Τα ζητούμενα της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή

Η «Διατλαντική Ασφάλεια» μιλάει για την διαρκή μας ετοιμότητα ως Σύμμαχοι να είμαστε ικανοί και έτοιμοι για το σήμερα καθώς και για το αύριο. Ο δεσμός που συνδέει έντονα τους συμμάχους εκατέρωθεν του Ατλαντικού είναι η αλληλεγγύη μας και η συλλογική βούληση να προστατεύσουμε τους λαούς μας, τα εδάφη μας και τις κοινές αξίες. Αυτό, σε συνδυασμό με την ακατάπαυστη προσπάθειά μας να προετοιμαζόμαστε για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που βρίσκονται μπροστά μας και την ικανότητά μας να προσαρμοζόμαστε γρήγορα στις συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες είναι ακριβώς εκείνα που κάνουν το ΝΑΤΟ την πιο επιτυχημένη αμυντική συμμαχία στην ιστορία.

Το 2012 ήταν πραγματικά μια ιδιαίτερη χρονιά για την Ελλάδα και την Τουρκία, καθώς και οι δύο γιορτάσαμε την 60ή επέτειο της ένταξής μας στην Συνθήκη του Βορειοατλαντικού Οργανισμού. Κατά τη διάρκεια των έξι δεκαετιών από την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ, η Ελλάδα και η Τουρκία έχουν κάνει σημαντικές συνεισφορές στην αλληλεγγύη της Συμμαχίας, την συλλογική άμυνα και τις συμμαχικές προσπάθειες για τη διατήρηση της διατλαντικής ασφάλειας. Αυτό συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.

Από διμερή, τουρκο-ελληνική άποψη, το ΝΑΤΟ βοήθησε τα δύο σημαντικά μέλη της να έρθουν κοντά για κοινές αιτίες εντός της Συμμαχίας και, παρά τις κάποιες διαφορές σχετικά με διάφορα θέματα, τα έχει καταστήσει τους σημερινούς συμμάχους. Τα στρατεύματά μας υπηρέτησαν σε κοινούς συμμαχικούς στόχους σε μια σειρά από περιοχές επιχειρήσεων, όπως στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, το Κοσσυφοπέδιο και το Αφγανιστάν.

Σήμερα, ο διατλαντικός δεσμός είναι σταθερός όσο ποτέ. Το ΝΑΤΟ συμφώνησε στη νέα του Στρατηγική Αντίληψη στη Λισαβόνα το Νοέμβριο του 2010. Σε αυτό το βασικό έγγραφο, οι Σύμμαχοι επανέλαβαν με τον πιο έντονο τρόπο ότι «το ΝΑΤΟ παραμένει το μοναδικό και ουσιαστικό διατλαντικό φόρουμ για διαβουλεύσεις σχετικά με όλα τα θέματα που επηρεάζουν την ασφάλεια των μελών του, όπως ορίζεται στο άρθρο 4 της Συνθήκης της Ουάσινγκτον». Αυτή η απλή αλλά συμπαγής δήλωση αποδείχθηκε ότι είναι εξαιρετικά σημαντική, μόλις ένα μήνα μετά τη Σύνοδο Κορυφής της Λισαβόνας, καθώς ήδη τον Δεκέμβριο του 2010, η νεολαία της Τυνησίας ξεκίνησε μια αλυσιδωτή αντίδραση σε όλη τη Μέση Ανατολή, προκαλώντας την «Αραβική Άνοιξη».

Το ΝΑΤΟ ήταν άμεσο απαντώντας στην διεθνή έκκληση για μια παρέμβαση στις εξελίξεις στη Λιβύη. Η εμπλοκή του εκεί ολοκληρώθηκε με επιτυχία δίνοντας στους Λίβυους την ευκαιρία να απελευθερωθούν από τα δεσμά της τυραννίας.

Πριν αγγίξω το θέμα της Συρίας, θα ήθελα να κάνω μερικές παρατηρήσεις σχετικά με τις τρέχουσες εξελίξεις όσον αφορά την Ειρηνευτική Διαδικασία στη Μέση Ανατολή, καθώς δεν πιστεύουμε ότι αυτό θα μπορούσε να απομονωθεί από το πεδίο της συνολικής σφαίρας της διατλαντικης ασφάλειας και έχει πολύ εκτεταμένες δυνητικές συνέπειες.

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι μια διαρκής ειρήνη στη Μέση Ανατολή θα έχει θετικό παγκόσμιο πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα. Η Τουρκία και η συντριπτική πλειοψηφία των εθνών υποστηρίζουν μια λύση δύο κρατών που θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα Παλαιστινιακό κράτος που να ζει σε συνθήκες ειρήνης και ασφάλειας πλάι - πλάι με το κράτος του Ισραήλ. Από την άποψη αυτή, το ψήφισμα που εγκρίθηκε με συντριπτική πλειοψηφία από τα μέλη του ΟΗΕ για τη χορήγηση καθεστώτος «μη μέλους κράτους - παρατηρητή» στην Παλαιστίνη στις 29 Νοεμβρίου, είναι μια σημαντική εξέλιξη. Το νέο καθεστώς που χορηγείται στην Παλαιστίνη είναι μια σαφής εντολή προς τη διεθνή κοινότητα να εντείνει τις κοινές προσπάθειες για την αναβίωση της Ειρηνευτικής Διαδικασίας στη Μέση Ανατολή. Ωστόσο, αν και αναγνωρίζουμε το δικαίωμα του Ισραήλ να ζει σε ασφάλεια, πιστεύουμε ακράδαντα ότι οι διαρκώς διευρυνόμενες εποικιστικές δραστηριότητες και η συνεχιζόμενη κατοχή παραμένουν τα κύρια εμπόδια για την ειρήνη. Πρέπει να γίνει καλά κατανοητό ότι η σταθερότητα και η ασφάλεια μπορούν να διατηρηθούν μόνο με μια δίκαιη και συνολική ειρήνη μεταξύ του Ισραήλ και της Παλαιστίνης.

Υπάρχουν, επίσης, αξιοσημείωτες εξελίξεις σε άλλα μέρη της Μέσης Ανατολής οι οποίες ενδιαφέρουν στενά την συλλογική μας ασφάλεια. Η Τουρκία συνορεύει με τη Συρία, το Ιράκ και το Ιράν. Γειτονεύει, επίσης, με τα τρία τέταρτα των παγκόσμιων αποθεμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου. Ως εκ τούτου, ενδιαφερόμαστε πολύ για τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην περιοχή και για την ενεργειακή ασφάλεια. Πράγματι, η Τουρκία γίνεται όλο και περισσότερο ένας κόμβος μεταφοράς ενέργειας και το εμπόριό μας αυξάνεται με την περιοχή της Μέσης Ανατολής, καθώς οι οικονομίες της ΕΕ αντιμετωπίζουν παρατεταμένες δυσκολίες. Για να σας δώσω μια ιδέα, το εξωτερικό μας εμπόριο ήταν κατά 55% με την ΕΕ πριν από μερικά χρόνια, τώρα έχει πέσει στο 37%, με το εμπόριο και τις εξαγωγές στη Μέση Ανατολή να αυξάνονται μέρα με τη μέρα.

Στο πολιτικό μέτωπο, ανησυχούμε με την αύξηση των τριβών μεταξύ του KRG (Kurdistan Regional Government) και της κεντρικής ιρακινής κυβέρνησης και τις τελευταίες αρνητικές εξελίξεις αναφορικά με το Κιρκούκ.

Σχετικά με το Ιράν, επιτρέψτε μου να είμαι πολύ σαφής: Αποδίδουμε ύψιστη σημασία για να βεβαιωθούμε ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είναι ειρηνικό και ότι θα παραμένει έτσι. Η Τουρκία σίγουρα δεν θέλει έναν γείτονα με πυρηνικά όπλα. Από την άλλη πλευρά, ανησυχούμε επίσης ότι οι κυρώσεις βλάπτουν τους γείτονες όσο και την χώρα που στοχεύουν. Ενώ κατανοούμε πλήρως το σκεπτικό πίσω από τις κυρώσεις, δεν θέλουμε να δούμε μια επανάληψη του τυφλού καθεστώτος κυρώσεων κατά του Ιράκ που έκανε την Τουρκία να χάσει ξαφνικά τον δεύτερο σε μέγεθος εμπορικό εταίρο της για πολλά πολλά χρόνια. Αυτή τη φορά, μαζί, πρέπει να βρούμε καινοτόμους τρόπους για να αποφευχθούν οι αρνητικές επιπτώσεις των κυρώσεων στις γειτονικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας.

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΣ