Η επιλογή τής Αυστραλίας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η επιλογή τής Αυστραλίας

Η χώρα θα διαλέξει τις ΗΠΑ ή την Κίνα;

Αλλά, η άνοδος της Κίνας αποτελεί πρόκληση για αυτές τις έννοιες. Για πρώτη φορά από τότε που οι Ευρωπαίοι εγκαταστάθηκαν στην Αυστραλία, μια ασιατική δύναμη αναδύεται για να γίνει η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Αυτό έχει μετατοπίσει σίγουρα την οικονομική εστίαση της Αυστραλίας, καθώς η χώρα έχει φθάσει να πιστεύει ότι η μελλοντική ευημερία της εξαρτάται πρωτίστως από την Κίνα. Αλλά στο βάθος, θέτει επίσης στρατηγικά ερωτήματα σχετικά με το αν η ισχύς των ΗΠΑ μπορεί να εγγυηθεί ακόμα την ασφάλεια της Αυστραλίας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετώπισαν εχθρούς στην Ασία και στο παρελθόν, αλλά ποτέ καμία χώρα με μια οικονομία που θα μπορούσε να ξεπεράσει σύντομα την δική τους. Έτσι, οι παλιές ιδέες τής Αυστραλίας σχετικά με τις συμμαχίες της έχουν αρχίσει να ξεφτίζουν, και το ίδιο συμβαίνει και με τις βαθύτερες παραδοχές της σχετικά με την θέση της στον κόσμο. Η Αυστραλία εξακολουθεί να χρειάζεται τις Ηνωμένες Πολιτείες, και δύσκολα μπορεί να την φανταστεί κανείς να προχωρά χωρίς την υποστήριξή τους, αλλά αντιλαμβάνεται επίσης ότι ο ρόλος τής Αμερικής στην Ασία, και ως εκ τούτου ο ρόλος της ως συμμάχου της Αυστραλίας, πρέπει να αλλάξει καθώς η Ασία έχει μεταλλαχθεί.

Αυτό είναι αναπόφευκτα κάτι τραυματικό για την Αυστραλία, και το τραύμα δημιουργεί κάμποση σύγχυση, άρνηση και δειλία. Οι πολιτικοί τής χώρας αποπροσανατολίζονται από την βαθιά αλλαγή αυτού που, εδώ και δεκαετίες, ήταν μια πολύ άνετη θέση. Και οι ίδιοι οι Αυστραλοί θα προτιμούσαν να παραμείνουν τα πράγματα ως έχουν. Τούτο δίνει στους ηγέτες τους ακόμη περισσότερους λόγους για να συνεχίσουν να λένε ότι δεν έχουν να κάνουν καμία δύσκολη επιλογή.

Ούτε η Καμπέρα είναι μόνη της στην σύγχυση και την διγλωσσία. Η στάση τής Ουάσιγκτον προς την Κίνα είναι τόσο απατηλή όσο και της Καμπέρα. Πράγματι, οι πολιτικοί στην Ουάσιγκτον ενθαρρύνουν τις υπεκφυγές τής Καμπέρα. Λένε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ζητούν από φίλους όπως η Αυστραλία να επιλέξουν, ενώ την ίδια στιγμή πιέζουν την Αυστραλία να κάνει πράγματα, όπως η φιλοξενία των πεζοναυτών στο Darwin που προορίζονται σαφώς για την αντιμετώπιση τής δύναμης της Κίνας, για τα οποία γνωρίζουν ότι η Κίνα θα δυσανασχετήσει. (Στην πραγματικότητα, αυτό είναι το θέμα). Όπως και ο συχνός ισχυρισμός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν προσπαθούν να ανασχέσουν την Κίνα, η ιδέα ότι η χώρα δεν έχει ζητήσει από άλλα κράτη να επιλέξουν ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και το Πεκίνο έχει νόημα μόνο αν οι Ηνωμένες Πολιτείες πιστεύουν ότι η Κίνα δεν μπορεί να αμφισβητήσει την αμερικανική υπεροχή στην Ασία.

