Καθαρίζοντας το κάρβουνο! | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Καθαρίζοντας το κάρβουνο!

Από την κλιματική ενοχή στην λύση

Οι πολιτικές αυτές έχουν αρχίσει να περιορίζουν τον εθισμό της Κίνας σε άνθρακα, αλλά είναι μια δύσκολη μάχη κατά της διαρκώς αυξανόμενης ζήτησης για ενέργεια. Το μερίδιο του άνθρακα στη νέα δυναμικότητα ηλεκτροπαραγωγής στην Κίνα μειώθηκε από 81% το 2007 σε 64% το 2010, αλλά το ποσοστό αυτό αυξήθηκε στο 65% το 2011, αποδεικνύοντας ότι η πορεία προς τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας δεν θα είναι γραμμική. Πέρυσι, η ξηρασία μείωσε την υδροηλεκτρική παραγωγή και προκάλεσε σοβαρές ελλείψεις ενέργειας. Αυτοί που φτιάχνουν τον κεντρικό σχεδιασμό της Κίνας αναμφίβολα βλέπουν τα εργοστάσια άνθρακα ως τον μόνο τρόπο για να διατηρηθεί η σταθερότητα του ηλεκτρικού δικτύου, ειδικά καθώς η χώρα βασίζεται περισσότερο στην αιολική και την ηλιακή ενέργεια, τα αποτελέσματα των οποίων είναι διακοπτόμενα.

Επιπλέον, οι νέες τεχνολογίες που μπορούν να μετατρέψουν τον άνθρακα σε πιο πολύτιμα υγρά καύσιμα, φυσικό αέριο και χημικές ουσίες θα μπορούσαν να εμποδίσουν την πρόοδο προς την κατεύθυνση ενός μέλλοντος χωρίς άνθρακα. Όταν οι τιμές του πετρελαίου ήταν σε υψηλά επίπεδα, η Κίνα φλέρταρε με μεγάλης κλίμακας επενδύσεις σε αυτές τις τεχνολογίες. Αν και τα προκύπτοντα καύσιμα μπορεί να είναι λιγότερο φιλικά προς το περιβάλλον από τη βενζίνη, σε έναν κόσμο των 100 δολαρίων για κάθε βαρέλι αργού πετρελαίου, τα οικονομικά γίνονται πιο δελεαστικά κάθε χρόνο.

Αν η Κίνα επιμείνει στις προσπάθειές της για τη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού της, το μερίδιο του άνθρακα στην συνολική δυναμικότητα ηλεκτρικής ενέργειας εκεί μπορεί να πέσει από 1% ως 3% κάθε χρόνο πριν από το 2020. Μετά από αυτό, θα μπορούσε να πέσει πιο γρήγορα, καθώς η πυρηνική ενέργεια και το φυσικό αέριο θα αποκτήσουν ισχυρότερο έρεισμα. Αλλά ακόμα και τότε, θα είναι δύσκολο για την Κίνα να πάρει λιγότερο από το 50% της ηλεκτρικής της ενέργειας από άνθρακα μέχρι το 2030. Είτε είναι ευχάριστο είτε όχι, ο άνθρακας θα παραμείνει το κυρίαρχο καύσιμο στην Κίνα και τις άλλες ασιατικές αναδυόμενες οικονομίες για αρκετό καιρό.

ΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Ευτυχώς, ένα μέλλον με καύση άνθρακα μπορεί να γίνει καθαρότερο. Για να προληφθεί η αύξηση των εκπομπών από το να είναι τόσο γρήγορη όσο η αύξηση της ζήτησης για άνθρακα, οι αναπτυσσόμενες χώρες θα πρέπει να εγκαταστήσουν προηγμένες τεχνολογίες καθαρισμού άνθρακα σε μεγάλη κλίμακα. Για να γίνει αυτό, θα χρειαστούν βοήθεια από τον ανεπτυγμένο κόσμο. Οι χώρες του ΟΟΣΑ θα πρέπει να συνεργαστούν με διεθνείς οργανισμούς, όπως ο ΙΕΑ και η Παγκόσμια Τράπεζα για την παροχή εμπειρογνωμοσύνης σχετικά με τις τελευταίες τεχνολογίες καθαρού άνθρακα και τη χρηματοδότηση για να πληρώσουν γι' αυτές. Βραχυπρόθεσμα, θα πρέπει να επικεντρωθούν στο να βοηθήσουν τον αναπτυσσόμενο κόσμο να αναβαθμίσει τα υπάρχοντα εργοστάσια άνθρακα και να δημιουργήσουν καινούργια πιο αποδοτικά.

Οι υφιστάμενες μονάδες άνθρακα ανά τον κόσμο είναι ο πιο προσιτός στόχος. Απλά με την βελτίωση της βασικής συντήρησης και την αντικατάσταση των παλαιών πτερυγίων στις τουρμπίνες μπορούν να κάνουν τα εργοστάσια άνθρακα κατά 2% πιο αποτελεσματικά και να εκπέμπουν 4% με 6% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα. Οι μειώσεις αυτές μπορούν να προστεθούν. Αν η Κίνα έκανε απλώς τα λιγότερο αποδοτικά εργοστάσιά της που καίνε άνθρακα κατά 2% πιο αποτελεσματικά, η χώρα θα μείωνε τις εκπομπές διοξειδίου κατά περίπου 120 μεγατόνους ετησίως - σχεδόν όσο εκπέμπει κάθε χρόνο το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ευκαιρίες για απλές αναβαθμίσεις είναι ώριμες στις περισσότερες χώρες της Ασίας, και αυτές οι βελτιώσεις συνήθως παίρνουν λίγο χρόνο για να γίνουν αυτοχρηματοδοτούμενες. Για να εγκατασταθούν, αυτό που οι αναπτυσσόμενες χώρες χρειάζονται από τον υπόλοιπο κόσμο είναι η μηχανική τεχνογνωσία και μια μέτρια χρηματοδότηση. Διεθνείς οργανισμοί, όπως το Κέντρο Καθαρού Άνθρακα (Clean Coal Center) του ΙΕΑ, ένα ερευνητικό ινστιτούτο που προσφέρει τεχνογνωσία για το πώς να μειωθούν με οικονομικό τρόπο οι εκπομπές των εργοστασίων άνθρακα, θα πρέπει να ενισχυθούν. Οι αναπτυγμένες χώρες θα πρέπει να εξετάσουν τέτοιες προσπάθειες ως τμήμα της στρατηγικής της διεθνούς βοήθειας που προσφέρουν.

Η επόμενη μεγάλη ευκαιρία είναι να αλλάξει ο τύπος των νέων εργοστασίων άνθρακα που χτίζονται. Μεγάλο μέρος του κόσμου εξακολουθεί να κατασκευάζει αυτό που η βιομηχανία ονομάζει «υποκρίσιμα εργοστάσια», τα οποία λειτουργούν σε χαμηλές πιέσεις και θερμοκρασίες και είναι ως εκ τούτου αναποτελεσματικά. Ως αποτέλεσμα, η μέση απόδοση των εργοστασίων άνθρακα στον κόσμο είναι περίπου 30%, πράγμα που σημαίνει ότι το 70% του δυναμικού της ενέργειας του άνθρακα χάνεται στη διαδικασία της μετατροπής τουσε ηλεκτρική ενέργεια. Πιο αποτελεσματικά «υπερκρίσιμα» εργοστάσια άνθρακα, τα οποία δουλεύουν σε υψηλότερες θερμοκρασίες, μπορούν να επιτύχουν επίπεδα απόδοσης περίπου 40% έως 41%. Ακόμη θερμότερα «υπερ-υπερκρίσιμα» εργοστάσια μπορούν να φθάσουν τα επίπεδα 42% έως 44%. Μέσα σε δέκα χρόνια, προηγμένες εγκαταστάσεις που μπορεί να λειτουργήσουν σε ακόμα υψηλότερες θερμοκρασίες θα μπουν στην αγορά με επίπεδα απόδοσης που θα πλησιάζουν το 50%. Αυτό θα κάνουν επίσης τα καινούργια εργοστάσια που ενισχύουν την αποτελεσματικότητά τους με αεριοποίηση του άνθρακα πριν την καύση του.

Η αντικατάσταση παλαιών μονάδων λιθάνθρακα με εξελιγμένα εργοστάσια θα μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα δραστικά, αφού κάθε 1% αύξηση στην αποδοτικότητα μεταφράζεται σε μείωση 2% με 3% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Λαμβάνοντας υπόψη πόση ηλεκτρική ενέργεια στον κόσμο παράγεται από ξεπερασμένα εργοστάσια άνθρακα, συνολικά, αυτά τα κέρδη θα είναι τεράστια. Αν ο μέσος όρος απόδοσης όλων των εργοστασίων άνθρακα στον κόσμο ενισχυθεί στο 50%, οι εκπομπές από την καύση άνθρακα για ηλεκτρισμό θα μειωθούν κατά ένα επιβλητικό 40%. Σε σύγκριση με τα σημερινά επίπεδα εκπομπών, αυτό σημαίνει τρία δισεκατομμύρια λιγότερους τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως, που ισοδυναμεί με περισσότερο από το ήμισυ αυτών που απελευθερώνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες κάθε χρόνο.