Μάζεψε τον εαυτό σου

Από άλλες απόψεις, ο Πούτιν διαφέρει σοβαρά από τον Στάλιν [23]. Σε αντίθεση με τον Σοβιετικό δικτάτορα, αποτυγχάνει να εκσυγχρονίσει την Ρωσία [24] ή να χτίσει τις υποδομές της και το πνευματικό κεφάλαιό της. Αντ’ αυτού άρχει σε μια μαζική διαρροή εγκεφάλων. Λυγισμένη από την διαφθορά και τον έλεγχο του Κρεμλίνου, η πετρο-οικονομία οδεύει προς την βαθιά ύφεση [25], δεν μπορεί να επωφεληθεί από ένα πιο αδύναμο ρούβλι και την απαγόρευση των εισαγωγών. Αν το μοντέλο του Πούτιν είναι ο Στάλιν ή ο Πιότρ Στολίπιν -ένας αδίστακτος, αναμορφωτής πρωθυπουργός του 19ου αιώνα, με τον οποίο έχει συγκρίνει τον εαυτό του- η επίδρασή του στην Ρωσία πλησιάζει εκείνη του Λεονίντ Μπρέζνιεφ [26], του ημι-κωματώδους ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης ο οποίος προήδρευσε στην στασιμότητα των δεκαετιών του 1970 και του 1980. Όπως πάντα, η βασική ανησυχία του Πούτιν δεν είναι η πραγματική ισχύς ή η ευημερία της Ρωσίας όσο οι άμεσες αναγκαιότητες του δικού του καθεστώτος.

Πολύ αφότου απέτυχε η αξιέπαινη πολιτική του προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα για επανεκκίνηση με την Ρωσία[27], ο αυξανόμενος κίνδυνος της στρατιωτικής αντιπαράθεσης -μαζί με την αστάθεια στην Ουκρανία [28], την Συρία και αλλού- απαιτεί μια νέα συνολική στρατηγική για να περιοριστεί η επιρροή του Πούτιν με έναν μετρημένο τρόπο. Θα πρέπει να διαμορφωθεί σύμφωνα με αυτά που ο Kennan πρότεινε πριν από σχεδόν επτά δεκαετίες.

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ασκείται σε ένα γυμναστήριο στην κρατική κατοικία Bocharov Ruchei στο Σότσι, στις 30 Αυγούστου 2015. MICHAEL KLIMENTYEV / REUTERS
-------------------------

Εξηγώντας τις εχθρικές ενέργειες ενός πρώην (εν καιρώ πολέμου) συμμάχου στην αρχή του Ψυχρού Πολέμου, ο Kennan έγραψε ότι η Σοβιετική πρόκληση στους ελεύθερους θεσμούς της Δύσης θα μπορούσε να ανασχεθεί με «την επιδέξια και άγρυπνη εφαρμογή αντίρροπης δύναμης σε μια σειρά από συνεχώς μεταβαλλόμενα γεωγραφικά και πολιτικά σημεία, που να αντιστοιχούν στις μετατοπίσεις και τους ελιγμούς της σοβιετικής πολιτικής, αλλά τα οποία δεν μπορούν να πάψουν να υπάρχουν μέσω της γοητείας ή του διαλόγου». Έδωσε προτεραιότητα στα οικονομικά και πολιτικά μέσα έναντι των στρατιωτικών, θεωρώντας ότι η ανάσχεση δεν είναι ένας τελικός στόχος, αλλά ένα αναγκαίο βήμα προς την διαπραγμάτευση από μια θέση ισχύος. Αργότερα, ο ίδιος παραπονέθηκε πικρά για την αποτυχία της Ουάσιγκτον να διαπραγματευτεί με την Μόσχα για την Ανατολική Ευρώπη και την μείωση των πυρηνικών όπλων. Παρ’ όλα αυτά, η σκέψη του Kennan βοήθησε να στρωθεί ο δρόμος για την διάσωση της κατεστραμμένης από τον πόλεμο Δυτικής Ευρώπης πριν τελικά η Σοβιετική Ένωση καταρρεύσει υπό το βάρος της οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής σήψης της.

