Έγκλημα και τιμωρία στην Κένυα | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Έγκλημα και τιμωρία στην Κένυα

Η τρομοκρατία και η επίσκεψη Ομπάμα
Περίληψη: 

Εάν η κενυάτικη κυβέρνηση δεν κάνει περισσότερο από μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τα δικαιολογημένα παράπονα των Μουσουλμάνων της Κένυας και να υπονομεύσει την ιδεολογία της αλ Σαμπάμπ, η χώρα θα το βρει εξαιρετικά δύσκολο να απαλλαγεί από αυτή την απειλή.

Ο ALEXANDER MELEAGROU-HITCHENS είναι επικεφαλής ερευνών στο International Centre for the Study of Radicalisation, και λέκτορας στο King’s College London.

Καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα ολοκλήρωνε το ταξίδι του στην Κένυα, στην κορυφή της ατζέντας του ήταν η εξελισσόμενη μάχη της χώρας κατά της τζιχαντιστικής πολιτοφυλακής που βασίζεται στην Σομαλία, της αλ Σαμπάμπ. Η οργάνωση εξακολουθεί να αποτελεί απειλή, αλλά έχει εξελιχθεί, και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να συμβάλουν στην διασφάλιση ότι η αντίδραση της κυβέρνησης της Κένυας ακολουθεί το παράδειγμά τους. Επί του παρόντος, το Ναϊρόμπι παραμένει εστιασμένο στο να ανταποκρίνεται με αντιτρομοκρατικά μέτρα που, αν και αναγκαία, δεν μπορούν να είναι η μόνη τακτική. Οι Κενυάτες Μουσουλμάνοι παραμένουν μεταξύ των πλέον στερημένων ομάδων στην χώρα, και πολλοί αισθάνονται περιθωριοποιημένοι και να αποξενωμένοι από το κράτος και τις δομές της εξουσίας του. Στερούνται κάθε εμπιστοσύνης στο σύστημα, και είναι εξαιρετικά καχύποπτοι στις Αρχές ασφαλείας και τις αδέξιες τακτικές τους.

NYUMBA KUMI

Από την επίθεση στο Westgate Mall πριν από τρία χρόνια, η κυβέρνηση της Κένυας έχει αυξήσει κατά πολύ τις προσπάθειές της ενάντια στην αλ Σαμπάμπ. Πριν από τους πυροβολισμούς, η κυβέρνηση εξακολουθούσε να θεωρεί την μαχητική οργάνωση ως ένα πρόβλημα που βασιζόταν στην Σομαλία και επηρέαζε μόνο τους Σομαλο-κενυάτες, αλλά οι μαζικές επιθέσεις κατά των εύπορων [πολιτών] με την συμμετοχή ριζοσπαστικοποιημένων Κενυατών επέβαλλε μια επαναξιολόγηση.

28072015-1.jpg

Άνδρες των Αμυντικών Δυνάμεων της Κένυα (Kenya Defence Forces, KDF), οι οποίοι αποτελούν μέρος της Αφρικανικής Αποστολής στην Σομαλία (African Mission in Somalia, AMISOM), ασφαλίζουν μια περιοχή κατά την διάρκεια πεζής περιπολίας στα περίχωρα του ελεγχόμενου χώρου του παλιού αεροδρομίου στην παράκτια πόλη Kismayu στη νότια Σομαλία, στις 12 Νοεμβρίου του 2013. SIEGFRIED MODOLA / REUTERS
----------------------

Οι εξτρεμιστές σεΐχηδες δεν μπορούν πλέον να επιχειρούν και να στρατολογούν ανοιχτά σε γνωστά τζαμιά και ισλαμικά σχολεία, επίσης γνωστά ως μεντρεσέδες, τα οποία έχουν ως επί το πλείστον κλείσει. Μαζικές συλλήψεις υπόπτων τρομοκρατίας, πολλοί από τους οποίους αρνούνται οποιαδήποτε συμμετοχή στην αλ Σαμπάμπ, είναι πλέον συνήθεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων τις τελευταίες εβδομάδες στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την επίσκεψη του προέδρου των ΗΠΑ. Η Αντιτρομοκρατική Αστυνομία εντός της Αντιτρομοκρατικής Αστυνομικής Μονάδας της Κένυας (Anti-Terrorism Police Unit, ATPU) είναι επίσης ευρέως ύποπτη για την διεξαγωγή μιας δολοφονικής εκστρατείας, στοχεύοντας βασικά πρόσωπα που πιστεύεται ότι εμπλέκονται στο δίκτυο στρατολογήσεων της αλ Σαμπάμπ. Μαζί με την άλυτη δολοφονία του στρατολόγου της αλ Σαμπάμπ, Sheikh Aboud Rogo, στη Μομπάσα το 2012, η πιο πρόσφατη υψηλού προφίλ δολοφονία ήταν αυτή του Abubaker Shariff Ahmed, επίσης γνωστού ως Sheikh Makaburi, τον Απρίλιο του περασμένου έτους. Αυτός επίσης ήταν ύποπτος για στρατολογήσεις και είχε εκφράσει την υποστήριξή του στην επίθεση στο Westgate. Δεν είναι μόνο υψηλού επιπέδου πρόσωπα που έχουν παγιδευτεί σε αυτή την επιχείρηση-σκούπα˙ στρατιώτες που έχουν αποστατήσει από την οργάνωση πιστεύεται ότι επίσης έχουν πέσει θύματα. «Πάρα πολλοί νέοι έχουν εξαφανιστεί», μου είπε ο σεΐχης Χασάν Ομάρ, ένας ιεροκήρυκας με επιρροή που εργάζεται για την πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης και την απο-ριζοσπαστικοποίηση. Όταν τον ρώτησα τι νομίζει ότι τους συνέβη, εκείνος συνοφρυώνεται και κάνει μια χειρονομία που δείχνει ένα όπλο στο κεφάλι του.

Τέτοιες κατηγορίες είναι δύσκολο να αποδειχθούν. Αλλά σε συνεντεύξεις με άλλους Μουσουλμάνους της Κένυας και πρώην μέλη της αλ Σαμπάμπ, είναι σαφές ότι πολλοί τουλάχιστον πιστεύουν τις φήμες και συμφωνούν ότι το κράτος δεν ενδιαφέρεται για την δικαιοσύνη όταν πρόκειται για τους Μουσουλμάνους. Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch) έχει ερευνήσει ισχυρισμούς για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και διαπίστωσε [1] ότι από τον Νοέμβριο του 2013 μέχρι και τον Ιούνιο του 2014 υπήρξαν «τουλάχιστον 10 περιπτώσεις δολοφονιών, 10 περιπτώσεις εξαναγκαστικών εξαφανίσεων και 11 περιπτώσεις κακομεταχείρισης ή παρενόχλησης υπόπτων για τρομοκρατία, στις οποίες υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις εμπλοκής της μονάδας αντιτρομοκρατίας».

Ως εκ τούτου, τα σκληρά μέτρα φαίνεται να αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος της στρατηγικής της κυβέρνησης της Κένυας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, αλλά αυτά δεν αποτελούν την μόνη τακτική. Τον Οκτώβριο του 2013, ο Narobi εισήγαγε την πρωτοβουλία Nyumba Kumi, η οποία έδωσε έμφαση στην αύξηση της κοινοτικής αστυνόμευσης. Το Nyumba Kumi είναι ένας όρος Σουαχίλι που σημαίνει «δέκα νοικοκυριά» και είναι παρόμοιος με την Δυτική έννοια των προγραμμάτων παρακολούθησης από τις ίδιες τις κοινότητες. Η πρωτοβουλία ενθαρρύνει την δημιουργία συνεργατικών σχηματισμών των νοικοκυριών (χωρίς να περιορίζεται αυστηρά στα δέκα) στο πλαίσιο χωριών, που αναλαμβάνουν συλλογική ευθύνη για την διασφάλιση ότι η αστυνομία θα αντιληφθεί οποιαδήποτε ύποπτη εγκληματική δραστηριότητα εντός της ομάδας. Η πρωτοβουλία δεν εστιάζεται μόνο στην τρομοκρατία, αλλά η χρονική στιγμή και η γλώσσα που χρησιμοποιείται στην επίσημη βιβλιογραφία της δείχνει ότι έχει σχέση με την αντιμετώπιση της αλ Σαμπάμπ από την κυβέρνηση. Η υποδοχή του προγράμματος μεταξύ των Μουσουλμάνων Κενυατών, οι οποίοι δεν εμπιστεύονται την κυβέρνηση, ήταν ανάμικτη. Αναφορές [2] υπονοούν ότι πάλεψε για να φθάσει στις χειρότερα πληγείσες κοινότητες.