Κερδίζοντας ακόμα στο Ιράκ | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Κερδίζοντας ακόμα στο Ιράκ

Ο σωστός τρόπος για την καταπολέμηση του ISIS
Περίληψη: 

Η απειλή του ISIS είναι βαθιά και άρρηκτα συνυφασμένη με την μακροπρόθεσμη επίλυση των υποκείμενων πολιτικών συγκρούσεων τόσο στο Ιράκ όσο και στη Συρία

H DAFNA Η. RAND είναι Αναπληρώτρια Διευθύντρια Μελετών και συνεργάτης του Leon E. Panetta στο Κέντρο για μια Νέα Αμερικανική Ασφάλεια.

Πριν από δύο μήνες, ο συνάδελφός μου και εγώ δημοσιεύσαμε ένα κείμενο στο Foreign Affairs προειδοποιώντας για τις επικείμενες πολιτικές προκλήσεις στην Σουνιτική ενδοχώρα του Ιράκ [1], όπου η κυβέρνηση και οι δυνάμεις ασφαλείας της, με την υποστήριξη των ΗΠΑ και της διεθνούς κοινότητας, επεδίωκαν να κατατροπώσουν το αυτοαποκαλούμενο Ισλαμικό Κράτος (επίσης γνωστό ως ISIS). Επισημάναμε τρία βασικά σημεία. Πρώτον, η ιρακινή κυβέρνηση δεν θα μπορούσε απλά να επαναλάβει τον τρόπο που αντιμετώπισε την «Σουνιτική Αφύπνιση», κυρίως επειδή οι «Γιοι του Ιράκ» και άλλοι Σουνίτες ηγέτες, που είχαν ενωθεί με το στρατό των ΗΠΑ για την καταπολέμηση της Αλ Κάιντα κατά την περίοδο 2006-07 έχασαν πλέον την τοπική τους αξιοπιστία.

Δεύτερον, η Βαγδάτη πρέπει να θέσει πολιτικές βάσεις, κατά προτίμηση πριν προσπαθήσει να ανακαταλάβει στρατιωτικά τις περιοχές που βρίσκονται υπό τον έλεγχο του ISIS, συμπεριλαμβανομένης της μετρίασης των αποδεδειγμένων κοινωνικοοικονομικών αδικιών στην συγκεκριμένη περιοχή. Μόνο μια δίκαιη και υπεύθυνη διακυβέρνηση -και η παροχή υπηρεσιών από την Βαγδάτη- θα μπορούσε να διασφαλίσει την ανθεκτικότητα των κερδών των τακτικών ιρακινών δυνάμεων ασφαλείας (ISF).

Τρίτον, η Ουάσιγκτον δεν θα πρέπει να χαλαρώσει τις πιέσεις που άρχισε να ασκεί στην Βαγδάτη το περασμένο φθινόπωρο. Αντ’ αυτού, θα πρέπει να προσπαθήσει περισσότερο να ωθήσει τα σιιτικά πολιτικά κόμματα που κυβερνούν ακόμα το Ιράκ να ενσωματώσουν διάφορους Σουνίτες που δεν ανήκουν σε ελίτ και φυλές στο πολιτικό σύστημα, το ISF και τις τοπικές υποδομές ασφαλείας στις επαρχίες του Ανμπάρ, της Νινευή και του Salah ad Din. Οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρούν ακόμη ένα σημαντικό, αν και μειωμένο, πλεονέκτημα απέναντι στους Ιρακινούς αξιωματούχους, ιδιαίτερα μετά τις αεροπορικές επιθέσεις που έγιναν εναντίον του ISIS από τον συνασπισμό με επικεφαλής τις ΗΠΑ, ενώ οι προσπάθειες εκπαίδευσης εξακολουθούν να προστατεύουν την κυβέρνηση της Βαγδάτης και τις στρατιωτικές της δυνάμεις.

09062015-1.jpg

Ένας μαχητής σιιτικής παραστρατιωτικής οργάνωσης αναρτά ιρακινές σημαίες σε τοίχο ζωγραφισμένο με την μαύρη σημαία που χρησιμοποιείται ευρέως από τους μαχητές του Ισλαμικού Κράτους στο Τικρίτ, στις 31 Μαρτίου 2015. REUTERS
-----------------

