Κόνυ 2013

Όμως, ήταν δύσκολο να επωφεληθούν από αυτά τα πλεονεκτήματα. Κατ’ αρχήν, οι δυνάμεις της Ουγκάντα που καταδιώκουν τον Κόνυ έκαναν οι ίδιες πολλές αγριότητες στο παρελθόν, δίνοντας έτσι ελάχιστα κίνητρα στους ντόπιους για να τους εμπιστεύονται. Ένα άλλο πρόβλημα αφορά τη γεωγραφία: οι μεγάλες αποστάσεις και η έλλειψη δρόμων στην Κεντρική Αφρική σημαίνει ότι μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες ώστε να φθάσουν στις Αρχές οι πληροφορίες για τις κινήσεις του LRA. Ακόμα και όταν φτάνουν τέτοιες αναφορές, είναι δύσκολο να γίνει διάκριση των αληθινών αναγνωρίσεων από τις ψεύτικες. Μετά από περισσότερο από δύο δεκαετίες που τρομοκρατεί την περιοχή, ο Κόνυ έχει καταφέρει να θεωρείται φόβητρο και οι χωρικοί έχουν την τάση να αποδίδουν σχεδόν όλες τις ληστείες και την εγκληματικότητα στην ομάδα του.

Ωστόσο, είναι πολύ νωρίς για πανικό. Η καταδίωξη του Κόνυ είναι η δωδέκατη φορά στην ιστορία των ΗΠΑ που έχει στείλει στρατό στο εξωτερικό για να σκοτώσει ή να συλλάβει έναν άνθρωπο. Από τις 11 προηγούμενες εκστρατείες, οι οκτώ ήταν επιτυχείς και εκτός από το 13χρονο κυνήγι του Μπιν Λάντεν, ο μέσος όρος ενός επιτυχημένου ανθρωποκυνηγητού διαρκεί 18 μήνες. Η καταδίωξη του ηγέτη των ανταρτών των Φιλιππίνων, Εμίλιο Αγκινάλντο, που έληξε το 1901, η έρευνα για τον Εσκομπάρ που έληξε το 1993 και το κυνήγι του τρομοκράτη με έδρα στο Ιράκ, Αμπού Μουσάμπ αλ- Ζαρκάουι, που έληξε το 2006, διήρκεσαν πάνω από δύο χρόνια. Επιπλέον, από τις τρεις αποτυχημένες εκστρατείες - τις καταδιώξεις του Βίλα, του ηγέτη των ανταρτών της Νικαράγουα, Αουγκούστο Σαντίνο από το 1927 έως το 1932 και του πολέμαρχου της Σομαλίας, Μοχάμεντ Φαράχ Αϊντίντ το 1993 – οι δύο (αυτές κατά του Βίλα και του Αϊντίντ) ήρθαν τερματίστηκαν πριν από την πρώτη επέτειό τους. Με άλλα λόγια, η επιμονή είναι ζωτικής σημασίας. Και ευτυχώς, η Ουάσιγκτον φαίνεται να το έχει καταλάβει αυτό. Τον περασμένο Απρίλιο, ο Ομπάμα ανακοίνωσε τα σχέδιά του να επεκτείνει την αποστολή των δυνάμεων των ΗΠΑ που βοηθούν στην αναζήτηση και τον Μάιο η Επιτροπή Ενόπλων Δυνάμεων της Γερουσίας ψήφισε την αύξηση της εγκεκριμένης χρηματοδότησης για το ανθρωποκυνηγητό σε 50 εκατομμύρια δολάρια.

Υπομονή, όμως, δεν σημαίνει ότι θα περιμένουν ήσυχα τις τρέχουσες τακτικές να αποδώσουν. Η Ουάσιγκτον μπορεί και πρέπει να βελτιώσει τις προσπάθειές της. Το κλειδί για τη σύλληψη του Κόνυ δεν έγκειται στην χρήση μιας νέας σούπερ τεχνολογίας ή στην εισροή περισσότερων δυνάμεων των ΗΠΑ, αλλά μάλλον στην καλύτερη αξιοποίηση του ευνοϊκού «ανθρώπινου τοπίου». Προκειμένου να πάρουν γρηγορότερα πληροφορίες για τις μελλοντικές κινήσεις του Κόνυ, οι δυνάμεις των ΗΠΑ και της Αφρικής θα πρέπει να προμηθεύσουν τα απομακρυσμένα χωριά με τα μέσα για να μεταδίδουν πιο γρήγορα πληροφορίες για τις εμφανίσεις του LRA. Τα «Αόρατα Παιδιά» έχουν εγκαταστήσει 30 ραδιοφωνικές κεραίες σε απομακρυσμένες περιοχές για να ενθαρρύνουν την επικοινωνία μεταξύ των χωριών, αλλά η προσπάθεια αυτή πρέπει να επεκταθεί. Για να πάρουν καλύτερες πληροφορίες μέσα από τον LRA, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να πιέσουν την κυβέρνηση της Ουγκάντας να ανατρέψει την απόφαση που πήρε τον περασμένο Μάιο να σταματήσει τη χορήγηση αμνηστίας στους πρώην αντάρτες. Αντ' αυτού, η Ουγκάντα θα πρέπει να προσφέρει αμνηστία σε όλους τους μαχητές του LRA, εκτός από τους πέντε διοικητές που είναι υπόδικοι στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.

Η Ουάσιγκτον θα πρέπει να χρησιμοποιήσει επίσης το διπλωματικό βάρος της ώστε να μην βρίσκει ο Κόνυ ασφαλές καταφύγιο. Αυτό απαιτεί να πεισθεί η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό να αφήσει τις δυνάμεις της Ουγκάντας να περάσουν από τα σύνορα του Κονγκό. Η χώρα αυτή είναι δικαιολογημένα δύσπιστη όσον αφορά την Ουγκάντα, καθώς στο παρελθόν έχει λεηλατήσει τους φυσικούς πόρους της, αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να συνδέσουν την στρατιωτική βοήθεια προς την κυβέρνηση της Ουγκάντα με την προϋπόθεση της διατήρησης της κυριαρχίας του Κονγκό επί των πόρων του ή τη δέσμευση να αποζημιώσει την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία για οποιαδήποτε μη εξουσιοδοτημένη εξαγωγή πόρων από τις δυνάμεις της Ουγκάντας. Όσο για το Σουδάν, η Ουάσιγκτον θα πρέπει να στείλει το μήνυμα ότι το Νταρφούρ δεν μπορεί να χρησιμεύσει ως καταφύγιο για τον Κόνυ και τις δυνάμεις του. Παρά το γεγονός ότι το Σουδάν έχει αποδειχθεί κατά το παρελθόν ανθεκτικό στις διεθνείς πιέσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, έχει ωστόσο ένα οριακό σημείο. Το 1996, οι διπλωματικές πιέσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Σαουδική Αραβία, σε συνδυασμό με τις διεθνείς κυρώσεις, το έπεισαν να απελάσει τον Οσάμα Μπιν Λάντεν και άλλους ηγέτες της αλ Κάιντα. Αυτή η πίεση θα μπορούσε να λειτουργήσει και σήμερα, ειδικά εφόσον το Σουδάν δεν κερδίζει κανένα στρατηγικό πλεονέκτημα από την υπόθαλψη του LRA.

Το πρώτο έτος της καταδίωξης του Κόνυ ήταν απογοητευτικά αντιπαραγωγικό. Αλλά εκείνοι που είναι αισιόδοξοι για την επιτυχία μπορούν να βρουν παρηγοριά στο γεγονός ότι οι μεταβλητές που έχουν καθορίσει την έκβαση ενός ανθρωποκυνηγητού στο παρελθόν, ευνοούν τις δυνάμεις που ψάχνουν για τον Κόνυ. Το μόνο που χρειάζεται για να προσαχθεί ο πολέμαρχος στη δικαιοσύνη είναι ένα πρακτικό σχέδιο αξιοποίησης αυτών των βασικών δυνάμεων - και λίγος περισσότερος χρόνος.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/138429/benjamin-runkle/kony2013

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/#!/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr