Τι πραγματικά συμβαίνει στην Θράκη | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Τι πραγματικά συμβαίνει στην Θράκη

Τα αδιέξοδα και οι κίνδυνοι από την απουσία εθνικής πολιτικής στην περιοχή

Τι συμβαίνει, όμως, πραγματικά στην Θράκη; Στην περιοχή εκτός των Ελλήνων χριστιανών που είναι σχεδόν διπλάσιοι σε αριθμό, γύρω στις 220.000 σε σύνολο 330.000, έχουμε κάπου μεταξύ 100.000 με 110.000 μειονοτικούς, δηλαδή Έλληνες πολίτες Μουσουλμάνους. Αυτή η γενική ομάδα ανθρώπων χωρίζεται σε τρείς διαφορετικές υπο-ομάδες - εάν εξαιρέσουμε έναν μικρό αριθμό Αλεβιτών (περίπου 3.000 άτομα).

Στην πρώτη υπο-ομάδα ανήκουν οι Πομάκοι Έλληνες πολίτες που κατοικούν ως επί το πλείστον σε ορεινές περιοχές και το φυσικό τους παρουσιαστικό διαφέρει από αυτό των άλλων δύο υπο-ομάδων. Η γλώσσα τους είναι σλαβογενής και ο αριθμός τους είναι κατά τι μικρότερος από εκείνον των τουρκογενών, γύρω στις 40.000 άτομα. Μάλιστα, στην κοινότητα των Πομάκων υπάρχουν εφτά διαφορετικές διάλεκτοι. Οι Πομάκοι είναι σλαβογενές φύλο, αρχικά Χριστιανικό, το οποίο εξισλάμισαν οι Οθωμανοί και το φυσικό τους παρουσιαστικό προσιδιάζει περισσότερο σ’ αυτό των βορείων Ευρωπαίων (ξανθοί, γαλανά μάτια, κ.λπ.).

Η δεύτερη υπο-ομάδα είναι αυτή των Ρομά Ελλήνων πολιτών. Κατοικούν στα πεδινά και είναι περίπου 15.000 άτομα. Οι Ρομά τής Ξάνθης (γιατί στην Κομοτηνή έχει και Χριστιανούς) είναι κατ’ όνομα Μουσουλμάνοι, αλλά στην πράξη παγανιστές.

Και, τέλος, υπάρχει η υπο-ομάδα των αυτο-αποκαλούμενων τουρκογενών Ελλήνων πολιτών που αριθμούν γύρω στις 45.000 άτομα, καθώς ένα σημαντικό κομμάτι αυτού του πληθυσμού έφυγε τις δεκαετίες τού 1960 και 1970. Οι Τουρκογενείς είναι Σουνίτες Μουσουλμάνοι (εκτός από τους Αλεβίτες, οι οποίοι ανήκουν σε μια Σιιτική αίρεση και δεν έχουν πολλά κοινά πολιτισμικά χαρακτηριστικά μ’ αυτά των Σουνιτών).

Παρά τις τεράστιες διαφορές μεταξύ αυτών των υπο-ομάδων, το επίσημο ελληνικό κράτος και οι πολιτικοί μας τους αποκαλούν συνήθως ως «τουρκική μειονότητα» και, μάλιστα, λαμβάνουν ως δεδομένο ότι όλοι επιθυμούν και πρέπει να μάθουν την τουρκική γλώσσα. Δηλαδή, φαίνεται ως εάν η εθνική μας πολιτική να είναι ο εκτουρκισμός συνολικά αυτής της ομάδας είτε αυτή το θέλει είτε όχι. Τούτο εκτός από παραβίαση της εθνικής κοινής λογικής αποτελεί και παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τουλάχιστον των δυο εκ των τριών ομάδων, που όχι μόνο αυτοπροσδιορίζονται ως διαφορετικές αλλά είναι διαφορετικές.

Θα αναρωτηθεί κανείς επίσης ότι αφού το μεγαλύτερο κομμάτι τής μειονότητας δεν είναι τουρκογενές, γιατί τα πολιτικά κόμματα επιλέγουν υποψηφίους από το μικρότερο κομμάτι τής μειονότητας; Σ’ αυτόν τον τομέα φαίνεται πως υπάρχει ανάγκη να υπάρξει μια απο-ιδεολογικοποιημένη συμφωνία μεταξύ όλων των κομμάτων ώστε να μην γίνεται η μειονότητα της μειονότητας πεδίο ψηφοθηρικού ανταγωνισμού, που δεν βοηθάει την χώρα και ενισχύει τον ρόλο τού τουρκικού προξενείου να παίζει πολιτικά παιχνίδια εις βάρος μας.

ΑΠΛΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ

Ας δούμε, όμως, επί του πρακτέου μερικές πολιτικές που θα μπορούσαμε να ασκήσουμε προκειμένου να λύσουμε -πάντα ειρηνικά και προς όφελος όλων- αυτό το εθνικό πρόβλημα:

- Αναγνώριση της πολυσυλλεκτικότητας της μειονότητας και δημιουργία εξατομικευμένων πολιτικών στην εκπαίδευση. Οι Πομάκοι και οι Ρομά δεν χρειάζεται να μαθαίνουν την τουρκική γλώσσα εφόσον δεν το επιθυμούν και στους αυτοπροσδιοριζόμενους ως τουρκογενείς Έλληνες πολίτες να δίνεται η δυνατότητα να φοιτούν σε ελληνικά σχολεία, πάντα εφόσον το επιθυμούν. Είναι ενδεικτικό τής κατάστασης που επικρατεί ότι, το ένα τρίτο περίπου των πολιτών τής Θράκης δεν μιλούν καλά ελληνικά και οι περισσότεροι εξ αυτών είναι αναλφάβητοι, δηλαδή δεν μπορούν παρά να παραμείνουν εντός των «τειχών» τής μικρής τους κοινότητας ως γεωργοί και εργάτες, παρότι γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Ελλάδα. Αυτό καταδεικνύει την ένδεια και την αστοχία των ελληνικών πολιτικών όσον αφορά το ζήτημα της εκπαίδευσης αυτών των Ελλήνων πολιτών, με την απουσία ελληνικών δημόσιων σχολείων και με την εκπαίδευση των νέων τής μειονότητας να γίνεται σχεδόν αποκλειστικά στην τουρκική γλώσσα. Αντιστοίχως, όσον αφορά τους Πομάκους και τους Ρομά, απουσιάζει μια συνολική εκπαιδευτική πολιτική που να τους διαχωρίζει από τον τουρκογενή πληθυσμό και να τους δίνει την δυνατότητα να μαθαίνουν την γλώσσα τους, παρότι δεν υπάρχει σε πλήρως αναπτυγμένη μορφή -ειδικά για τους Ρομά-, αντί να μαθαίνουν με το ζόρι την τουρκική γλώσσα. Και βέβαια να τους δίνεται η δυνατότητα να μαθαίνουν και την ελληνική γλώσσα ώστε να μπορούν να ενσωματωθούν ισοτίμως στην ελληνική κοινωνία και οικονομία.

- Δημιουργία νέων δημόσιων ολοήμερων σχολείων σε όλες τις ευαίσθητες περιοχές με υψηλό επίπεδο δραστηριοτήτων, μόρφωσης και σίτισης των παιδιών. Αν το ελληνικό κράτος αδυνατεί να αναλάβει αυτόν τον απλό ρόλο, ας επιδοτήσει ιδιώτες σχολάρχες να ανοίξουν υψηλού επιπέδου ιδιωτικά ολοήμερα σχολεία με σίτιση. Όλοι οι Ρομά, Πομάκοι και τουρκογενείς να μπορούν να φοιτούν σε αυτά τα μοντέρνα ευρωπαϊκά σχολεία και να έχουν έτσι δυνατότητα επιλογής αντί να πηγαίνουν στα μειονοτικά σχολεία που διαιωνίζουν την περιθωριοποίησή τους. Φαίνεται απίστευτο πως το ελληνικό κράτος απουσιάζει από αυτόν τον ευαίσθητο χώρο και απωθεί κάθε ιδέα ενσωμάτωσης αυτών των πληθυσμών στην κυρίαρχη ελληνική κουλτούρα και γλώσσα. Για παράδειγμα, η περιοχή Δροσερό έχει περίπου 2.000 παιδιά και μια σχολική υποδομή που δεν μπορεί να φιλοξενήσει ούτε το ένα πέμπτο αυτών των παιδιών, με αποτέλεσμα να διαιωνίζεται ο αναλφαβητισμός και η περιθωριοποίηση του τοπικού μειονοτικού πληθυσμού.

- Εξασφάλιση ελεύθερης εισόδου όλων των παιδιών τής μειονότητας στα ελληνικά πανεπιστήμια της Αθήνας, της Πελοποννήσου και της Κρήτης, και επιδότηση των σπουδών τους ώστε να μπορούν να μένουν σ’ αυτές τις πόλεις μακριά από το σπίτι τους. Εξασφάλιση, σε όλους ανεξαιρέτως, υποτροφίας για σπουδές στην αλλοδαπή και δημιουργία, σε συνεργασία με τον απόδημο ελληνισμό, κέντρου ανεύρεσης εργασίας στο εξωτερικό για τους Έλληνες πολίτες τής μειονότητας, εφόσον το επιθυμούν να συνεχίσουν τη ζωή τους εκτός της χώρας.