθμεί διάφορους λόγους για τους οποίους δεν θα πρέπει να λογοδοτήσει: Είναι ακόμα μια φτωχή και αναπτυσσόμενη χώρα, η Δύση της οφείλει για τον ιμπεριαλισμό και τον «αιώνα της ταπείνωσης» και, στο κάτω – κάτω, οι Ηνωμένες Πολιτείες έκαναν το ίδιο πράγμα τον δέκατο ένατο αιώνα. Όλες αυτές οι δικαιολογίες μπορούν να απορριφθούν. Η Κίνα δεν είναι πλέον φτωχή. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ευθύνονταν για τον ευρωπαϊκό ιμπεριαλισμό. Το να ισχυρίζεται η Κίνα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα πρέπει να αντιταχθούν στην κινεζική κατασκοπεία επειδή είναι ένοχες γιατί έκαναν το ίδιο στη Βρετανία, είναι βλακώδες. Εν πάσει περιπτώσει, αν οι Ηνωμένες Πολιτείες έκλεψαν βιβλία, η Κίνα έκλεψε ολόκληρες βιβλιοθήκες.

Ίσως το πιο σημαντικό κατά τον δέκατο ένατο αιώνα, ήταν το ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν μια καθαρή συνεισφορά στο παγκόσμιο απόθεμα της γνώσης, με τους πολίτες της να δημιουργούν ατμόπλοια, τον τηλέγραφο, το εκκοκκιστήριο βάμβακος και αμέτρητες άλλες εφευρέσεις τις οποίες τα έθνη αντέγραψαν ελεύθερα. Η Κίνα δεν έχει καμία τέτοια συνεισφορά. Αλλά η μεγάλη διαφορά είναι ότι τότε δεν υπήρχε καμία συμφωνία για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας. Η εμπειρία του δέκατου ένατου αιώνα οδήγησε τις χώρες να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι η αδύναμη προστασία βλάπτει την καινοτομία και το εμπόριο και ξεκίνησαν μια ακολουθία διαπραγματεύσεων που διαρκεί έναν αιώνα (η πρώτη σχετική συνθήκη υπεγράφη το 1883) και η οποία κατέληξε στη Συμφωνία του 1994 για τις Πτυχές των Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας που σχετίζονται με το Εμπόριο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες τηρούν αυτές τις συνθήκες ενώ η Κίνα δεν το κάνει.

ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΜΙΑ ΚΑΠΟΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΙΕΣΗ

Η εθνική στρατηγική της Κίνας να αποκτά την τεχνολογία παράνομα από δυτικές εταιρείες αποτελεί μειονέκτημα για τη δική της ανάπτυξη. Τα οικονομικά σχέδια του Πεκίνου εστίαζαν για δεκαετίες στην ανάγκη οικοδόμησης εγχώριων βιομηχανιών υψηλής τεχνολογίας και στην μείωση της εξάρτησης από ξένους παραγωγούς. Οι μικροκλοπές της δυτικής τεχνολογίας είναι ένα δεκανίκι που συγκρατεί την Κίνα από το να κινηθεί ανοδικά στην «αλυσίδα αξίας» και να γίνει ένα έθνος καινοτομίας. Υπάρχει μια περίεργη έλλειψη πίστης στις δυνάμεις της Κίνας. Οι επιχειρήσεις και οι εφευρέτες της θα τα πήγαιναν καλύτερα αν ανταγωνίζονταν ισότιμα, εάν η Κίνα υιοθετούσε μια σφαιρική προσέγγιση και όχι έναν «τεχνολογικό εθνικισμό». Αλλά, χωρίς καμιά εξωτερική πίεση, το Πεκίνο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τώρα δεν είναι ακόμα η κατάλληλη στιγμή για να περιορίσει την από δεκαετίες προσπάθεια υποκλοπής ξένης τεχνολογίας.