Η πτώση της επαρχιακής πρωτεύουσας του Ανμπάρ, Ραμάντι, από το ISIS πριν δύο εβδομάδες, το μόνο που καταφέρνει είναι να υπογραμμίσει αυτά τα σημεία. Στην πραγματικότητα, η κατάρρευση των ιρακινών κυβερνητικών δυνάμεων στο Ραμάντι ήταν ένα άμεσο αποτέλεσμα των παρατεταμένων σουνιτικών παραπόνων για κυβερνητική αμέλεια εκεί, συμπεριλαμβανομένης της πολύμηνη αδυναμίας της Βαγδάτης να πληρώσει τις τοπικές αστυνομικές δυνάμεις. Επιπλέον, το ιρακινό κοινοβούλιο έχει καθυστερήσει τα σχέδια επισημοποίησης των μονάδων της Σουνιτικής Εθνικής Φρουράς στην συγκεκριμένη περιοχή, λόγω των σιιτικών ανησυχιών ότι το σχέδιο αυτό, που πρότεινε αρχικά ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Haider al-Abadi, ίσως αυξήσει την δύναμη των Σουνιτών στο Ανμπάρ και σε άλλες επαρχίες.

Αν μη τι άλλο, η συντριπτική ήττα του ISF από το ISIS στο Ραμάντι λειτουργεί απλά ως μια υπενθύμιση ότι η οργάνωση λειτουργεί με πραγματική στρατιωτική ανδρεία και επιχειρησιακό σχεδιασμό. Το ISIS είχε στραμμένη την προσοχή του στην στρατηγική πόλη Ραμάντι σχεδόν για έναν χρόνο. Προετοίμασε προσεκτικά τις επιθέσεις του εναντίον του ISF εκεί με επί μήνες εκρήξεις βομβών σε αυτοκίνητα και αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών και αναπτύσσοντας ένα δίκτυο κατασκόπων του ISIS για να μαλακώσει κάποια μέρη της πόλης. Πράγματι, η πτώση του Ραμάντι δείχνει ότι το ISIS, όπως κάθε έξυπνος στρατός, καταλαβαίνει την αξία της προπαγάνδας σε ό, τι αφορά την κατάληψη μεγάλων αστικών κέντρων και θα συνεχίσει να κινητοποιεί τους πόρους του, ακόμη και αν μειώνονται, για να στραφεί στην επίθεση, όταν προκύψει η κατάλληλη ευκαιρία. Η κατάληψη της Παλμύρας, που βρισκόταν στην κατοχή των συριακών δυνάμεων, από το ISIS πριν από 15 ημέρες χρησίμευσε για ένα παρόμοιο «σοκ και δέος», δεδομένης της ιστορικής της σημασίας.

ΟΡΓΗ ΣΤΟ ΡΑΜΑΝΤΙ

Στον απόηχο της πτώσης του Ραμάντι, κάποιοι εξέφρασαν παράπονα για τις αποτυχίες της στρατηγικής των ΗΠΑ στο Ιράκ, περιμένοντας προφανώς ότι οι αεροπορικές επιδρομές των ΗΠΑ και της συμμαχίας, σε συνδυασμό με τις νέες μορφές εκπαίδευσης των δυνάμεων εδάφους, θα επέτρεπαν στις ιρακινές δυνάμεις να ανακτήσουν ένα σημαντικό ποσοστό των ιρακινών εδαφών που βρίσκονται ακόμα υπό τον έλεγχο του ISIS. Και είναι αλήθεια ότι, παρά τα πραγματικά κέρδη που αποκόμισαν οι ιρακινές και κουρδικές δυνάμεις και οι σύμμαχοί τους εναντίον του ISIS σε ορισμένες περιοχές του βόρειου και δυτικού Ιράκ κατά την διάρκεια του προηγουμένου έτους, το ISIS έχει υπό τον έλεγχό του πολλές ακόμη μεγάλες πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της Μοσούλης.

Είναι πρόωρο, ωστόσο, να χαρακτηρίσει κανείς ως αποτυχία την συνολική στρατηγική κατά του ISIS, εξαιτίας των γεγονότων των τελευταίων τριών εβδομάδων. Πράγματι, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να κάνουν τακτικές αναπροσαρμογές στο τμήμα της στρατηγικής που αφορά το Ιράκ -συμπεριλαμβανομένης, ενδεχομένως, της εξέτασης νέων τρόπων στήριξης των μονάδων του ISF στις μάχες τους στην εχθρική περιοχή του Ανμπάρ. Μετά τις επιθέσεις, ο Άστον Κάρτερ, υπουργός Αμύνης των ΗΠΑ, σημείωσε ότι οι μονάδες του ISF στο Ραμάντι έδειξαν έλλειψη μαχητικής βούλησης, αλλά στην συνέχεια υποστήριξε ότι με μεγαλύτερη τακτική στήριξη, όπως την παροχή ειδικού στρατιωτικού εξοπλισμού για την αντιμετώπιση των αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών του ISIS, το ISF θα μπορούσε ακόμη να ανακαταλάβει την πόλη αυτήν, η οποία απέχει μόλις 120 μίλια από την Βαγδάτη.