Οι μαοϊστές βούλιαξαν στο Νεπάλ

Αλλά οι μαοϊκοί έκαναν και λάθη. Σε όλη τη χώρα, οι μαοϊκοί ηγέτες έτειναν να ευνοούν τα μέλη τού κόμματος για συμβάσεις και επίσημες θέσεις εργασίας. Για παράδειγμα, το 2011, η κυβέρνηση υπό την ηγεσία των μαοϊστών δημιούργησε το Πρόγραμμα Αυτοαπασχόλησης Νέων, το οποίο προσέφερε 500 εκατομμύρια ρουπίες (5 εκατ. δολάρια) σε δάνεια προς ανέργους νέους ώστε να ξεκινήσουν επιχειρήσεις. Δημιουργήθηκαν μόλις 2.000 θέσεις εργασίας και το πρόγραμμα εγκαταλείφθηκε μέσα σε 18 μήνες. «Όταν άκουσα για το πρόγραμμα αυτό, σκέφτηκα, ‘Επιτέλους!’. Αυτά είναι τα πράγματα που χρειάζεται η χώρα» λέει ο Khem Lakal, ο οποίος διευθύνει μια τουριστική σχολή στην Κατμαντού. «Αλλά συνειδητοποίησα γρήγορα ότι όλα τα χρήματα απλώς πήγαιναν στις τσέπες των μαοϊκών στελεχών και ήταν η ίδια παλιά πολιτική».

Ιδιαίτερα επιζήμια ήταν η παράλειψη εκ μέρους των μαοϊκών να κρατήσουν σε τάξη το ίδιο τους το κόμμα. Λίγο μετά την κατάρρευση της Συντακτικής Συνέλευσης, μια σκληροπυρηνική ομάδα μέσα στους μαοϊστές, με επικεφαλής τον Mohan Baidya, τον πρώην γκουρού τού Prachanda, αποσπάστηκε από το κόμμα, παίρνοντας περισσότερο από το ένα τρίτο των μελών μαζί του. Αν και η ομάδα παρέμεινε επίσημα δεσμευμένη στην ειρηνευτική διαδικασία, ρητόρευε εναντίον των σημαντικών συμβιβασμών που γίνονταν από την μαοϊστική ηγεσία, ιδιαίτερα για την συμφωνία να διαλυθεί ο μαοϊστικός στρατός και την απόφαση να γίνουν συμβιβαστικές κινήσεις προς την ινδική κυβέρνηση (ένα επίμονο «μαύρο πρόβατο» στη μαοϊκή ρητορική εξαιτίας τής συνήθειά της να παρεμβαίνει στην πολιτική τού Νεπάλ). Στην πορεία προς τις εκλογές, ξεκίνησαν μια απεργία στα μεταφορικά μέσα και επιτίθεντο σε οποιαδήποτε εμπορικά οχήματα κινούνταν στους δρόμους.

Το χειρότερο λάθος τακτικής τού κόμματος έγινε το 2009, όταν ο Prachanda προσπάθησε να απολύσει τον επικεφαλής ανθρωπίνων πόρων τού στρατού επειδή αρνήθηκε να δώσει θέσεις εργασίας σε πρώην μαοϊστές μαχητές, μια κίνηση που οδήγησε στην κατάρρευση της κυβέρνησης Prachanda και πήγε την ειρηνευτική διαδικασία πίσω για μήνες.

Η τραγωδία είναι ότι, παρ’ όλες τις αποτυχίες των μαοϊκών, είχαν προωθήσει ένα αξιόλογο προοδευτικό όραμα για το μέλλον τής χώρας. Το Νεπάλ είναι ένας τόπος με απίστευτα μεγάλη ποικιλομορφία, είναι η πατρίδα πάνω από 100 εθνικοτήτων, ωστόσο κυριαρχείται από μια μικρή ομάδα ελίτ η οποία εδρεύει στην Κατμαντού επί αιώνες. Ο εμφύλιος πόλεμος και η εισαγωγή τής δημοκρατίας επέτρεψαν σε παραδοσιακά περιθωριοποιημένες κοινότητες να συμμετέχουν για πρώτη φορά στην πολιτική. Μαζί με αυτά τα νέα -βασισμένα στις εθνότητες- πολιτικά κόμματα, οι μαοϊκοί είχαν επιδιώξει να αναδιαρθρώσουν την χώρα σε ένα σύστημα ομοσπονδιακών κρατών που θα εγγυάται σε κάποιες από αυτές τις ομάδες μεγαλύτερο ρόλο στα κυβερνητικά όργανα.

Το Κογκρέσο τού Νεπάλ και οι Ενωμένοι Μαρξιστές-Λενινιστές υποστήριξαν ότι ο φεντεραλισμός θα οδηγούσε στην διάλυση της χώρας και έκαναν έκκληση ώστε τα ομόσπονδα κράτη να είναι δομημένα με βάση γεωγραφικά χαρακτηριστικά - και όχι εθνικά ή κοινωνικής κάστας. «Η κοινωνία τού Νεπάλ είναι τόσο ποικιλόμορφη ώστε δεν είναι δυνατόν για όλους να δημιουργήσουν ένα κρατίδιο για κάθε ιδιαίτερη εθνοτική ομάδα ή κάστα», μου είπε τον περασμένο μήνα ο Gagan Thapa, ένα ανερχόμενο αστέρι στο Κογκρέσο τού Νεπάλ. Η έκκληση του κόμματός του για ενότητα και παν-Νεπαλέζικο εθνικισμό έχει απήχηση στους ψηφοφόρους, αλλά στην πραγματικότητα, είναι πιθανό να οδηγήσει στη συνέχιση της κυριαρχίας των ανώτερων καστών στην πολιτική ζωή. Η αύξηση του εθνικισμού και η διογκούμενη αντιπάθεια κατά των μαοϊκών ηγετών μπορεί να καταλήξει να θέσει σε κίνδυνο την ευκαιρία τού Νεπάλ να μοιράσει την εξουσία πιο ομοιόμορφα μεταξύ των εθνοτικών ομάδων του.

Τίποτε από όσα συνέβησαν το Νοέμβριο δεν αποτελεί καλό οιωνό. Γνωρίζοντας ότι τα χρόνια τής αβεβαιότητας δοκίμασαν την υπομονή τού πληθυσμού, όλα τα κόμματα είχαν συμφωνήσει να ολοκληρώσουν το σύνταγμα εντός ενός έτους από τις εκλογές τής Κυριακής. Αλλά, η αρχική απόρριψη των αποτελεσμάτων από τους μαοϊστές έδωσε έναν αδέξιο τόνο για τις προσεχείς διαπραγματεύσεις. Και το μονόπλευρο αποτέλεσμα κάνει πραγματικά πιο δύσκολο να επιτευχθούν οι συμβιβασμοί που απαιτούνται για να ολοκληρωθεί το Σύνταγμα, δεδομένου ότι οι μαοϊκοί μπορεί να αισθάνονται ότι η μόνη τους ελπίδα είναι να μποϊκοτάρουν εντελώς τις διαπραγματεύσεις και να ξεκινήσουν διαδηλώσεις. Όπως και στο ζήτημα του φεντεραλισμού, υπάρχει επίσης έντονη διαφωνία για την μορφή που θα πάρει η κυβέρνηση, αν και πίεση των μαοϊκών για ένα προεδρικό σύστημα - με τον Prachanda να παίρνει θέση υποψηφίου για την προεδρία – δεν θα είναι υψηλής προτεραιότητας, τώρα που αντιδημοτικότητά του έχει καταστεί σαφής.

Ο βασικός κίνδυνος είναι ότι αυτή η ανισορροπία θα οδηγήσει σε σκλήρυνση των ιδεολογιών σε όλες τις πλευρές: οι συντηρητικοί θα αισθάνονται ότι έχουν εντολή να αγνοήσουν τα αιτήματα για καλύτερη εκπροσώπηση των περιθωριοποιημένων εθνοτικών ομάδων, ενώ οι μαοϊκοί σκληροπυρηνικοί θα υποστηρίζουν ότι η υποτιθέμενη νόθευση των εκλογών είναι η απόδειξη ότι τα συντηρητικά κόμματα δεν αξίζουν εμπιστοσύνης και ότι η δημοκρατία είναι μια απάτη.