Η ημέρα που εξαντλήθηκε η Γη | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η ημέρα που εξαντλήθηκε η Γη

Τα αίτια και οι συνέπειες της «Ημέρας τής Υπέρβασης της Γης»

Προφανώς, μια πρόκληση αυτού του μεγέθους απαιτεί δράση από κάθε γωνιά της κοινωνίας - κυβερνήσεις, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ), επιχειρήσεις και καταναλωτές. Αλλά, από πού να αρχίσει κανείς; Με το Κογκρέσο των ΗΠΑ καθηλωμένο, η πιο μεγάλη πρόοδος μπορεί να προέλθει από την συνεργασία με επιχειρήσεις, ιδίως εκείνες που είναι σημαντικοί αγοραστές εμπορευμάτων. Οι απλές βελτιώσεις στην απόδοση, η μείωση των αποβλήτων καθώς και η δημιουργία βιώσιμων αλυσίδων εφοδιασμού μπορούν να κάνουν τεράστια διαφορά. Στο World Wildlife Fund, του οποίου είμαι ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος, έχουμε υπογράψει «μνημόνια κατανόησης» (memoranda of understanding) με πολλές από τις μεγάλες εταιρείες που ασχολούνται με το εμπόριο των εμπορευμάτων που επιδρούν περισσότερο στην αποψίλωση των δασών και στα θαλάσσια συστήματα. Οι συμφωνίες εμπλέκουν εκτιμήσεις επί των κινδύνων και ευκαιρίες στο πλαίσιο των αλυσίδων εφοδιασμού τής κάθε εταιρείας για τα αγαθά που το WWF έχει χαρακτηρίσει ως τους σημαντικότερους παράγοντες για την προστασία του περιβάλλοντος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι εταιρείες, επίσης, υποσχέθηκαν να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Επιπλέον, νωρίτερα αυτό το μήνα, οι διευθύνοντες σύμβουλοι από τις 15 εταιρίες που είναι υπεύθυνες για την παραγωγή του 70% της παγκόσμιας παραγωγής σολομού ανακοίνωσαν την δέσμευσή τους να προσφέρουν κατά 100 τοις εκατό προϊόντα πιστοποιημένα από το Aquaculture Stewardship Council – ξεκινώντας από το έτος 2020, σε συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη, τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ, την WWF και άλλους.

Οι επιχειρήσεις εξαρτώνται εντελώς από την αξιόπιστη παροχή φυσικών πόρων, από υγιείς κοινότητες και την καλή θέληση ενός πληθυσμού που ολοένα και περισσότερο ψηφίζει υπέρ της βιωσιμότητας μέσω του πορτοφολιού του. Έτσι, από καθαρή ιδιοτέλεια, θα έπρεπε να ενδιαφέρονται για την εξάντληση των πόρων. Αλλά αυτός δεν είναι ο μόνος λόγος. Όσο αντιφατικό και αν φαίνεται, αυτή είναι η στιγμή τους να διαπρέψουν. Οι επιχειρήσεις, αναμφισβήτητα περισσότερο από κάθε άλλο τομέα, έχουν την επιρροή, τα χρήματα και την ευκινησία να ξεκινήσουν να καθοδηγούν τον πλανήτη πίσω προς την βιωσιμότητα (στμ: την αειφορία, σύμφωνα με την οικολογική ορολογία), και τελικά να πιέσουν τις κυβερνήσεις να θεσπίσουν τους κανονισμούς που έχουν σημασία.

Στην πραγματικότητα, υπάρχουν τέσσερα βήματα που οι εταιρείες θα πρέπει να κάνουν ήδη από τώρα για να εγκαταλειφθεί ο μύθος περί απεριόριστων πόρων και να διασφαλιστεί ότι η γη θα εξακολουθεί να υπάρχει για να μας υποστηρίζει σε μια γενιά ή δύο. Πρώτον, θα πρέπει να προσδιορίσουν τα οικολογικά αποτυπώματα των πόρων, να θέσουν στόχους για τη συρρίκνωσή τους, και να μετρήσουν την απόδοση στη μάχη εναντίον αυτών των αποτυπωμάτων. Οι εταιρείες διαχειρίζονται αυτά που μετρούν. Η θεσμοθέτηση αυστηρών στόχων μπορεί να λειτουργήσει σαν καταλύτης σε μια ολόκληρη επιχείρηση προς την κατεύθυνσης της αποδοτικότητας των πόρων.

