Ποια είναι η ελληνική κεντροαριστερά | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ποια είναι η ελληνική κεντροαριστερά

Ιδεολογικές προβολές κατανόησης της κρίσης και προτάσεις υπέρβασής της

Στην παγκόσμια ιδεολογική κατάταξη του 21ου αιώνα, λοιπόν, δεν υπάρχουν φιλελεύθεροι, κεντρώοι και μεταρρυθμιστές, αλλά νεοφιλελεύθεροι, αριστεροί (αυτό που συνηθίζουμε να ονομάζουμε ως κεντροαριστεροί ή σοσιαλιστές) και κομμουνιστές. Όλα τα άλλα, λέγονται περισσότερο για να λέγονται και να δημιουργούν γραμμές διαφοροποίησης εκεί που στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν. Αναφέρομαι βέβαια μόνο στις συστημικές ιδεολογίες και αποκλείω τις φασιστικές ή αυταρχικές ιδεολογίες. Ας μιλήσουμε, λοιπόν, λίγο περισσότερο αναλυτικά γι’ αυτές τις συστημικές ιδεολογίες.
Ο κομμουνισμός γνωρίζουμε όλοι τι είναι και τι επιδιώκει. Είναι μια πλήρως αντιφιλελεύθερη πολιτική ιδεολογία, η οποία ωστόσο θεωρεί πως ο απόλυτος εξισωτισμός των προσώπων θα οδηγήσει στην πραγματική ελευθερία και ισότητα, που έχει ακυρωθεί από την υπολειμματική τους έκφανση, την ελευθερία της αγοράς.

Οι δυο εναπομένουσες ιδεολογίες, η αριστερή (ή εάν θέλετε, για λόγους διάκρισης από την κομμουνιστική, ας την ονομάσουμε ως κεντροαριστερή) και η νεοφιλελεύθερη, καθώς έχουν αποδεχτεί τον κομβικό ρόλο της οικονομίας της αγοράς, η οποία προϋποθέτει την ελευθερία, με περισσότερη ή λιγότερη ρύθμιση, είναι φιλελεύθερες. Αποδέχονται επίσης και τη Δημοκρατία στη σύγχρονη αντιπροσωπευτική της μορφή. Προς τι λοιπόν η ξαφνική αγάπη για την ελευθερία που θέτουν εκ του πονηρού σήμερα κάποιοι δήθεν κεντροαριστεροί; Εκ του πονηρού τίθεται επίσης και ο διαχωρισμός μεταξύ φιλελευθέρων και νεοφιλελευθέρων (για να μην μιλήσουμε για την ειδικής εμπνεύσεως και ανύπαρκτη ιδεολογική κατηγορία του κοινωνικού φιλελευθερισμού) από την πλευρά των συντηρητικών ιδεολογιών, για να κρυφτεί το αληθινό περιεχόμενο της πολιτικής τους (κρίση ειλικρίνειας) και κάποιες φορές ίσως και από άγνοια (κρίση ταυτότητας). Είναι ένα κατάλοιπο και στις δυο περιπτώσεις, των δεκαετιών του ’50 και του ’60 και μια ιστορική μεταφορά από τον 18ο αιώνα και την αντίδραση της πλούσιας αστικής τάξης απέναντι στα προνόμια των ευγενών. Η συγκεκριμένη πολιτική συζήτηση δεν έχει πλέον κανένα νόημα, καθώς αφενός δεν υπάρχουν ευγενείς με προνόμια και αφετέρου δεν υπάρχει κανένα ουσιώδες μονοπώλιο του κράτους και κανένα από τα σύγχρονα πολιτικά κόμματα της ευρωπαϊκής αριστεράς δεν επιδιώκει να κλείσει τα ιδιωτικά νοσοκομεία ή σχολεία και δεν πρόκειται να εμποδίσει κανέναν να παράγει ρεύμα ή να προσφέρει υπηρεσίες τηλεφωνίας-επικοινωνίας φτηνότερα ή ακριβότερα από το κράτος.

Τι είναι, όμως, αυτή η κεντροαριστερά και τι θα όφειλε να κάνει εάν είχε την ευθύνη της διακυβέρνησης της χώρας σήμερα; Διότι, όλες οι παραπάνω αναλύσεις έχουν ένα γενικό και αφηρημένο, ως προς τις ειδικές πολιτικές, υπόβαθρο και οι οποίες, παρότι ίσως να είναι ένας χρήσιμος ιδεολογικός μπούσουλας για συζητήσεις θεωρητικών, σε κάθε περίπτωση δεν θα βοηθούσαν και πολύ εάν δεν συνοδεύονταν από τις αναγκαίες εξειδικεύσεις επιμέρους πολιτικών. Και ως γνωστόν, η πολιτική, όπως μας βεβαιώνουν συχνά οι έμπειροι πολιτικοί μας που θητεύουν επί δεκαετίες στο ελληνικό κοινοβούλιο, είναι η τέχνη του εφικτού. Σταματούν, όμως, εκεί. Εμείς αμέσως παρακάτω θα μιλήσουμε για τις εφικτές, αλλά και τις ορθές πολιτικές, διότι εφικτές είναι και οι πολιτικές της Χρυσής Αυγής (και των κρεματορίων, όπως απέδειξε η ιστορία). Τι είναι λοιπόν η κεντροαριστερά μας;

Στην Οικονομία: