Πώς το Ιράν κέρδισε τον πόλεμο κατά των ναρκωτικών

Ωστόσο, τόσο οι αυστηρές κοινωνικές πολιτικές όσο και οι οχυρώσεις των συνόρων απέβησαν άκαρπες. Παρά το γεγονός ότι οι ιρανικές αρχές κατάσχεσαν το 1999 σχεδόν οκτώ φορές το ποσό των ναρκωτικών που είχαν κατασχέσει το 1990, δεν μπορούσαν να προλάβουν την επέκταση της αφγανικής παραγωγής οπίου, η οποία ανήλθε εκείνα τα χρόνια από περίπου 1.500 μετρικούς τόνους σε περίπου 4.500. Το Ιράν, επίσης, διαπίστωσε ότι ο αριθμός των χρηστών ενδοφλέβιων ναρκωτικών αυξάνεται. Κατά ειρωνικό τρόπο, οι φυλακές και τα στρατόπεδα όπου οι τοξικομανείς έπρεπε να απεξαρτηθούν, έγιναν επίκεντρα χρήσης ναρκωτικών, στα οποία οι άνθρωποι μάθαιναν πώς να κάνουν ενέσεις ηρωίνης και μοιράζονταν πρωτόγονες βελόνες, επιρρεπείς σε μολύνσεις.

Η αύξηση της κακοήθους χρήσης ναρκωτικών επέφερε περισσότερους θανάτους, περισσότερες περιπτώσεις εθισμού και το πιο ανησυχητικό για τους ηγέτες του Ιράν, μία πλήρως ανεπτυγμένη επιδημία του HIV / AIDS. Μετά από πολλών ετών κατηγορίες περί ηθικού ξεπεσμού και παρακμής της Δύσης με αφορμή τον ιό του AIDS, η ηγεσία του Ιράν είχε να αντιμετωπίσει ένα ξέσπασμα στην ίδια την χώρα της, που τροφοδοτείτο από τις δικές της αποτυχημένες πολιτικές καταπολέμησης των ναρκωτικών. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1990, σε ορισμένες επαρχίες, διψήφια ποσοστά χρηστών ηρωίνης έπεφταν θύματα της νόσου. Το 2005, στοιχεία βιολογικής επιτήρησης από την επαρχία Κερμανσάχ έδειξαν ένα ποσοστό εξάπλωσης του HIV μεταξύ του πληθυσμού των φυλακών ενηλίκων στο 13,5%.

Αυτές οι αποτυχίες προκάλεσαν μια πλήρη μεταστροφή στη στάση του Ιράν για την καταπολέμηση των ναρκωτικών. Αντί να εστιάσει στην τιμωρία των τοξικομανών και να προσπαθεί να σταματήσει την διακίνηση ναρκωτικών, το Ιράν αποφάσισε να προσπαθήσει να μειώσει την βλάβη των ναρκωτικών και την ζήτηση για αυτά. Μέχρι το 2002, πάνω από το 50% του προϋπολογισμού της χώρας για τον έλεγχο των ναρκωτικών ήταν αφιερωμένο σε εκστρατείες προληπτικής δημόσιας υγείας, όπως η διαφήμιση και η εκπαίδευση. Η συντηρητική και προηγουμένως αδιάλλακτη ηγεσία του Ιράν άνοιξε κέντρα θεραπείας από τα ναρκωτικά χωρίς να είναι απαραίτητη η παραμονή σε αυτά και κέντρα απεξάρτησης στην Τεχεράνη και σε πόλεις στις επαρχίες.

Η Ισλαμική Δημοκρατία άρχισε επίσης να επιτρέπει στις μη κυβερνητικές οργανώσεις να ξεκινήσουν τις δικές τους προσπάθειες πρόληψης και θεραπείας. Η κυβέρνηση άρχισε να υποστηρίζει έμμεσα τα προγράμματα ανταλλαγής βελονών, φθάνοντας μέχρι το σημείο να στηρίξει την διανομή καθαρών βελονών στο ιρανικό σωφρονιστικό σύστημα. Σταδιακά, ο δρόμος ήταν στρωμένος για τα κέντρα θεραπείας με μεθαδόνη και κλινικές οι οποίες διανέμουν τοπικά παραγόμενα χάπια οπίου, σε μια προσπάθεια να μετατρέψουν τους χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών σε ασθενείς που τους χορηγείται φαρμακευτική αγωγή.

Κατά την πραγματοποίηση αυτής της αλλαγής, το Ιράν επιδίωξε όχι μόνο να σταματήσει την αυξανόμενη επιδημία του HIV / AIDS αλλά και να μειώσει την ζήτηση για παράνομα ναρκωτικά και να επανενταχθούν οι χρήστες ναρκωτικών στην οικονομία. Αυτά τα νέα μέτρα άρχισαν να επιφέρουν αποτελέσματα: ο αριθμός των νέων κρουσμάτων HIV μεταξύ των χρηστών ενδοφλέβιων ναρκωτικών έπεσε από το κορυφαίο των 3.111 περιπτώσεων το 2004 στις 1.585 περιπτώσεις το 2010. Η τάση αυτή ήταν ιδιαίτερα αισθητή μεταξύ του πληθυσμού των φυλακισμένων του Ιράν, στον οποίο παρατηρήθηκε μια πτώση εξάπλωσης του ιού HIV από το υψηλό 7,92% το 1998 στο χαμηλό 1,51% το 2007. Επιπλέον, σε περιοχές όπου η χώρα εφάρμοσε προγράμματα μείωσης της βλάβης, παρατηρήθηκαν βελτιώσεις στο προσδόκιμο ζωής των τοξικομανών και ψυχολογική ευεξία, σε συνδυασμό με μια συνολική μείωση της παράνομης κατανάλωσης οπιούχων.

ΠΑΡΕΜΒΑΙΝΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ

Η εμπειρία του Ιράν είναι ιδιαίτερα διδακτική για το Αφγανιστάν. Και οι δύο είναι ισλαμικές δημοκρατίες που έχουν την τάση να βλέπουν τα ναρκωτικά μέσω ενός θρησκευτικού πρίσματος. Ωστόσο, οι Ιρανοί έδειξαν ότι είναι δυνατό να ξεπεραστεί αυτή η τάση και να δουν την χρήση ναρκωτικών κυρίως ως ζήτημα δημόσιας υγείας. Προχωρώντας μπροστά, οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες υποστηρικτικές χώρες πρέπει να ενθαρρύνουν την Καμπούλ να παραδειγματιστεί από την ιρανική αντιμετώπιση και να υιοθετήσει μια ευρύτερη, ιατρική προσέγγιση στο πρόβλημα των ναρκωτικών.

Τα παλαιότερα χρόνια, πολλές ευρωπαϊκές οργανώσεις άρχισαν να εκπαιδεύουν τους Αφγανούς σε στρατηγικές μείωσης της βλάβης. Οι Γιατροί του Κόσμου, μια γαλλική μη κυβερνητική οργάνωση, έχει δημιουργήσει ορισμένα κέντρα θεραπείας με μεθαδόνη για την θεραπεία των προσβεβλημένων ασθενών από τον ιό HIV με αντιρετροϊκά φάρμακα, παράλληλα με την φροντίδα για χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών. Οι προσπάθειες αυτές, ωστόσο, έχουν έρθει αντιμέτωπες με την ανεπαρκή χρηματοδότηση και τους σημαντικούς ιδεολογικούς φραγμούς μέσα στην αυστηρά συντηρητική κυβέρνηση του Αφγανιστάν. Επιπλέον, ισχυρά μέλη της κυβερνώσας ομάδας του προέδρου Χαμίντ Καρζάι εξακολουθούν να έχουν οικονομικά συμφέροντα στον τομέα του εμπορίου οπίου και ως εκ τούτου δεν έχουν καμία όρεξη για τέτοιες προσπάθειες.