Το αστραφτερό Ν. Σουδάν

Κατ' αρχήν, οι απαισιόδοξοι φοβούνται ότι η παραγωγή πετρελαίου του Νότιου Σουδάν μπορεί να έχει περάσει ήδη το αποκορύφωμά της. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του κλάδου, τα γνωστά αποθέματα της χώρας θα διαρκέσουν μόνο άλλη μια δεκαετία περίπου. Και μερικές από τις πετρελαιοπηγές που είχαν κλείσει τον Ιανουάριο του 2012 δεν θα λειτουργήσουν ποτέ ξανά επειδή είχαν ήδη σχεδόν στερέψει. Ο αγωγός στην Κένυα, εν τω μεταξύ, αντιμετωπίζει εμπόδια. Η Κίνα, στην οποία το Νότιο Σουδάν είχε εναποθέσει τις ελπίδες για χρηματοδότηση, έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Το Πεκίνο δυσαρεστήθηκε με την απόφαση της Τζούμπα να σταματήσει την παραγωγή πετρελαίου. Με την σειρά του, απέρριψε ευγενικά τις αιτήσεις για χρηματοδότηση, τονίζοντας ότι η Κίνα είχε χτίσει ήδη έναν αγωγό (αυτόν που κατευθύνεται βόρεια) και συμβούλεψαν το Νότιο Σουδάν να τον χρησιμοποιήσει. Εν τω μεταξύ, άλλοι πιθανοί επενδυτές έχουν εκφράσει επιφυλάξεις σχετικά με την κυβέρνηση του Νότιου Σουδάν που έχει αποδειχθεί έτοιμη να πάρει τεράστια εμπορικά και πολιτικά ρίσκα, παρά τις συμβουλές των διεθνών εταίρων.

ΠΕΡΑ ΑΠΌ ΤΟΝ ΜΑΥΡΟ ΧΡΥΣΟ

Σε μακροπρόθεσμη βάση, λαμβάνοντας υπόψη τα προβλήματα του πετρελαϊκού τομέα του Νοτίου Σουδάν, οι πιο πολύτιμοι πόροι της χώρας θα είναι οι γεωργικές εκτάσεις και το νερό. Η χώρα έχει ήδη προσελκύσει μεγάλης κλίμακας γεωργικούς επενδυτές, κυρίως από τις ΗΠΑ και την Αίγυπτο. Μια εταιρεία από τα Εμιράτα προωθεί τον οικοτουρισμό. Από το 2010, εν τω μεταξύ, το Νότιο Σουδάν έχει κάνει μακροχρόνιες μισθώσεις άνω των πέντε εκατομμυρίων εκταρίων. Ωστόσο, μόνο ένα μικρό μέρος από αυτά έχει μετατραπεί σε παραγωγικές γεωργικές επιχειρήσεις και επιχειρήσεις βιοκαυσίμων.

Το ερώτημα τώρα είναι πώς θα προσελκύσει τις διεθνείς επενδύσεις σε βασικούς τομείς, εκτός από την παραγωγή πετρελαίου. Τον Δεκέμβριο του 2011, η Ουάσιγκτον φιλοξένησε ένα επενδυτικό συνέδριο για το Νότιο Σουδάν. Λόγω εν μέρει της ισχυρής σύνδεσης μεταξύ του Νότιου Σουδάν και σημαντικής επιρροής αμερικανικών ομάδων, συμπεριλαμβανομένων εκκλησιών, διάσημων υποστηρικτών και του Ισραήλ, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ένας ενεργός υποστηρικτής της βοήθειας και των επενδύσεων στο Νότιο Σουδάν. Επιχειρηματίες που συμμετείχαν στο συνέδριο, ωστόσο, ήταν απογοητευμένοι που ο ενθουσιασμός δεν απέδωσε ακόμη εφικτά εμπορικά σχέδια ή έστω προτάσεις προς αυτούς. Στην πράξη, οι περισσότερες από τις επενδύσεις στο Νότιο Σουδάν εξακολουθούν να προέρχονται από τις γειτονικές χώρες, ιδίως την Κένυα (για τον τραπεζικό τομέα και τις μεταφορές), την Ουγκάντα (για λιανική και τηλεπικοινωνίες), την Αιθιοπία (για ξενοδοχεία) και την Ερυθραία (για λιανική και ξενοδοχεία).

Μάλλον απροσδόκητα, υπάρχουν πιθανές επενδύσεις που προέρχονται από το Βόρειο Σουδάν. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού του Νότιου Σουδάν ζει κοντά στα σύνορα με το Βόρειο. Το Νότιο Σουδάν λαμβάνει τα περισσότερα από τα καταναλωτικά αγαθά και τα τρόφιμά του από τα βόρεια και πολλές οικογένειες στηρίζονται στο βόρειο μεταναστευτικό εργατικό δυναμικό. Αυτός ο πληθυσμός είχε πληγεί από το κλείσιμο των συνόρων στις αρχές του 2012 και από την έξοδο των βορείων. Οι συμφωνίες τον περασμένο Σεπτέμβριο, για να ανοίξει εκ νέου το διασυνοριακό εμπόριο και να παρέχουν τις «τέσσερις ελευθερίες» (το δικαίωμα όλων στο Νότιο και στο Βόρειο Σουδάν να ζήσουν, να εργαστούν, να μετακινούνται και να έχουν ιδιοκτησία σε οποιαδήποτε χώρα), θα ενισχύσουν την οικονομία της συνοριακής περιοχής - όταν εφαρμοστούν. Και μια πρόβλεψη των συμφωνιών του Σεπτεμβρίου ώστε δημιουργηθεί μια μόνιμη διάσκεψη των 11 διοικητών των συνοριακών επαρχιών, τόσο του Βορρά όσο και του Νότου, για να επικεντρωθούν στην διασυνοριακή συνεργασία και τις υποδομές, θα βοηθήσει την περαιτέρω ανάπτυξη αυτών των περιοχών.

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, οι άνθρωποι του Νότιου Σουδάν επέδειξαν αξιοσημείωτη αντοχή. Τον περασμένο Μάρτιο, η Παγκόσμια Τράπεζα έκανε τρομερές προβλέψεις για την οικονομική κρίση που θα προέκυπτε από την διακοπή του πετρελαίου, η οποία θα περιελάμβανε ανεξέλεγκτο πληθωρισμό, κατάρρευση των βασικών υπηρεσιών καθώς και την αύξηση της επισιτιστικής ανασφάλειας. Παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός είχε απότομη αύξηση περισσότερο από 60%, η τεράστια έλλειψη καυσίμων οδήγησε την χώρα σε αδιέξοδο και εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι κατέληξαν να εξαρτώνται από την επισιτιστική βοήθεια, δεν υπήρξε συνολική κατάρρευση του κράτους. Ένας λόγος ήταν η βοήθεια από διεθνείς δωρητές, κυρίως από τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες πλήρωσαν για τις βασικές λειτουργίες της κυβέρνησης. Ένας άλλος λόγος ήταν ότι τα περισσότερα από τα πετρελαϊκά έσοδα του Νότου δεν είχαν φτάσει ποτέ στο παρελθόν στους πολίτες, αλλά τα είχαν μαζέψει και «φυγαδεύσει» στο εξωτερικό τα μέλη της άρχουσας τάξης, συμπεριλαμβανομένων 600 στρατηγών. Για τον μέσο πολίτη, οι συνθήκες ήταν ακριβώς οι ίδιες.