Η «μέση λύση» για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η «μέση λύση» για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας

Οι προσεγγίσεις K. Καραμανλή και A. Παπανδρέου στον θεσμό και οι σημερινές ανάγκες

Χωρίς να χρειάζεται, λοιπόν, ριζική αλλαγή του πολιτεύματος προς την «προεδρική» δημοκρατία, η μερική τροποποίηση και αναρρύθμισή του για τη διασφάλιση μεγαλύτερης θεσμικής ισορροπίας στο σύστημα διακυβέρνησης της χώρας, θα ισοδυναμούσε με μια ουσιαστική «επανεκκίνησή» του. Κάτι το αναγκαίο, ίσως, καθώς πλησιάζουμε τη δισεκατονταετηρίδα από την Επανάσταση του ’21.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:

[1] Κατά το άρθρο 30 παρ. 1 του Συντάγματος, «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι ρυθμιστής του Πολιτεύματος».
[2] Κατά το άρθρο 38 παρ. 2 του Συντάγματος, «Πρωθυπουργός διορίζεται ο αρχηγός του κόμματος το οποίο διαθέτει στη Βουλή την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών».
[3] Κατά το άρθρο 37 παρ. 1 του Συντάγματος, «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διορίζει τον Πρωθυπουργό και, με πρότασή του, διορίζει και παύει τα λοιπά μέλη της Κυβέρνησης και τους Υφυπουργούς».
[4] «Το παν θα χανόταν», έγραφε στο Πνεύμα των Νόμων ο Μοντεσκιέ, «εάν η νομοθετική, η εκτελεστική και η δικαστική εξουσία συγκεντρωνόταν σε λίγα χέρια». Είναι τότε η στιγμή που ο «αρχηγισμός» ή «βοναπαρτισμός» υπονομεύει τη δημοκρατία.
[5] Φυσικά, θα πρέπει να διατηρηθεί και να διαφυλαχθεί ως κόρη οφθαλμού η αρμοδιότητα που ήδη διαθέτει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κατά το άρθρο 42 παρ. 1 του Συντάγματος, «να αναπέμψει στη Βουλή νομοσχέδιο που έχει ψηφιστεί από αυτή, εκθέτοντας και τους λόγους της αναπομπής». Μολονότι ουδέποτε έχει, έως τώρα, αυτή η αρμοδιότητα ασκηθεί, συνιστά μια μορφή θεσμικού αντίβαρου έσχατης καταφυγής, η ύπαρξη του οποίου δεν είναι περιττή.
[6] Η σχετική συνταγματική διάταξη στο άρθρο 39 του Συντάγματος, το οποίο προέβλεπε τη λειτουργία Συμβουλίου της Δημοκρατίας, θα μπορούσε να έχει ως ακολούθως: «Σε περίπτωση σοβαρής εθνικής κρίσης, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συγκαλεί υπό την προεδρία του τη Διάσκεψη των Αρχηγών των κομμάτων που εκπροσωπούνται στη Βουλή».
[7] Έτσι, η συναφής συνταγματική διάταξη του άρθρου 44 παρ. 3 θα μπορούσε να αναδιατυπωθεί ως εξής: «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σε εντελώς εξαιρετικές περιστάσεις μπορεί να απευθύνει προς τον Λαό διαγγέλματα μετά από γνώμη του Πρωθυπουργού, τα οποία προσυπογράφονται από αυτόν και δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης».

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr