Οι άλλοι Κούρδοι της Τουρκίας

Παρ’ όλα αυτά, στο Ντιγιαρμπακίρ έχουν εμφανιστεί δεκάδες χιλιάδες άτομα σε δημόσιες συγκεντρώσεις διοργανωμένες από το Huda-par και υπο-οργανώσεις του στην κοινωνία των πολιτών, όπως η Πλατφόρμα Λατρών του Προφήτη, για τον εορτασμό της γέννησης του Μωάμεθ. Παρά το γεγονός ότι οι επικριτές προειδοποιούν πως οι διαδηλώσεις αποτελούν ένα ξέσπασμα θρησκευτικού συναισθήματος και όχι εκλογική υποστήριξη για το Huda-Par, το γεγονός παραμένει ότι αυτό το συντηρητικό είδος πολιτικής είναι ιδιαίτερα ελκυστικό στους τοπικούς ψηφοφόρους. Το HDP εξέλαβε την απειλή τόσο σοβαρά ώστε προγραμμάτισε μια ανταγωνιστική σειρά εκδηλώσεων για να τιμήσει τον Προφήτη στο Ντιγιαρμπακίρ και σε 20 άλλες σημαντικές πόλεις, που ξεκίνησαν τον προηγούμενο μήνα.

Στις δημοτικές εκλογές του περασμένου έτους, κατά τις οποίες έβαλε για πρώτη φορά υποψηφιότητα, το Huda-Par κέρδισε ένα πενιχρό 0,19% της εθνικής ψήφου. Όμως, παρά το γεγονός ότι ήταν ένα νέο κόμμα, κατάφερε να αναδειχθεί τρίτος σημαντικότερος υποψήφιος στην νοτιοανατολική περιοχή, ιδιαίτερα στις πόλεις του Ντιγιαρμπακίρ, του Μπιτλίς και του Μπατμάν, όπου είχε την ισχυρότερη εμφάνισή του φτάνοντας περίπου το 8%. Με ένα συνταγματικό όριο της τάξεως του 10% σε ισχύ για κάθε κόμμα που μπαίνει στο κοινοβούλιο, το Huda-Par σχεδιάζει να παρατάξει ανεξάρτητους υποψηφίους σε εννέα επαρχίες στις επερχόμενες εκλογές.

Για να βοηθήσει τον εαυτό του, καθώς οι εκλογές πλησιάζουν και οι διμερείς ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ της κυβέρνησης και του ηγέτη του ΡΚΚ, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, βρίσκονται μπροστά σε εμπόδια, το Huda-Par αλλάζει την στάση του θέτοντας ως πρώτη του προτεραιότητα τους Κούρδους, στοχεύοντας στις συντηρητικές ψήφους που παραδοσιακά μοιράζονταν μεταξύ του ΑΚΡ και του HDP. Ποιο είναι το σύνθημά του; Επιλέγοντας να διαπραγματευτεί αποκλειστικά με τον Οτσαλάν, η κυβέρνηση του AKP παραχώρησε την αυτο-επιβαλλόμενη ηγεμονία του ΡΚΚ σε ολόκληρο τον κουρδικό πληθυσμό, αποσιωπώντας τις ιδεολογικές και κοινωνικές διαφορές μεταξύ των Κούρδων. Αυτό φαίνεται να βοηθά το κόμμα προς το παρόν.

ΕΝΑΣ ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΔΡΟΜΟΣ;

Και σαν να μην ήταν η κατάσταση αρκετά περίπλοκη, τώρα υπάρχει άλλη μια οργάνωση που θέλει να συμμετάσχει στον ανταγωνισμό. Το κίνημα Azadi, μια ομάδα πολιτών που ιδρύθηκε στο Ντιγιαρμπακίρ, περιγράφει τον εαυτό του ως μια κουρδικο-ισλαμική σύνθεση. Συνέβαλε στο παρελθόν στην αποκλιμάκωση των εντάσεων μεταξύ του Huda-par και των υποστηρικτών του ΡΚΚ -ενήργησε ως διαμεσολαβητής μεταξύ των δύο πλευρών κατά την διάρκεια συγκρούσεων το 2014, συντονίζοντας πρόσωπο με πρόσωπο και με τηλεφωνικές συνομιλίες- ενώ απαγορεύει ρητά την βία ως μέσο για την επίτευξη της χειραφέτησης των Κούρδων. Το κίνημα επιδιώκει την συνταγματική αναγνώριση των Κούρδων ως ιδρυτικό λαό της Δημοκρατίας και υποστηρίζει ότι θα πρέπει να ενταχθεί στις διαπραγματεύσεις η δημιουργία ενός περιφερειακού κοινοβουλίου. Με την προέλευσή του ως ένα μη βίαιο κίνημα, το Azadi έχει κάνει μεγάλες προσπάθειες για να αποστασιοποιηθεί τόσο από την Χεζμπολάχ και το Huda-Par, όσο και από το ΑΚΡ.

Μαζί με κάποια μικρά αριστερά κουρδικά κόμματα, το Azadi εντάχθηκε πρόσφατα στην «Εκλογική Συμμαχία του Κουρδιστάν», υπό την ηγεσία του HDP. Ως αντάλλαγμα για την συμμετοχή του, το HDP υποσχέθηκε ότι θα εντάξει πέντε υποψηφίους που στηρίζονται από το Azadi στο ψηφοδέλτιό του, συμπεριλαμβανομένου και του επικεφαλής θρησκευόμενου κληρικού του Ντιγιαρμπακίρ. Το Azadi έχει χάσει μέρος της αξιοπιστίας του ως αμερόληπτος διαμεσολαβητής αφού συντάχθηκε με το HDP, αλλά ο Sidki Zilan, ένας βασικός παράγοντας του κινήματος, πιστεύει ότι βρίσκεται πλέον σε καλύτερη θέση για να ασκήσει πιέσεις στο ΡΚΚ ώστε να σταματήσει να υποστηρίζει τις επιθέσεις εναντίον του Huda-Par.

Το Azadi υποστηρίζει την ειρηνευτική διαδικασία και είναι ανένδοτο στο ότι οι πολιτικές που αφορούν τους πολίτες πρέπει να αντικαταστήσουν την βίαιη πολιτική. Αν και δεν είναι ακόμα επίσημα πολιτικό κόμμα, όσο παραμένει προσηλωμένο στην πολιτική του κατά της βίας και προάγει το ρόλο του ως πλατφόρμα διαλόγου, μπορεί να αποτελέσει έναν ανθεκτικό παράγοντα στην περιφερειακή πολιτική. Το Azadi δεν είναι σπιλωμένο από ένα σκοτεινό παρελθόν, όπως το Huda-Par, και μπορεί να αξιοποιήσει τόσο το θρησκευτικό όσο και το κουρδικό εθνικιστικό αίσθημα. Αξιωματούχοι επιμένουν ότι η εκλογική συμμαχία του Azadi δεν πρέπει να εκληφθεί ως κατάληψη του HDP και ότι το Azadi θα παραμείνει ένα ανεξάρτητο κίνημα.

Ο ΜΟΝΟΣ ΔΡΟΜΟΣ

Το Huda-par και το Azadi έχουν δίκιο στο ότι οι Κούρδοι χρειάζονται κάτι περισσότερο από ένα μεμονωμένο PKK για να μιλήσει εξ ονόματός τους. Ο πολιτικός πλουραλισμός στην κουρδική πολιτική είναι το κλειδί για οποιαδήποτε βιώσιμη συμφωνία ειρήνης. Εδώ και πολύ καιρό, θρησκευτικά, κεντρώα και αριστερά κουρδικά κόμματα αποκλείονται από την πολιτική διαδικασία.

Αλλά για να κερδίσει το Huda-Par τα δημοκρατικά του διαπιστευτήρια, πρέπει πρώτα να αντιμετωπίσει και να απολογηθεί για την αιματηρή κληρονομιά της Χεζμπολάχ. Παρά το γεγονός ότι και οι δύο πλευρές έχουν πάρα πολλά να χάσουν από μια επιστροφή στις ενδο-κουρδικές συγκρούσεις που θυμίζουν την δεκαετία του 1990, η πιθανότητα αναζωπύρωσης της βίας δεν μπορεί να αποκλειστεί προς το παρόν. Ο κίνδυνος αφορά την πιθανότητα κλιμάκωσης των αψιμαχιών μεταξύ των φοιτητών του πανεπιστημίου που συντάσσονται είτε με το Huda-Par είτε με το PKK εν όψει των εκλογών.

Και για να καταφέρει το Azadi να αφήσει το αποτύπωμά του στην πολιτική, πρέπει να παραμείνει ανοιχτό σε ό, τι αφορά την ειρηνική συνεργασία με άλλες κουρδικές οργανώσεις, αλλά να αποκλείσει τις εσωτερικές διαμάχες των φατριών. Ο Zilan υποστηρίζει ότι το Azadi προτιμά τον διαφανή διάλογο τόσο εντός όσο και εκτός της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένου κι εκείνου με τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν στο Ιράκ.