Συνέχισε το πάρτι, Τσίπρα

Το κύριο στοίχημα του Τσίπρα είναι ότι οι εκλογές θα φέρουν μια σαφή πλειοψηφία στον ΣΥΡΙΖΑ. Οι ηγέτες της ΕΕ θα πρέπει να επικροτήσουν αυτό το αποτέλεσμα, γιατί θα φέρει πολιτική σταθερότητα στην Ελλάδα, θα προσδέσει τον Τσίπρα στο πολιτικό κέντρο, και θα αυξήσει την πιθανότητα ότι θα εφαρμοστούν οι μεταρρυθμίσεις. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ είναι σε θέση να κρατήσει κάποια από τα συνδικάτα με την πλευρά του, οι μεταρρυθμίσεις μπορεί να θεσπιστούν με λιγότερη κοινωνική αναταραχή από όση παραδοσιακά συνοδεύει τέτοιες προσπάθειες. Ο Γιάννης Βαρουφάκης, ο πρώην υπουργός Οικονομικών, ήταν γνωστός για το φανταχτερό, συγκρουσιακό ύφος του, αλλά η μετά Βαρουφάκη ομάδα του Τσίπρα έχει μια εξαιρετική σχέση συνεργασίας με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα -την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Μηχανισμό Ευρωπαϊκής Σταθερότητας- και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Αυτό αυξάνει τις πιθανότητες ότι η Ελλάδα μπορεί να αποσπάσει κάποια μορφή ελάφρυνσης του χρέους κατά τους προσεχείς μήνες.

Θα μπορούσε ο ΣΥΡΙΖΑ να κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία; Δεδομένου ότι το ελληνικό εκλογικό σύστημα χορηγεί μπόνους πενήντα εδρών στο μεγαλύτερο κόμμα, ο ΣΥΡΙΖΑ θα χρειαστεί περίπου το 39% των ψήφων για να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. Δύο εθνικές εκλογικές δημοσκοπήσεις [2], οι οποίες διεξήχθησαν στα μέσα Ιουλίου, λίγες ημέρες αφότου ο Τσίπρας υπέγραψε την τρίτη συμφωνία διάσωσης από την ΕΕ, έδειξαν την υποστήριξη στον ΣΥΡΙΖΑ να κυμαίνεται από το 33,6% ως το 42,5%, αλλά μια δημοσκόπηση στις 23 Αυγούστου έδειξε το κόμμα στο 28%, και δημοσκοπήσεις αυτού του Σαββατοκύριακου τοποθετούν τον ΣΥΡΙΖΑ μεταξύ 22% και 25%, δηλαδή με μια αξιοσημείωτη πτώση. Παρά τις δημοσκοπήσεις [3], ο Τσίπρας υπολογίζει στα ποσοστά της προσωπικής αποδοχής του για να τραβήξει τον ΣΥΡΙΖΑ υψηλότερα στις εκλογές του Σεπτεμβρίου. Πράγματι, μεταξύ 56% και 60% των Ελλήνων αναμένουν μια νίκη του ΣΥΡΙΖΑ τον Σεπτέμβριο.

Ακόμη και αν δεν κερδίσει με πλήρη πλειοψηφία, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πολύ πιθανό να παραμείνει το μεγαλύτερο κόμμα στο κοινοβούλιο. Σε αυτή την περίπτωση, προκύπτουν μερικά πιθανά σενάρια. Μια πιθανότητα είναι ότι οι Ανεξάρτητοι Έλληνες (ΑΝΕΛ) μπορεί να προσελκύσουν αρκετές ψήφους για να εισέλθουν στο κοινοβούλιο και να συνεχίσουν την θέση τους ως ελάσσων εταίρος του συνασπισμού με τον ΣΥΡΙΖΑ. Παρά τις τεράστιες διαφορές στην ιδεολογία τους, τα δύο κόμματα έχουν την δυνατότητα να σχηματίσουν μια λειτουργική συμμαχία. Με τον ΣΥΡΙΖΑ ελεύθερο από τις εσωτερικές αντιθέσεις του, ο Τσίπρας θα είναι σε θέση να γυρίσει πάλι στην δουλειά της εφαρμογής της διάσωσης.

Ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας μάχεται για να κερδίσει αποδοχή για μια διάσωση που θα κρατήσει την Ελλάδα εντός του ευρώ σε μια ομιλία στην Αθήνα, τον Ιούλιο του 2015. ALKIS KONSTANTINIDIS / REUTERS
---------------------

Μια δεύτερη πιθανότητα -που όπως δείχνουν πρόσφατες δημοσκοπήσεις είναι πιο πιθανή- είναι ότι οι Ανεξάρτητοι Έλληνες δεν θα φθάσουν το όριο του 3% για την είσοδό τους στην βουλή, και ο Τσίπρας θα χρειαστεί άλλους εταίρους. Το νέο κόμμα της Λαϊκής Ενότητας, το Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΕ) και η Χρυσή Αυγή δεν είναι εφικτοί εταίροι ενός συνασπισμού με τον ΣΥΡΙΖΑ, λόγω ιδεολογικών διαφορών. Αυτό αφήνει τα παραδοσιακά κόμματα της αντιπολίτευσης -τη Νέα Δημοκρατία, το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι- ως τους μόνους δυνητικούς εταίρους που ενδέχεται να είναι αρκετά μεγάλοι ώστε να αποτελούν πλειοψηφία μαζί με τον ΣΥΡΙΖΑ. Ένας συνασπισμός μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και οποιουδήποτε από αυτά τα κόμματα θα είναι κάτι δύσκολο να το καταπιούν και οι δύο πλευρές. Ο ΣΥΡΙΖΑ ανήλθε στην εξουσία τον Ιανουάριο απορρίπτοντας την λεγόμενη παλιά φρουρά των πολιτικών που συνδέεται με αυτά τα κόμματα, και η αντιπάθεια είναι βαθιά και στις δύο πλευρές. Αλλά, όσο δυσάρεστη κι αν είναι μια τέτοια συμμαχία, οι εταίροι της ΕΕ στην Ελλάδα θα μπορούσαν να ασκήσουν τεράστια πίεση στα ελληνικά κόμματα της αντιπολίτευσης να συμμετάσχουν με τον ΣΥΡΙΖΑ σε μια κυβέρνηση ευρύ συνασπισμού. Ο Τσίπρας έχει αφήσει να εννοηθεί ότι δεν θα είναι ο πρωθυπουργός ενός τέτοιου συνασπισμού, αλλά εμμέσως άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να είναι τμήμα μιας τέτοιας κυβέρνησης υπό έναν άλλο ηγέτη. Η πρώτη αξιολόγηση των ελληνικών μεταρρυθμίσεων, με τις οποίες είναι συνδεδεμένη η πρόσθετη χρηματοδότηση από την ΕΕ, θα γίνει στα τέλη Οκτωβρίου. Μια αποτυχία των διαπραγματεύσεων για σχηματισμό συνασπισμού και μια ανανέωση της πολιτικής αβεβαιότητας θα θέσει σε κίνδυνο την χρηματοδότηση. Παρά το γεγονός ότι ένας συνασπισμός κεντρώων κομμάτων και του ΣΥΡΙΖΑ ίσως να μην είναι σε θέση να επιβιώσει μια πλήρη τετραετή θητεία, θα μπορούσε να εξακολουθεί να παρέχει αρκετή σταθερότητα για να οδηγήσει την χώρα έξω από την δίνη της κρίσης.

Παρά το γεγονός ότι παραμένουν σημαντικοί κίνδυνοι και αβεβαιότητες, το πιο πιθανό αποτέλεσμα του τεχνάσματος του Τσίπρα είναι ότι θα αναδυθεί από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου με μια νέα εντολή. Στην πραγματικότητα, πολλοί από τους σκληρότερους επικριτές του μπορεί να ευνοούν αυτό το αποτέλεσμα. Η μετριοπαθής αντιπολίτευση αναγνωρίζει ότι όποιος έρθει στην εξουσία θα πρέπει να υποστεί το βαρύ πολιτικό κόστος που συνδέεται με την εφαρμογή [των όρων] της διάσωσης, και πολλοί μπορεί να προτιμούν κρυφά μια ξεκάθαρη νίκη του Τσίπρα, έτσι ώστε το κόστος αυτό να πέσει καθαρά στους ώμους του. Όπως έχουν υπενθυμίσει οι Έλληνες ηγέτες της αντιπολίτευσης στους πολίτες επανειλημμένα τις τελευταίες εβδομάδες, «Στο κάτω-κάτω, είναι το μνημόνιο του Τσίπρα».

Copyright © 2015 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.