Δεύτερον, θα πρέπει να αξιοποιήσουν την επιρροή τους. Μια επιχείρηση είναι τόσο βιώσιμη όσο και η αλυσίδα εφοδιασμού της, και με το να καλεί απλώς τους προμηθευτές να ακολουθήσουν το παράδειγμά της δεν εγγυάται την αειφορία. Οι πιο αποτελεσματικές επιχειρήσεις απαιτούν τη βιωσιμότητα ως προϋπόθεση για να κάνουν επιχειρηματικές συνεργασίες. Περιβαλλοντικές πιστοποιήσεις, όπως αυτές από το Forest Stewardship Council, το Marine Stewardship Council, το Bonsucro, και άλλους, προσφέρουν έτοιμες λύσεις για την επίτευξη βιωσιμότητας στις αλυσίδες εφοδιασμού.

Τρίτον, οι εταιρείες θα πρέπει να δίνουν στους καταναλωτές την βιωσιμότητα που αυτοί απαιτούν. Μια μελέτη του 2011 από την Cone Communications and Echo έδειξε ότι το 94% των καταναλωτών θέλουν προϊόντα που είναι πιο φιλικά προς το περιβάλλον. Και το 93% θέλουν να ξέρουν τι κάνουν οι εταιρείες για τη βιωσιμότητα. Οι καταναλωτές, ιδίως σε αναδυόμενες αγορές όπως η Κίνα, η Ινδία και η Βραζιλία, αναμένουν από τις εταιρίες να πάρουν μέρος στην επίλυση των περιβαλλοντικών ζητημάτων.

Τέλος, οι εταιρείες θα πρέπει να προχωρήσουν σε συνεργασίες. Καμία οργάνωση δεν μπορεί να επιτύχει τη βιωσιμότητα μόνη της. Η περιοχή τής επικάλυψης συμφερόντων σε ένα διάγραμμα Venn για επιχειρήσεις, ΜΚΟ και κυβερνητικές υπηρεσίες είναι εκπληκτικά μεγάλη. Η αξιοποίηση αυτών των συμφερόντων με μακροχρόνιες συνεργατικές σχέσεις είναι ζωτικής σημασίας για τον περιορισμό τής οικολογικής υπέρβασης.

Μερικές εταιρείες – η Unilever, η Wal-Mart και η Coca-Cola μεταξύ αυτών - έχουν αρχίσει να δείχνουν ότι είναι δυνατόν να αναζητούν τόσο την κερδοφορία όσο και την βιωσιμότητα. Αλλά, ο καπιταλισμός στο σύνολό του ως επί το πλείστον ασχολείται με το βραχυπρόθεσμο. Σε αυτό το σημείο, όμως, το ίδιο πρέπει να κάνουμε και όταν πρόκειται για την υγεία της γης. Η ανθρωπότητα χρειάζεται επειγόντως αγορές με τη διορατικότητα, τη σοφία και την πειθαρχία που θα μας βοηθήσουν να ζήσουμε με τα μέσα που διαθέτει ο πλανήτης μας. Απόντων ισχυρών κανονιστικών πλαισίων, οι εταιρείες πρέπει να σηματοδοτήσουν τον ρυθμό για το έργο αυτό, και στη συνέχεια να πιέσουν για καλύτερες πρακτικές από τις κυβερνήσεις με την πάροδο του χρόνου.

Όπως ένας εικοσάχρονος που ζει με μια πιστωτική κάρτα μέχρι να έρθει η ημέρα της πληρωμής, η ανθρωπότητα θα προχωρήσει έως το 2014, όταν ένα νέο «έτος πόρων» θα ξεκινήσει. Δεν είναι πολύ αργά για να φέρουμε την μακροχρόνια κατανάλωση των πόρων πίσω σε αρμονία με τους πεπερασμένους πόρους μας, τουλάχιστον σύμφωνα με τα σημερινά μέτρα. Αλλά η Ημέρα Υπέρβασης της Γης είναι μια ανησυχητική υπενθύμιση ότι πλησιάζουμε το σημείο χωρίς επιστροφή. Είναι καιρός για τις επιχειρήσεις, και τελικά τις κυβερνήσεις, να εκμεταλλευτούν αυτή την ευκαιρία για ηγεσία και να αρχίσουν να παράγουν περισσότερα με λιγότερα. Και εμείς οι υπόλοιποι πρέπει να καταναλώνουμε καλύτερα, πιο σοφά και πιο συντηρητικά, πριν υπερβούμε την ίδια την ύπαρξή μας.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.