Η επόμενη κατάκτηση του Πούτιν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η επόμενη κατάκτηση του Πούτιν

Γιατί το Ιράκ θέλει την βοήθεια της Ρωσίας
Περίληψη: 

Απογοητευμένο με την αργή πρόοδο των Ηνωμένων Πολιτειών κατά του αυτοαποκαλούμενου Ισλαμικού Κράτους (επίσης γνωστού ως ISIS), το Ιράκ φλερτάρει με την ιδέα να κάνει την Ρωσία τον κύριο εταίρο του στη μάχη.

Η NUSSAIBAH YOUNIS είναι ανώτερη εσωτερική υπότροφος στο Κέντρο Ραφίκ Χαρίρι του Atlantic Council και η συγγραφέας του επερχόμενου βιβλίου με τίτλο Invasion to ISIS: Iraq, State Weakness and Foreign Policy [1].
Η ANDREA TAYLOR είναι βοηθός διευθύντρια για την Συρία στο Κέντρο Rafik Hariri και πρώην αξιωματικός του αμερικανικού στρατού.

Απογοητευμένο με την αργή πρόοδο των Ηνωμένων Πολιτειών κατά του αυτοαποκαλούμενου Ισλαμικού Κράτους (επίσης γνωστού ως ISIS), το Ιράκ φλερτάρει με την ιδέα να κάνει την Ρωσία τον κύριο εταίρο του στη μάχη. Ο ιρακινός στρατός ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι είχε συνάψει μια συμφωνία ανταλλαγής πληροφοριών [2] με το Ιράν, την Ρωσία και την Συρία. Ο Haider al-Abadi, ο πρωθυπουργός του Ιράκ, δήλωσε πρόσφατα ότι είναι ανοικτός στην ιδέα [3] να επιτρέψει ρωσικές αεροπορικές επιδρομές στο Ιράκ. Και ο με μεγάλη επιρροή Σιίτης κληρικός Αγιατολάχ Αλί αλ-Σιστανί έκανε έκκληση για μεγαλύτερη διεθνή συμμετοχή [4] στην καταπολέμηση του ISIS, υπαινισσόμενος ότι, επίσης, θα επιθυμούσε την υποστήριξη της Ρωσίας.

Το Ιράκ έχει μια ιστορία αναζήτησης επιπλέον όπλων από την Ρωσία όποτε πιστεύει ότι οι προσπάθειες των ΗΠΑ υπολείπονται. Το 2013, ο πρώην πρωθυπουργός Νούρι αλ-Μαλίκι υπέγραψε συμφωνία 4,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων για εξοπλισμούς [5] με την Ρωσία αφότου οι Ηνωμένες Πολιτείες καθυστέρησαν την παράδοση αεροσκαφών F-16 στο Ιράκ, εν μέρει λόγω των φόβων της Ουάσινγκτον σχετικά με το πώς σχεδίαζε ο Μαλίκι να χρησιμοποιήσει αυτά τα μαχητικά αεροσκάφη. Και μετά από ένα φαινομενικά ικανοποιητικό ταξίδι στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους, ο Abadi ταξίδεψε στην Ρωσία [6] για να κάνει έκκληση για περισσότερα όπλα [7] -ένα αίτημα το οποίο η κυβέρνηση του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν ικανοποίησε.

Οι Ιρακινοί όλο και περισσότερο προτιμούν να συναλλάσσονται με τους Ρώσους. Μια πηγή από το ιρακινό Υπουργείο Εξωτερικών μού παραπονέθηκε για την επιμονή των ΗΠΑ να εκπαιδεύσουν Ιρακινούς στην χρήση αντιαρματικών πυραύλων, τους οποίους, όπως χλεύαζε η πηγή μου, «[μέχρι και] οι αγρότες του ISIS μπορούν να καταλάβουν πώς να τους χρησιμοποιήσουν». Πρόσθεσε δε ότι οι Ρώσοι δεν θα επέμεναν σε τέτοιους πατροναριστικούς περιορισμούς. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ τα επιβεβαίωσε αυτά στις 27 Σεπτεμβρίου, όταν είπε στον ρωσικό Τύπο ότι η χώρα του ήταν έτοιμη να προμηθεύσει το Ιράκ με σύγχρονα όπλα χωρίς να παρουσιάσει οποιεσδήποτε πολιτικές προϋποθέσεις -αντίθετα από ό,τι κάνουν άλλοι προμηθευτές όπλων, όπως είπε.

09102015-1.jpg

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν χαιρετά τον Ιρακινό πρωθυπουργό Haider al-Abadi κατά την διάρκεια συνάντησής τους στο Κρεμλίνο, στις 21 Μαΐου 2015. KIRILL KUDRYAVTSEV / REUTERS
--------------------

Ο Ιρακινός υπουργός Άμυνας Khaled al-Obeidi προχώρησε ακόμη περισσότερο στην διάρκεια επίσκεψης στην Μόσχα νωρίτερα φέτος, κατά την οποία είπε [8] ότι «στις μάχες που διεξάγουμε τώρα, τα ρωσικά όπλα αποδεικνύονται ως πολύ καλύτερα. Ξέρω ότι οι Αμερικανοί δεν μπορούν να μας προμηθεύσουν με τέτοια όπλα», προσθέτοντας ότι οι Ρώσοι είναι πιο ικανοί να ασχοληθούν με έναν «πόλεμο φθοράς» στον οποίο το Ιράκ χρειάζεται συνεχείς και μεγάλες εισροές όπλων. Πέρα από το επίσημο στρατιωτικό κατεστημένο, οι σιιτικές πολιτοφυλακές στο Ιράκ έχουν επίσης εκφράσει φωναχτά την υποστήριξή τους σε μια ρωσική επέμβαση, με ένα ανώτερο στέλεχος της Ταξιαρχίας Badr να λέει ότι η ομάδα θα «καλωσορίσει θερμά» τις ρωσικές αεροπορικές επιδρομές στο Ιράκ. Ένας εκπρόσωπος του Asaib Ahl al-Haq είπε ότι η ομάδα υποστηρίζει πλήρως τον αυξανόμενο ρόλο της Ρωσίας στην σύγκρουση, διότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι «σοβαρές» για να νικήσουν το ISIS.

Όμως το να στοιχηματίζει στην Ρωσία, θα είναι ένα κολοσσιαίο λάθος για το Ιράκ. Οι Ρώσοι πιθανότατα θα πάνε σκληρά και δυνατά [9], όπως κάνουν στην γειτονική Συρία, με ελάχιστο σεβασμό για τις απώλειες αμάχων [10] και χωρίς στρατηγική [11] να ασχοληθούν με τα πολιτικά κίνητρα της σύγκρουσης. Παρά το γεγονός ότι ο σφοδρός βομβαρδισμός των θέσεων του ISIS μπορεί να είναι ικανοποιητικός βραχυπρόθεσμα, είναι πιθανό να επιδεινώσει την σύγκρουση μεσοπρόθεσμα με την αποξένωση των σουνιτικών αμάχων πληθυσμών που έχουν παγιδευτεί σήμερα στα εδάφη που ελέγχει το ISIS.

Η διοίκηση του Μπαράκ Ομπάμα έχει το σωστό σχέδιο για την απελευθέρωση του Ιράκ από το ISIS, αλλά παραήταν προσεκτική στην εκτέλεσή του. Για να σημειώσουν πρόοδο σε αυτόν τον αργοκίνητο πόλεμο, να ξανακερδίσουν την εμπιστοσύνη των Ιρακινών εταίρων τους και να αποτρέψουν άλλη μια ρωσική επέμβαση, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να διπλασιάσουν την στρατηγική τους για να νικήσουν το ISIS.

Η στρατιωτική στρατηγική των ΗΠΑ στο Ιράκ έχει οδηγηθεί από την πεποίθηση ότι η μακροπρόθεσμη επιτυχία ενάντια στο ISIS απαιτεί να πεισθούν και να συμμετάσχουν ενεργά οι τοπικές κοινότητες των Σουνιτών [12]. Με βάση τα διδάγματα από την Σουνιτική Αφύπνιση το 2007, κατά την οποία ένας κατ’ εκτίμηση αριθμός 100.000 [13] Σουνιτών μαχητών από διάφορες φυλές ένωσαν τις δυνάμεις τους με τις Ηνωμένες Πολιτείες για να οδηγήσουν την αλ Κάιντα έξω από τα σουνιτικά εδάφη, οι αμερικανικές δυνάμεις έχουν προσπαθήσει κοπιαστικά να ξαναχτίσουν τις σχέσεις τους με τους τοπικούς Σουνίτες. Στην πραγματικότητα, ένας βασικός λόγος για τον οποίο η κυβέρνηση Ομπάμα αποφάσισε, στις 10 Ιουνίου, την αποστολή 450 επιπλέον στρατιωτών στο Ιράκ [14] ήταν για να ενθαρρύνει περισσότερους Σουνίτες μαχητές από τις φυλές να ενταχθούν στην μάχη.

Τα αμερικανικά στρατεύματα επιχειρούν επίσης πέρα από τις βάσεις τους για να συνοδεύσουν τις δυνάμεις ασφαλείας του Ιράκ κατά την διάρκεια της λεγόμενης «δέσμευσης βασικών ηγετών» (key leader engagement) [15] -δηλαδή, τις συναντήσεις με τους ηγέτες των φυλών. Οι πόλεμοι στο Ιράκ και το Αφγανιστάν έχουν διδάξει τον στρατό των ΗΠΑ να προσφέρει κάτι παραπάνω στις κατά πρόσωπο συναντήσεις με τους βασικούς ηγέτες, κάτι που οικοδομεί εμπιστοσύνη και κερδίζει υποστήριξη -τόσο μεταξύ των ηγετών όσο και των ιρακινών δυνάμεων ασφαλείας- για την αποστολή των ΗΠΑ. Αυτή είναι η σωστή προσέγγιση, αλλά θα έπρεπε να λαμβάνει χώρα σε μια πολύ μεγαλύτερη κλίμακα.