Μια ματιά στο τεύχος Οκτωβρίου | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Μια ματιά στο τεύχος Οκτωβρίου

Η Βρετανία, η Κύπρος, η Αλβανία, η Κίνα, η Αρκτική και τα πετρέλαια της Αφρικής…
Περίληψη: 

Κυκλοφορεί ήδη στα κεντρικά περίπτερα όλης της χώρας, το τεύχος Οκτωβρίου τής ελληνικής έκδοσης του Foreign Affairs, με κεντρικό θέμα τις επικίνδυνες ακροβασίες τής Βρετανίας σχετικά με την συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης, αναλύσεις για την επόμενη μέρα των εκλογών στην Αλβανία, τα νέα «όπλα» τής Ρωσίας, το προφίλ τού προέδρου του Ιράν Αλί Χαμενεΐ αλλά και τις απειλές από την Κίνα...

Ο ΛΟΥΚΑΣ Γ. ΚΑΤΣΩΝΗΣ είναι διευθυντής του Foreign Affairs, The Hellenic Edition.

Κυκλοφορεί το τεύχος Οκτωβρίου τής ελληνικής έκδοσης του Foreign Affairs, με κεντρικό θέμα τους κινδύνους που δημιουργεί για την Ευρώπη αλλά και για τον ίδιο της τον εαυτό, η στάση τής Βρετανίας σχετικά με τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο σχετικό άρθρο του, ο καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο John Hopkins, Matthias Matthijs, γράφει ότι μια έξοδος της Βρετανίας από την ΕΕ είναι πλέον πιο πιθανή από ποτέ, χάρη στον πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος υπέκυψε στην δεξιά πτέρυγα του κόμματός του. Όμως, μια τέτοια κίνηση θα ήταν καταστροφική - και όχι μόνο για το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά και για την υπόλοιπη Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η Ελευθερία Κ. Μαντά, λέκτορας Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, καταγράφει τις εκλογικές εξελίξεις στην Αλβανία, και την πολιτική ανατροπή που πραγματοποιήθηκε με την εκλογή τού ευρέως συνασπισμού κομμάτων γύρω από το Σοσιαλιστικό Κόμμα, με επικεφαλής τον πρώην δήμαρχο Τιράνων Εντί Ράμα. Η Αλβανία διατηρεί στο ακέραιο τον ευρωπαϊκό της προσανατολισμό κι αισθάνεται ότι βρίσκεται σε θέση ισχύος, αλλά το λογικό είναι να «ξεπαγώσει» τις σχέσεις της με την Ελλάδα αν θέλει να προχωρήσει με ταχύτερα βήματα προς την Δύση και την ανάπτυξη.

Στο κορυφαίο ζήτημα για την ελληνική εξωτερική πολιτική, το κυπριακό, παρατηρείται αυξημένη κινητικότητα. Ο Γεώργιος Κ. Οικονόμου, δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, καταγράφει τις ανανεωμένες πιέσεις από την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ προκειμένου να βρεθεί μια βιώσιμη λύση στο κυπριακό, εξαιτίας και των πρόσφατων ενεργειακών ευρημάτων στην κυπριακή ΑΟΖ. Ωστόσο, επισημαίνει ότι είναι τέτοιοι οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν ώστε, αν η λύση δεν βασίζεται σε ακλόνητες λογικές και προβολές στο μέλλον, ίσως είναι προτιμότερο να μετατεθεί και πάλι για το μέλλον.

Κίνδυνοι ανακύπτουν και στο ευρύτερο μέτωπο των διεθνών σχέσεων, όπως περιγράφει ο συνιδρυτής και διευθυντής τού European Council on Foreign Relations, Mark Leonard, με επίκεντρο την Κίνα. Όπως εξηγεί, πολλοί φοβούνται ότι ο κόσμος θα διχαστεί όσο διευρύνεται το χάσμα που χωρίζει την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αλλά είναι καιρός να σταματήσουμε να σκεφτόμαστε ότι οι δύο χώρες προέρχονται από διαφορετικούς πλανήτες και ότι οι μεταξύ τους εντάσεις είναι προϊόν των διαφορών τους. Στην πραγματικότητα, μέχρι πρόσφατα, η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες τα πήγαιναν αρκετά καλά - ακριβώς επειδή τα συμφέροντα και τα χαρακτηριστικά τους διέφεραν. Σήμερα, είναι η αύξηση των ομοιοτήτων τους που τις απομακρύνουν.

Ωστόσο, οι κίνδυνοι δεν είναι θεωρητικοί. Ο Avery Goldstein, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Παγκόσμιας Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο τής Pennsylvania επιχειρηματολογεί ότι μεγάλο μέρος τής συζήτησης σχετικά με την άνοδο τής Κίνας έχει επικεντρωθεί στους πιθανούς κινδύνους που η Κίνα θα μπορούσε να θέσει ως ισότιμος ανταγωνιστής έτοιμος να αμφισβητήσει την υφιστάμενη διεθνή τάξη. Όμως, ένα άλλο θέμα είναι πολύ πιο πιεστικό. Τουλάχιστον για την επόμενη δεκαετία, ενώ η Κίνα θα εξακολουθεί να είναι σχετικά αδύναμη σε σύγκριση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, υπάρχει πραγματικός κίνδυνος το Πεκίνο και η Ουάσιγκτον να βρεθούν σε μια κρίση που θα μπορούσε γρήγορα να κλιμακωθεί σε ένοπλη σύγκρουση.

****

Όπως έδειξε και η εξέλιξη της πρόσφατης ολομέλειας του ΟΗΕ, ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ δεν είναι κάποιος τρελός, ανορθολογικός ή άφρων ζηλωτής που ψάχνει ευκαιρίες για επιθετικότητα, γεγονός που καταδεικνύει και το πληθωρικό πνευματικό του προφίλ. Όπως υπογραμμίζει ο Akbar Ganji, ένας Ιρανός δημοσιογράφος που ανήκει στους αντιφρονούντες (φυλακίστηκε στην Τεχεράνη το 2000-2006 και τα γραπτά του είναι σήμερα απαγορευμένα στο Ιράν), αυτό σημαίνει ότι υπάρχει περιθώριο για τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ιράν να βελτιώσουν τις σχέσεις τους - εφόσον η Ουάσιγκτον μπορέσει να πείσει τον Χαμενεΐ ότι δεν έχει σκοπό να ανατρέψει την Ισλαμική Δημοκρατία.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει πάντως να δει κανείς από πού ξεκινούν όλα αυτά. Ο ιστορικός και συγγραφέας Ιωάννης Κωτούλας, καταγράφει την ιστορία και τις θέσεις τής σημαντικότερης ισλαμιστικής πολιτικής οργάνωσης, της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, που ενέπνευσε τον Ιρανό Ανώτατο Ηγέτη Αλί Χαμενεΐ αλλά και τους εκατοντάδες χιλιάδες ισλαμιστές καθ’ όλη την διάρκεια της Αραβικής Άνοιξης. Καθώς η Αδελφότητα βάλλεται στη Αίγυπτο και αλλού είναι χρήσιμο να δει κανείς ποιο μπορεί να είναι το μέλλον της.

****

Ο Ιωάννης Π. Σωτηρόπουλος, MPhil στις Πολιτικές και Διεθνείς Σπουδές και υποψήφιος για PhD, αναλύει τις πολιτικές και γεωστρατηγικές εξελίξεις λόγω της τήξης των πάγων στην Αρκτική. Το γεγονός ότι οι πάγοι λιώνουν, δίνει την δυνατότητα στην Ρωσία να αποκτήσει λιμάνια ανοιχτά καθ’ όλη την διάρκεια του έτους, αλλά και σε όλες τις αρκτικές χώρες ευκολότερη πρόσβαση στις ενεργειακές και άλλες πλουτοπαραγωγικές πηγές τής Αρκτικής. Το πλεονέκτημα που αποκτά η Μόσχα, δείχνει τεράστιο.

****

Κατά την επόμενη δεκαετία, γράφουν οι Larry Diamond και Jack Mosbacher από το Πανεπιστήμιο Stanford, ένα τεράστιο κύμα νέων ανακαλύψεων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου θα μεταμορφώσει την Αφρική. Αν η «κατάρα τού πλούτου» εξελιχθεί ως συνήθως, αυτή η ενεργειακή έκρηξη θα χρησιμεύσει μόνο για να εδραιώσει την απολυταρχική διακυβέρνηση και την αναστολή τής δημοκρατίας. Εκτός κι αν οι αφρικανικές κυβερνήσεις υιοθετήσουν μια ριζοσπαστική προσέγγιση: να παραδώσουν ένα μεγάλο μερίδιο των νέων εσόδων απευθείας στους πολίτες τους ως φορολογητέο εισόδημα.

****

Τέλος, ο Αντιεισαγγελέας Εφετών Δρ Γιώργος Κτιστάκης, γράφει τις σκέψεις και τις παρατηρήσεις του με αφορμή το βιβλίο του Σωτήρη Ντάλη, «Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η πολυμερής διαχείριση της παγκοσμιοποίησης. Ο πολυπολικός κόσμος η Ε.Ε. και η ελληνική απόκλιση».

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.