Η «Ανάσχεση 2.0» (στμ: Containment 2.0, η ανανεωμένη πολιτική της ανάσχεσης) θα εμπλουτιστεί από την κατανόηση ότι το Κρεμλίνο δεν θέλει να είναι σύμμαχος της Ουάσιγκτον [29]. Το κακόβουλο καθεστώς του Πούτιν δεν επιδιώκει να οικοδομήσει ευημερούσες και ανοιχτές κοινωνίες, αλλά μάλλον θέλει να καλύψει τον εαυτό του εις βάρος των άλλων, εξάγοντας διαφθορά, αστάθεια και βία. Τα ρωσικά αεροπλάνα ρισκάρουν αντιπαραθέσεις με τα μαχητικά του ΝΑΤΟ πάνω από την Συρία [30] και Ρώσοι χάκερ [31] συνιστούν μια αυξανόμενη απειλή για την Δυτική υποδομή. Στο σημερινό περιβάλλον, το να ακολουθηθεί η σκέψη του Kennan δεν θα αντιπροσωπεύσει ούτε πολιτική «γερακιών» ούτε μια επιστροφή στο είδος των σκληροπυρηνικών θέσεων που πυροδότησε τον πόλεμο του Βιετνάμ, υποστηρίζοντας δολοφονικά δεξιά καθεστώτα και άλλες καταστροφικές πολιτικές των ΗΠΑ. Αντ’ αυτού, η προσεκτική ανάλυση των συμβουλών του Kennan θα οδηγήσει σε μια λογική υπεράσπιση των Δυτικών αξιών και συμφερόντων.

Η εφαρμογή της «Ανάσχεσης 2.0» δεν θα απαιτούσε τόσο μια ριζοσπαστική νέα προσέγγιση όσο ένα πιο συστηματικό πλαίσιο για να αντικαταστήσει τις σημερινές αυτοσχέδιες απαντήσεις που αποτελούν παιχνίδι στην τακτική του Πούτιν. Τα μέλη του ΝΑΤΟ έχουν ήδη πάρει συμβολικά μέτρα στο στρατιωτικό μέτωπο –επιταχύνοντας τις ασκήσεις και αναπτύσσοντας περισσότερο προσωπικό στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη αυτόν τον μήνα- αλλά πρέπει να γίνουν περισσότερα. Στην Ουκρανία θα πρέπει να παρασχεθούν αμυντικά όπλα ως μέρος μιας προσπάθειας να καταστεί απόλυτα σαφές ότι η περαιτέρω ρωσικές ενέργειες εκεί, στην Μολδαβία ή αλλού, θα επιφέρουν σοβαρό κόστος. Το ΝΑΤΟ θα πρέπει επίσης να συνεργαστεί στενότερα με πρώην Σοβιετικούς συμμάχους και να παράσχει μια ακλόνητη διαδρομή για εκείνους που θέλουν να ενταχθούν στην συμμαχία.

Στην δημόσια διπλωματία, οι επιπτώσεις της προπαγάνδας στην ρωσική κοινωνία πρέπει να ληφθούν πιο σοβαρά. Το Radio Free Europe [32] και άλλοι διεθνείς ραδιοτηλεοπτικοί φορείς πρέπει να κάνουν καλύτερη δουλειά παρέχοντας στους Ρώσους ελεύθερες πληροφορίες, με το να κάνουν μια πιο ολοκληρωμένη προσπάθεια για να αναπτύξουν τις θεμελιώδεις αρχές της δημοσιογραφικής αφήγησης και να τις παρέχουν με καινοτόμες ψηφιακές πλατφόρμες που στοχεύουν στους Ρώσους που είναι ρέκτες της τεχνολογίας.

Η οικονομική πολιτική πρέπει να κάνει περισσότερα για να αντικατοπτρίζει τις κοινές Δυτικές γεωστρατηγικές ανάγκες. Το παγκόσμιο δίκτυο των υπεράκτιων εταιρειών, των τραπεζών και των αγορών ακινήτων στο Λονδίνο, τη Νέα Υόρκη και σε άλλες πόλεις που ξεπλένει δισεκατομμύρια ρωσικά δολάρια [33] πρέπει να φτιαχτεί ώστε να σταματήσει τον πλουτισμό του καθεστώτος Πούτιν και των οικονομικών εφαρμοστών του. Η άσκηση πίεσης από γερμανικές εταιρείες ενέργειας που κάνουν επικερδείς συμφωνίες με Ρώσους προμηθευτές πετρελαίου και φυσικού αερίου δεν θα πρέπει να επιτρέπεται να αποδυναμώνουν την ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια. Τα περιουσιακά στοιχεία του εσωτερικού κύκλου του Πούτιν θα πρέπει να «παγώσουν» και ο αποκλεισμός της Ρωσίας από το χρηματοπιστωτικό σύστημα SWIFT [34] πρέπει να εξεταστεί σοβαρά.