Η ιρανική εξωτερική πολιτική μετά τις εκλογές

Το δεύτερο παρακλάδι, η σχολή της εξισορρόπησης της περιφερειακής ισχύος, μονοπωλεί το μεγαλύτερο μέρος της συζήτησης για την εξωτερική πολιτική της χώρας. Όπως και οι ρεαλιστές της εξωτερικής πολιτικής αλλού, δίνουν έμφαση στην εδαφική ακεραιότητα και την ασφάλεια της χώρας τους. Και η χώρα διαθέτει τόσο ένα επιθετικό στρατόπεδο, το οποίο πιστεύει ότι ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλιστεί η ασφάλεια είναι να μεγιστοποιηθεί η ισχύς του Ιράν, όσο και ένα αμυντικό, που θα προτιμούσε να επικεντρωθεί στην διατήρηση του status quo. Και οι δύο εκδοχές προσδιορίζουν τέσσερις κύριους στόχους της ιρανικής πολιτικής: την υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας, την αποφυγή της διεθνούς απομόνωσης, την επέκταση του εξωτερικού εμπορίου και των επενδύσεων προκειμένου να προωθηθεί η ανάπτυξη και το να καταστεί η περιοχή λιγότερο στρατιωτικοποιημένη. Λόγω της συμφωνίας τους σε αυτούς τους ευρείς στόχους, υπάρχει μια ολόκληρη σειρά στενότερων στόχων επί των οποίων συμφωνούν οι δύο σχολές σκέψης, συμπεριλαμβανομένης της εξασφάλισης των ζωτικών υδάτινων οδών, όπως τα Στενά του Ορμούζ, την παρακολούθηση των ξένων στρατιωτικών δυνάμεων στα παρακείμενα ύδατα, την πρόληψη του παράνομου εμπορίου και την επέκταση της αμυντικής συνεργασίας με χώρες που έχουν παρόμοιες απόψεις.

Επιπλέον, και οι δύο σχολές της περιφερειακής εξισορρόπησης ισχύος θεωρούν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους προσπαθούν να ανασχέσουν τις περιφερειακές φιλοδοξίες του Ιράν: Κάτι που δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς δεδομένων των επαναλαμβανόμενων δηλώσεων της Ουάσιγκτον σχετικά με τους στόχους της δικής της πολιτικής. Αλλά διαφωνούν σχετικά με τους λόγους της ανάσχεσης, για το πόσο μεγάλη είναι η απειλή που τίθεται και το πώς θα ανυψωθεί το διεθνές κύρος του Ιράν παρά τις πιέσεις της Δύσης. Σύμφωνα με την επιθετική εκδοχή, οι Ηνωμένες Πολιτείες παρεμβαίνουν ενεργά στην εσωτερική πολιτική του Ιράν και παρουσιάζουν την χώρα ως απειλή για τους γείτονές της ώστε να την αποσταθεροποιήσουν. Την ίδια στιγμή, είναι πρόθυμοι να επωφεληθούν από αυτό που θεωρούν ως οικονομική παρακμή των Ηνωμένων Πολιτειών και από άλλες στρατηγικές αλλαγές στην περιοχή, όπως η μετατόπιση εξουσίας στο Ιράκ, η οποία ευνοεί το Ιράν. Επιχειρηματολογούν λέγοντας ότι έχει ήδη ξεκινήσει η σταδιακή μεταφορά ισχύος και επιρροής από τις Ηνωμένες Πολιτείες στο Ιράν και έτσι καλούν το Ιράν να επισημάνει τις αμερικανικές αποτυχίες και απογοητεύσεις στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, επιδεικνύοντας την ιρανική ισχύ σε μέρη όπως ο Λίβανος, το Ιράκ, η Συρία, το Αφγανιστάν, η Παλαιστίνη και ακόμη και στην αγορά πετρελαίου.

Οι αμυντικοί εξισορροπιστές βλέπουν επίσης τις Ηνωμένες Πολιτείες ως μια παρακμάζουσα δύναμη, αλλά υποστηρίζουν ότι οι επιθετικοί εξισορροπιστές αφήνουν αναπάντητο το ερώτημα αν η αμερικανική δύναμη θα βλάψει ανεπανόρθωτα το Ιράν πριν τελικά απομειωθεί. Κατηγορώντας το επιθετικό στρατόπεδο ότι ακολουθεί ιδιαίτερα τυχοδιωκτική εξωτερική πολιτική, οι αμυντικοί εξισορροπιστές δεν βλέπουν την κατάσταση ασφαλείας του Ιράν ως παίγνιο μηδενικού αθροίσματος εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών. Βλέπουν την ασφάλεια με μια ευρύτερη έννοια, συμπεριλαμβάνοντας την εγχώρια σταθερότητα, την οικονομική ασφάλεια και την ανάπτυξη. Αυτή η προσέγγιση ανανέωσε το έγγραφο της «20ετούς Έκθεσης για το Ιράν», το οποίο παρήχθη από την κυβέρνηση το 2005. Το ενημερωτικό αυτό έγγραφο, το οποίο εξακολουθεί να είναι το πλαίσιο για την σχεδιαζόμενη οικονομική ανάπτυξη του Ιράν, περιγράφει την φιλοδοξία της χώρας να γίνει μια πλήρως ανεπτυγμένη χώρα, ανερχόμενη στην «πρώτη κατηγορία της οικονομικής, επιστημονικής και τεχνολογικής προόδου» μεταξύ των 28 εθνών στην Μέση Ανατολή και την Νοτιοανατολική Ασία, και να συμμετάσχει σε μια αποτελεσματική και εποικοδομητική συνεργασία με την υπόλοιπη παγκόσμια κοινότητα. Οι αμυντικοί εξισορροπιστές πιστεύουν ότι με δεδομένη την τρέχουσα διεθνή οικονομική ανάσχεση του Ιράν, μια επιθετική στάση θα καταστήσει αυτούς τους στόχους αδύνατους. Αντίθετα, πιστεύουν ότι το Ιράν μπορεί να επιτύχει καλύτερα τους περιφερειακούς στόχους του εάν λειτουργήσει με τις Ηνωμένες Πολιτείες αποσπασματικά, σε τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος, όπως η διασφάλιση του Αφγανιστάν και ο τερματισμός του εμπορίου ναρκωτικών.

Τέλος, οι παγκόσμιοι εξισορροπιστές: Δεν είναι ιδιαίτερα ισχυροί και η μεγαλύτερη επιρροή τους έχει να κάνει κυρίως με την συγγένειά τους με τους περιφερειακούς εξισορροπιστές και την παρόμοια ρεαλιστική εστίασή τους στην ενίσχυση της ασφάλειας της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Αυτό που διακρίνει αυτό το παρακλάδι είναι η σχεδόν απόλυτη έμφασή του στη σχέση του Ιράν με τις Ηνωμένες Πολιτείες, και όχι στην περιφερειακή κατάσταση της χώρας. Μέσα σε αυτή την ομάδα, υπάρχουν διαφωνούντες οι οποίοι πιστεύουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι σε θέση, για ιδεολογικούς και γεωπολιτικούς λόγους, να συμβιβαστούν με την ύπαρξη μιας Ισλαμικής Δημοκρατίας ανεξάρτητης και ικανής να ασκήσει επιρροή. Ως εκ τούτου, θεωρούν ότι η επιβίωση της χώρας τους εξαρτάται από την αντίδρασή τους στην ατζέντα της Ουάσιγκτον. Οι υποστηρικτές τού νυν διαπραγματευτή για τα πυρηνικά και προεδρικού υποψήφιου Σαΐντ Τζαλίλι είναι γνωστό ότι εκλαμβάνουν το καθεστώς των κυρώσεων που επιβάλλονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες στο Ιράν, ως την πολιτική που θα επιτρέψει στις «εθνικές ικανότητες» του Ιράν να ανθίσουν. Θεωρούν επίσης, την ενεργή απόρριψη των πολιτικών των ΗΠΑ στην περιοχή και αλλού, ως ένα βασικό στοιχείο για την άνοδο της παγκόσμιας θέσης του Ιράν. Απέναντί τους, είναι οι συμβιβαστικοί, οι οποίοι βλέπουν το μέλλον του Ιράν συνδεδεμένο με κάποιο είδος λειτουργικής σχέσης ή διευθέτησης με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στην πρόσκλησή τους για διευθέτηση και ένταξη, έρχονται κοντά στους αμυντικούς περιφερειακούς εξισορροπιστές. Αλλά, θεωρούν ότι το Ιράν μπορεί να γίνει μια νομιμοποιημένη περιφερειακή δύναμη μόνο μέσα από μια ολοκληρωμένη ανάλυση της γεωπολιτικής μάχης του με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

ΝΙΚΗΤΕΣ ΚΑΙ ΗΤΤΗΜΕΝΟΙ