Άσκοπη τιμωρία

Η κυβέρνηση Ομπάμα έχει απαντήσει στην αυξανόμενη ρωσική επιθετικότητα με το να εντείνει τις προσπάθειές της για να προκαλέσει οικονομικό πόνο στη Μόσχα και να την απομονώσει διπλωματικά. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσαν ένα νέο γύρο κυρώσεων [1] στις 29 Ιουλίου, που αποκλείει μια σειρά από ρωσικές τράπεζες από τις αμερικανικές και ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές, αρνείται στις ρωσικές εταιρείες ενέργειας εξελιγμένες τεχνολογίες πετρελαϊκής ανάπτυξης, και επεκτείνει τους περιορισμούς στην ρωσική αμυντική τεχνολογία.

Ακόμη χειρότερα για τη Μόσχα, τα νέα μέτρα καθιστούν δυσκολότερο [2] για τις ρωσικές εταιρείες να συγκεντρώσουν μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες χρηματοδοτήσεις από τις δυτικές αγορές, και να εξορύξουν πετρέλαιο από την Αρκτική και τα καινούργια κοιτάσματα βαθέων υδάτων και σχιστολιθικών πετρωμάτων. Επίσης βλάπτουν την ρωσική οικονομία [3] αυξάνοντας την ανησυχία των επενδυτών, κάτι που είναι πιθανό να επιταχύνει την φυγή κεφαλαίων και να προκαλέσει ξένους τραπεζίτες να περικόψουν τις πιστώσεις προς την Ρωσία.

Μετά την ανακοίνωση των τελευταίων κυρώσεων, Αμερικανοί διπλωμάτες ταξίδεψαν [4] στην Κίνα, την Ιαπωνία, την Σιγκαπούρη και τη Νότια Κορέα για να παροτρύνουν τους Ασιάτες εταίρους τους να στηρίξουν τις προσπάθειες ενίσχυσης του οικονομικού πόνου προς την Ρωσία.

Από μια ουκρανο-κεντρική οπτική, αυτό έχει νόημα. Ένα καθεστώς κυρώσεων ΗΠΑ-ΕΕ-Ασίας θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρή ζημιά στην ρωσική οικονομία. Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος τής Ρωσίας. Και το εμπόριο της Ρωσίας με την Κίνα, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα ανέρχεται στο περίπου 45% των συνολικών εμπορικών συναλλαγών Ρωσίας-ΕΕ. Επιπλέον, η πρόσβαση στις αμερικανικές, ευρωπαϊκές και ασιατικές αγορές και στο συνάλλαγμά τους είναι απαραίτητη για την οικονομική ανάπτυξη της Ρωσίας.

Ωστόσο, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν φαίνεται απίθανο να υποχωρήσει. Στην πραγματικότητα, η σύγκρουση έχει μόνο κλιμακωθεί, πιο πρόσφατα, σύμφωνα με πληροφορίες με την Ρωσία να αναπτύσσει στρατεύματα κατά μήκος των συνόρων τής Ουκρανίας. Αν η κρίση χειροτερέψει, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να μπουν στον πειρασμό να συνεχίσουν να επιβάλλουν όλο και περισσότερες κυρώσεις για να τον τιμωρήσουν. Αλλά τελικά θα πρέπει να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα ότι η περαιτέρω απομόνωση της Ρωσίας θα μπορούσε να έχει μεγαλύτερο κόστος από ό, τι αξίζει. Οι σύμμαχοι των ΗΠΑ στην Ευρώπη αντιμετωπίζουν σημαντικό οικονομικό κόστος ως αποτέλεσμα της συμμετοχής τους στις τελευταίες προσπάθειες να περιοριστεί ο Πούτιν. Και δεν είναι λιγότερο σημαντικό το ότι οι περαιτέρω κυρώσεις που καθοδηγούνται από τις ΗΠΑ θα αρχίσουν επίσης να υπονομεύουν τα αμερικανικά συμφέροντα και να βλάπτουν τους συμμάχους και τους εταίρους των ΗΠΑ στην Ασία.

Η πλειοψηφία των κυβερνήσεων της περιοχής Ασίας-Ειρηνικού (συμπεριλαμβανομένων των συμμάχων των ΗΠΑ, Αυστραλία και Νότια Κορέα) έχουν λίγη όρεξη [5] για επιβολή σκληρών κυρώσεων στην Ρωσία. Η μοίρα τής Ουκρανίας απλά δεν κατατάσσεται μεταξύ των κορυφαίων προτεραιοτήτων τους σχετικά με τη Μόσχα. Η Νότια Κορέα αξιολογεί την Ρωσία όχι μόνο ως έναν σημαντικό εμπορικό εταίρο, αλλά και ως μέλος των Εξαμερών Συνομιλιών, την πολυμερή ομάδα που έχει χρεωθεί να τιθασεύσει το παράνομο πρόγραμμα πυρηνικών όπλων τής Βόρειας Κορέας. Το Πεκίνο, από την πλευρά του, όχι μόνο δεν θα συμμετάσχει, αλλά θα αντιταχθεί ενεργά σε ένα πολυμερές καθεστώς κυρώσεων, δεδομένων, μεταξύ άλλων, των ανησυχιών του σχετικά με το πώς η διεθνής κοινότητα μπορεί να ανταποκριθεί στον κινεζικό δυναμισμό εγχωρίως ή στο εξωτερικό.

Αλλά ακόμα και οι κυρώσεις που δεν περιλαμβάνουν ασιατικές κυβερνήσεις θα αντηχήσουν σε όλη την Ασία καθώς ιδιώτες συμμετέχοντες στους κλάδους των τραπεζών και της ενέργειας επιδιώκουν να αποφύγουν τις τιμωρίες των αμερικανικών κυρώσεων και τους κινδύνους στην φήμη τους λόγω της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας με ρωσικές επιχειρήσεις. Κατασκευαστές εξοπλισμού ενέργειας στην Ανατολική Ασία, πάροχοι παραγωγικών υπηρεσιών και χρηματοδότες έργων θα ακυρώσουν σχέδια συνεργασίας με ρωσικές επιχειρήσεις. Και αυτό θα χτυπήσει σκληρά την ιδιαιτέρως συνεκτική περιφερειακή οικονομία τής Ασίας.

Εν τω μεταξύ, εκείνες οι ασιατικές χώρες που είναι πρόθυμες να συμμετάσχουν στις προσπάθειες των ΗΠΑ να αυξήσουν την οικονομική πίεση στην Μόσχα, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αναγκαστούν να παραιτηθούν από την συνεργασία με την Ρωσία και σε άλλες περιοχές τού εθνικού τους συμφέροντος. Αυτή η διαδικασία είναι πιθανό να είναι πιο έντονη στην Ιαπωνία, όπου οι πρόσφατες κυρώσεις τού Τόκιο στην Ρωσία [6] έχουν ήδη θέσει σε κίνδυνο τις προσπάθειες του πρωθυπουργού Shinzo Abe να βελτιώσει τους δεσμούς με τη Μόσχα. Για παράδειγμα, οι κάποτε ενθαρρυντικές προσπάθειες [7] για να επανεκκινηθούν οι διμερείς συνομιλίες για τα αμφισβητούμενα νησιά στο βορειοδυτικό τμήμα τού Ειρηνικού Ωκεανού έχουν παγώσει στον απόηχο του πιο πρόσφατου γύρου κυρώσεων της Ιαπωνίας. Το κλίμα έχει επιδεινωθεί σημαντικά, με τις δύο πλευρές τώρα να ανταλλάσσουν αιχμές σχετικά με επόμενες ρωσικές στρατιωτικές ασκήσεις στα νησιά, τις οποίες ο Abe αποκάλεσε [8] «εντελώς απαράδεκτες».