Και, στην πραγματικότητα, η όλη προσέγγιση των Ηνωμένων Πολιτειών στην Κίνα πράγματι βασίζεται σε μια επίμονη ελπίδα ότι το Πεκίνο αποδέχεται όντως την υπεροχή των ΗΠΑ, πιστεύοντας ότι εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Κίνας όσο και οποιουδήποτε άλλου. Αν το κάνει, η Κίνα δεν αποτελεί πρόκληση και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν καμία ανάγκη να την ανασχέσουν. Και οι φίλοι των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ασία δεν χρειάζεται να επιλέξουν. Δυστυχώς, αυτή η ελπίδα είναι ψευδής. Η Κίνα αμφισβητεί την -υπό αμερικανική ηγεσία- τάξη στην Ασία. Επιδιώκει να την αντικαταστήσει με «ένα νέο μοντέλο σχέσεων μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων», όπως σημείωσε ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ. Και αυτό σημαίνει ότι προσπάθειες όπως η «στροφή», οι οποίες έχουν σχεδιαστεί για τη διατήρηση της υπεροχής των Ηνωμένων Πολιτειών, όντως αποτελούν μια στρατηγική ανάσχεσης, και οι σύμμαχοι των ΗΠΑ, όπως η Αυστραλία, όντως χρειάζεται να επιλέξουν αν θα τις υποστηρίξουν σε αυτό ή όχι.

Και αυτό μας φέρνει στο ζήτημα τού για πόσο καιρό θα εξακολουθήσει να ισχύει το ότι η Αυστραλία δεν χρειάζεται να κάνει μια επιλογή τού τύπου «όλα ή τίποτα» μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας. Αυτό εξαρτάται εξ ολοκλήρου από το προς τα πού θα βαδίσουν από εδώ και στο εξής οι αμερικανο-κινεζικές σχέσεις. Όσο περισσότερο κλιμακώνεται η αντιπαλότητα, τόσο πιο σκληρές γίνονται οι επιλογές για την Αυστραλία, και τόσο πιο πιθανό γίνεται ότι, σε κάποιο στάδιο (και ίσως πολύ σύντομα), η Αυστραλία θα αναγκαστεί να επιλέξει. Για να κατανοήσουμε την ταχύτητα με την οποία η Αυστραλία θα πρέπει να κοιτάξει καταπρόσωπο την στιγμή των αποφάσεων, δεν χρειάζεται να δούμε πέρα από την αντιπαλότητα για τα νησιά Σενκάκου / Ντιαόγιου. Μια οποιαδήποτε ένοπλη σύγκρουση μεταξύ ιαπωνικών και κινεζικών δυνάμεων για τα νησιά, πιθανότατα θα προσελκύσει τις αμερικανικές δυνάμεις προς υποστήριξη τής Ιαπωνίας και η Αμερική με τη σειρά της είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα ζητήσει από την Αυστραλία να στείλει επίσης δυνάμεις. Η Αυστραλία δεν παίρνει θέση σχετικά με τα νομικά και εδαφικά θέματα στην Ανατολική Θάλασσα της Κίνας, αλλά η Καμπέρα θα δει ότι μια αποτυχία να υποστηρίξει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια τέτοια κρίση θα μπορούσε να βλάψει σοβαρά την συμμαχία των δύο χωρών. Από την άλλη πλευρά, οι άνθρωποι στην Καμπέρα γνωρίζουν την Κίνα αρκετά καλά για να καταλάβουν ότι η αποστολή δυνάμεων για να πολεμήσουν κατά της Κίνας θα μπορούσε να βλάψει ανεπανόρθωτα μια εμπορική σχέση από την οποία εξαρτάται το οικονομικό μέλλον τού συνόλου της χώρας. Θα ήταν καταστροφή για την Αυστραλία να αντιμετωπίσει μια τέτοια επιλογή, ανεξάρτητα από το ποια απόφαση θα ελάμβανε.