Ο Ομπάμα φέρεται να έθεσε το θέμα της κατασκοπείας στον διάδοχο του Χου, Ξι Γινπίνγκ, γεγονός που αποτελεί μια καλή αρχή αλλά πρέπει να ακολουθηθεί από πράξεις, οι οποίες θα μπορούσαν να συνίστανται από απλά βήματα, όπως η άρνηση ταξιδιωτικών θεωρήσεων ή η αποπομπή διπλωματικών ακολούθων για παραβίαση περιορισμών στους όρους συνεργασίας ή εμπορίου. Υπάρχουν προηγούμενα από την εποχή των κυβερνήσεων του Ρήγκαν, του Τζορτζ Μπους του πρεσβύτερου και του Κλίντον. Στη δεκαετία του 1980, η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της ανακάλυψαν ένα τεράστιο σοβιετικό πρόγραμμα οικονομικής κατασκοπείας. Σε απάντηση, πήραν μια σειρά από δραματικά μέτρα, περιορίζοντας τις εμπορικές σχέσεις, απελαύνοντας σοβιετικούς διπλωμάτες και χρησιμοποιώντας αποδιοργανωτικά μέτρα κάλυψης. Στη συνέχεια, το 1992 ο τότε υπουργός εξωτερικών είπε σε έναν κοντινό τους σύμμαχο ότι οι σοβιετικοί θα πρέπει να περιορίσουν τις ενέργειες συλλογής πληροφοριών αλλιώς θα εφαρμοστούν κατά μέτωπο αντίποινα. Όταν, αρχικά αγνόησαν την προειδοποίησή του, εκείνος έλαβε μέτρα επιβολής κυρώσεων. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, ο διευθυντής της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (CIA) πήγε σε έναν Ευρωπαίο σύμμαχό τους και είπε και πάλι το ίδιο πράγμα.

Και στις δύο περιπτώσεις το επίπεδο της κατασκοπείας μειώθηκε αφού παρενέβησαν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτές δεν ήταν ενέργειες επιβολής του νόμου. Η σύλληψη και η καταδίκη κατασκόπων είναι ένας τρόπος αποτελεσματικής αντίδρασης, αλλά η ήρεμη διπλωματία, ενισχυμένη με μία μικρή πίεση, λειτουργεί καλύτερα.

Μια άλλη προσέγγιση θα ήταν να αντιμετωπιστεί η οικονομική κατασκοπεία ως ένα εμπορικό θέμα και να περιοριστεί η Κίνα με βάση τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Όμως, η εμπορική πολιτική είναι άτολμη και νομικίστικη. Σε αυτούς οι οποίοι αντιτίθενται στην ανάληψη δράσης κατά της οικονομικής κατασκοπείας περιλαμβάνονται εταιρείες με σημαντικά συμφέροντα στην Κίνα, καθώς φοβούνται αντίποινα από το Πεκίνο. Ο κόσμος ανησυχεί ότι οι Κινέζοι έχουν μεγάλη δύναμη και ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ανίκανες να αντιδράσουν. Ισχύει ακριβώς το αντίθετο: μας χρειάζονται πολύ περισσότερο από ό, τι τους χρειαζόμαστε εμείς και για να το κάνουν αυτό σεβαστό οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι μόνες τους.

Η οικονομική κατασκοπεία βρίσκεται στο επίκεντρο του ευρύτερου θέματος της ενσωμάτωσης της Κίνας στο διεθνές σύστημα - τα πρότυπα, οι πρακτικές και οι υποχρεώσεις που τηρούν τα κράτη στις μεταξύ τους σχέσεις αλλά και στις σχέσεις με τους πολίτες των άλλων κρατών. Μια αποτυχία θεωρηθεί η Κίνα υπόλογη για κατασκοπεία υπονομεύει τις προσπάθειες να μπει το Πεκίνο μέσα στο πλαίσιο των διεθνών κανόνων. Τελικά, η ειρηνική ανάπτυξη απαιτεί από την Κίνα να παίζει με τους κανόνες ακόμα και αν επιδιώκει να τους αλλάξει, αντί να προσποιείται ότι δεν ισχύουν.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/138427/james-a-lewis/chinas-econo...