Το μοντέλο τής Τυνησίας

Η επιτροπή το παράκανε μόνο σε ένα σημείο, δηλαδή, στην απόφασή της να αποκλείσει τους λεγόμενους Mounachidines, μια λίστα ανθρώπων που είχαν υπογράψει μια δημόσια επιστολή πριν από το ξέσπασμα της Αραβικής Άνοιξης, που καλούσε τον Ben Ali να θέσει υποψηφιότητα για την επανεκλογή του. Μερικά από τα άτομα στην λίστα ήταν γνήσιοι υποστηρικτές τής δικτατορίας˙ Άλλοι απλώς υπέγραψαν επειδή φοβούνταν τις συνέπειες του να είναι εκτός από αυτή την λίστα. Αν, για παράδειγμα, ένας πρόεδρος πανεπιστημίου δεν είχε δείξει δημοσίως την υποστήριξή του στο καθεστώς, θα μπορούσε ευλόγως να αναμένει ότι θα αντικατασταθεί (ή κάτι χειρότερο). Η διαφορά μεταξύ της πραγματικής στήριξης και της στήριξης από φόβο είναι κρίσιμη, και η επιτυχημένη μετάβαση θα πρέπει να το αναγνωρίζει. Το 2011, αυτή η σπουδή είχε περιορισμένα αποτελέσματα, επειδή η επανάσταση είχε μόλις συμβεί και στην κοινή γνώμη υποστήριξε συντριπτικά την απόφαση˙ Ωστόσο, η επανάληψη του λάθους φέτος θα μπορούσε να είναι καταστροφική.

Με λίγα λόγια, υπήρξαν αναταράξεις καθ’ οδόν -και υπάρχουν αρκετά σοβαρά δυνητικά πολιτικά εμπόδια που ελλοχεύουν μπροστά- αλλά, μέχρι στιγμής, η Τυνησία ανοίγει έναν πολύ ομαλότερο δρόμο προς την δημοκρατία από τους ομολόγους της στην Αραβική Άνοιξη οι οποίοι καταρρέουν. Και αξίζει όλα τα συγχαρητήρια για την αντίδρασή της, δεδομένου ότι αυτή ήταν η πρώτη φορά που η χώρα απαλλασσόταν τα δεσμά μιας μακρόχρονης και βάρβαρης δικτατορίας προκειμένου να οικοδομήσει μια νεαρή δημοκρατία.

Οι εκλογές αυτού του μήνα είναι κατά συνέπεια και μια γιορτή για την επιτυχία τής Τυνησίας, και ένα κρίσιμο τεστ. Κατά την διάρκεια του 2013, σκληροπυρηνικοί ισλαμιστές (συμπεριλαμβανομένων των συντηρητικών μελών τού πολυσυλλεκτικού ισλαμικού κόμματος της Τυνησίας, Ennahda, και των ακροδεξιών ομολόγων τους, το Κίνημα Wafa) πρότειναν την ανανέωση της οδηγίας που απέκλειε τους Mounachidine και απαγόρευε το εκλέγεσθαι σε όποιον είχε υπηρετήσει στην κυβέρνηση του Μπεν Αλί. Όταν ήρθε σε ψηφοφορία τον Μάιο, όμως, η νομοθεσία απορρίφθηκε –έστω κι αν η πρόβλεψη για τους Mounachidine αφαιρέθηκε από την τελική πρόταση.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο συνασπισμός των ισλαμιστών, Ennahda, είναι πιο πιθανό να κερδίσει τις κοινοβουλευτικές εκλογές, αλλά και ότι η Προεδρία θα πάει στον κοσμικό 87χρονο Beji Caid Essebsi, πρώην υπουργό Εξωτερικών του προκατόχου τού Μπεν Αλί, ο οποίος επίσης υπηρέτησε ως προσωρινός πρωθυπουργός τής Τυνησίας αφότου ο Μπεν Αλί εγκατέλειψε την χώρα στις αρχές τού 2011. Ο Essebsi είχε κάποιες σχέσεις με τον Ben Ali (διετέλεσε πρόεδρος της Βουλής για ένα έτος, στις αρχές τής δεκαετίας τού 1990), αλλά δεν θεωρείται στενός σύμμαχος του έκπτωτου άνδρα. Η ηλικία του μπορεί να αποδειχθεί ένα ζήτημα, αλλά είναι ένας ικανός ηγέτης ο οποίος δεν είναι ούτε ένθερμος υπερασπιστής τού Ben Ali ούτε ένθερμος υποστηρικτής τού κοσμικού κράτους, απρόθυμος να συμβιβαστεί με τους μετριοπαθείς ισλαμιστές τής χώρας. Θα ήταν κρίμα, με άλλα λόγια, να αποκλειστεί από τις εκλογές.

Η Τυνησία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τεράστιες προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της διάχυσης της βίας από την Λιβύη, της τρομοκρατίας από την Ανσάρ αλ-Σαρία, και της απειλής αποσταθεροποιητικών μετεκλογικών καυγάδων. Και, για πρώτη φορά από το 2011, περισσότερο από το ήμισυ του συνόλου των Τυνήσιων δήλωσε σε πρόσφατη δημοσκόπηση ότι θα προτιμούσε μια σταθερή, ευημερούσα, αυταρχική κυβέρνηση αντί μια ασταθή, ανασφαλή δημοκρατία, αντανακλώντας τις ανησυχίες όσον αφορά τα εν εξελίξει οικονομικά δεινά τής χώρας. Αλλά η Τυνησία είναι, ωστόσο, η τελευταία δημοκρατία τής Αραβικής Άνοιξης που στέκεται ακόμα όρθια. Άλλα υπό μετάβαση καθεστώτα στην Μέση Ανατολή και στον κόσμο θα πρέπει να το λάβουν υπόψη: Η δημοκρατία δεν έχει σχέση με τους αποκλεισμούς, αλλά με το να δίνει στους ανθρώπους μια πραγματική επιλογή, ακόμη και, ή ειδικά, όταν πρόκειται για μια δυσάρεστη επιλογή.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/142290/brian-klaas-and-marcel-dir...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr