Το παιχνίδι του Ιράν στην Υεμένη

Λόγω του περίπλοκου χαρακτήρα της σύγκρουσης, η στρατιωτική επέμβαση της Σαουδικής Αραβίας είναι ένα στρατηγικό σφάλμα που θα επιδεινώσει τον πόλεμο, θα επιτρέψει στους τρομοκράτες στην περιοχή να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους, και θα δημιουργήσει μια ανθρωπιστική καταστροφή. Η «Αλ Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο» έχει ήδη αποκτήσει κάποιο έδαφος στην Υεμένη και αναζωογονείται, κάτι που θα περιπλέξει τις αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ στην περιοχή. Το να τοποθετηθούν στρατιώτες επιτόπου, όπως έχουν απειλήσει να κάνουν η Σαουδική Αραβία και μερικές αραβικές χώρες, θα δημιουργήσει ένα τέλμα από το οποίο δεν θα είναι σε θέση να διαφύγουν εύκολα.

Δεν είναι εντελώς σαφές γιατί οι Σαουδάραβες αποφάσισαν να παρέμβουν στην Υεμένη. Ίσως, το βασίλειο ήλπιζε να αντιστρέψει εξελισσόμενες στρατηγικές αλλαγές στην περιοχή τις οποίες κρίνει αντίθετες προς τα συμφέροντά του. Το βασίλειο έχασε τον πιο ισχυρό σουνιτικό σύμμαχό του στο πρόσωπο του Σαντάμ Χουσεΐν στο Ιράκ το 2003. Σήμερα, η Βαγδάτη ελέγχεται από τους Σιίτες. Στο Μπαχρέιν, η μεγάλη σιιτική πλειοψηφία παραμένει ανήσυχη και αμφισβητεί την υποστηριζόμενη από την Σαουδική Αραβία, ελεγχόμενη από σουνίτες, κυβέρνηση εκεί. Παρά την επιθυμία της Σαουδικής Αραβίας να δει τον Άσαντ να φεύγει, αυτός παραμένει στην εξουσία. Στον Λίβανο, η Χεζμπολάχ έχει γίνει μια υπολογίσιμη δύναμη. Η Σαουδική Αραβία βλέπει τα αποτυπώματα του Ιράν πίσω από αυτές τις τεράστιες αλλαγές και, δικαιολογημένα, ανησυχεί για τις επιπτώσεις τους στον δικό της σημαντικό σιιτικό πληθυσμό. Ήδη, έχουν γείρει την πλάστιγγα της ισχύος στον στρατηγικό ανταγωνισμό μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας, υπέρ του Ιράν. Έτσι, οι Σαουδάραβες θα μπορούσαν να έχουν αποφασίσει να δράσουν προληπτικά στην Υεμένη για να αποτρέψουν το Ιράν από το να εδραιώσει την παρουσία του στην χώρα αυτή. Μια άλλη πιθανή εξήγηση είναι ότι οι Σαουδάραβες πανικοβλήθηκαν για το ενδεχόμενο μιας πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν και μια επακόλουθη προσέγγιση των ΗΠΑ με την Τεχεράνη. Ίσως το βασίλειο ελπίζει να μετατρέψει τον συνασπισμό εναντίον των Χούδι σε έναν συνασπισμό εναντίον του Ιράν.

Δεν είναι πολύ αργά για να αντιστραφούν τα πράγματα. Ο πόλεμος στην Υεμένη θα απαιτήσει κατάπαυση του πυρός που θα ακολουθείται από διαπραγματεύσεις μεταξύ όλων των σημαντικών κομμάτων της Υεμένης που θα συγκροτηθούν, μέσω εκλογών, για να σχηματιστεί μια κυβέρνηση ευρείας βάσης, η οποία είναι πολύ πιθανόν να περιλαμβάνει τους Χούδι. Το πρόβλημα είναι ότι οι Σαουδάραβες ίσως το απορρίψουν αυτό, εν μέρει επειδή δεν επιθυμούν να δουν μια ανεξάρτητη και αντιπροσωπευτική κυβέρνηση η οποία να έχει την παραμικρή τάση προς τον λαϊκισμό ή τις εκλογές. Αλλά τα επιτόπου δεδομένα θα αναγκάσουν τους Σαουδάραβες να προσαρμόσουν την πολιτική τους.

Καθώς οι απώλειες αμάχων αυξάνουν στην Υεμένη, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αντιμετωπίσουν μια δύσκολη επιλογή. Από την μια πλευρά, η Ουάσιγκτον φαίνεται να γνωρίζει ότι οι από αέρος βομβαρδισμοί, ή η αποστολή στρατευμάτων, δεν θα έχει ως αποτέλεσμα το είδος των αλλαγών που επιδιώκουν οι Σαουδάραβες στην Υεμένη. Από την άλλη πλευρά, η κύρια ανησυχία της Ουάσιγκτον στην Υεμένη είναι οι επιχειρήσεις της εναντίον της «Αλ Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο», η οποία έχει επωφεληθεί σε μεγάλο βαθμό από τις σαουδαραβικές στρατιωτικές επιχειρήσεις. Την ίδια στιγμή, οι Χούδι έχουν αποδειχθεί ότι είναι ο πιο άγριος και αποτελεσματικός εχθρός της τρομοκρατικής ομάδας και έδειξαν προθυμία να συνεργαστούν με τις Ηνωμένες Πολιτείες στις επιχειρήσεις αντιεξέγερσης.

Όσον αφορά το Ιράν, θα πρέπει να συνεχίσει να απέχει από το να εμπλακεί στρατιωτικά στην Υεμένη, όπου δεν έχει εθνικά συμφέροντα. Ούτε θα πρέπει η Τεχεράνη να παρέχει όπλα στους Χούδι. Το Ιράν έχει ήδη υπερεπεκταθεί στην περιοχή. Είναι καιρός η χώρα να μετριάσει τις περιφερειακές πολιτικές της εν όψει της υπογραφής της τελικής πυρηνικής συμφωνίας με τις έξι παγκόσμιες δυνάμεις, η οποία θα αλλάξει το στρατηγικό τοπίο της Μέσης Ανατολής. Το Ιράν είναι μια μεγάλη περιφερειακή δύναμη και πρέπει να δράσει τώρα υπεύθυνα, για να συμβάλει στην σταθεροποίηση της περιοχής. Η Υεμένη θα ήταν ένα καλό μέρος για να ξεκινήσει κάτι τέτοιο.

Copyright © 2002-2014 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/143707/mohsen-milani/irans-game-i...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr