Η τουρκική πολιτική της τρομοκρατίας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η τουρκική πολιτική της τρομοκρατίας

Γράμμα από την Άγκυρα
Περίληψη: 

Πολλοί ακτιβιστές που έζησαν την βομβιστική επίθεση αναθυμήθηκαν ότι η έλλειψη οχημάτων των «ΜΑΤ» στον χώρο θα έπρεπε να ήταν ένα σαφές προειδοποιητικό σημάδι ότι κάτι ήταν έτοιμο να πάει τρομερά λάθος, δηλαδή ότι οι αστυνομικοί γνώριζαν κάτι που δεν ήξεραν οι διαδηλωτές.

Ο ONUR ISCI είναι επίκουρος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Bilkent στην Άγκυρα.

Υπάρχει ένας μακρόχρονος μύθος στην Τουρκία για τους αξιωματικούς της εγχώριας Υπηρεσίας Πληροφοριών -ότι η πεμπτουσία της μεταμφίεσης ενός νέου πράκτορα στο πεδίο είναι να υποδύεται τον μικροπωλητή Simit (τουρκικά κουλούρια) ενώ κατασκοπεύει σε ένα κολέγιο ή σωματείο ύποπτο για υπονομευτική δράση. Αφού βρει ένα βολικό σημείο για να πωλεί κουλούρια κοντά στον τόπο που του έχει ανατεθεί, ο κατάσκοπος-πωλητής στην συνέχεια θα πραγματοποιεί μια καθημερινή ρουτίνα λαθρακρόασης και επιτήρησης. Είτε πρόκειται για γελοιοποίηση της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών της Τουρκίας (ΜΙΤ) από την Αριστερά είτε όχι, από τις 11 Σεπτεμβρίου 2001 υπήρξε μια εκθετική αύξηση του αριθμού των προμηθευτών κουλουριών και λαχειοπωλών γύρω από την παλιά πολυκατοικία μου στην Άγκυρα, η οποία εφάπτεται της πύλης του προξενείου της πρεσβείας των Ηνωμένων Πρεσβεία.

Ακόμη και αν οι πράκτορες της MIT χρησιμοποιούν περισσότερο εξελιγμένα μέσα αναγνώρισης και καμουφλάζ, το κύρος του οργανισμού είναι σε ένα ιστορικό χαμηλό. Η τρομοκρατική επίθεση στην Άγκυρα στις 10 Οκτωβρίου ήταν η πιο θανατηφόρα στην σύγχρονη ιστορία του κράτους, η οποία στοίχισε δεκάδες ζωές αθώων και άφησε εκατοντάδες τραυματίες. Πολλοί Τούρκοι είναι δυσαρεστημένοι με την συλλογή πληροφοριών από την ΜΙΤ -κατηγορώντας το σώμα για ερασιτεχνισμό και ανικανότητα. Είναι ίσως άδικο να καταστήσουμε την MIT εξ ολοκλήρου υπεύθυνη, αλλά για να καταλάβουμε πώς να αποτραπούν μελλοντικές επιθέσεις, η Τουρκία πρέπει να έχει μια πιο προηγμένη συζήτηση σχετικά με το πώς συνέβη αυτό.

ΧΑΜΕΝΑ ΣΗΜΑΔΙΑ

Περίπου στις δέκα το πρωί, στις 10 Οκτωβρίου, δύο βομβιστές αυτοκτονίας στόχευσαν μια ειρηνική διαδήλωση κοντά στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό -το σύνηθες σημείο συγκέντρωσης των διαδηλωτών στην Άγκυρα καθώς πορεύονται προς την πλατεία Sihhiye Meydani, όπου πραγματοποιούνται οι διαδηλώσεις. Στα θύματα της επίθεσης περιλαμβάνονται μέλη εμπορικών και εργατικών συνδικάτων και πολιτικών κομμάτων, συμπεριλαμβανομένου του φιλοκουρδικού Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος (HDP). Η αρχική έκθεση των ερευνητών της σκηνής του εγκλήματος επιβεβαίωσε ότι δύο υπερσύγχρονες βόμβες διασποράς (shrapnel bombs) που περιείχαν δέκα κιλά ΤΝΤ και χαλύβδινα ρουλεμάν είχαν πυροδοτηθεί στην πλατεία. Η έκρηξη ήταν τόσο ισχυρή (και η ερευνητική ομάδα τόσο πρόχειρη) που ένας τηλεοπτικός ανταποκριτής ανέφερε, δύο ημέρες μετά την επίθεση, ότι κομμένα μέλη ανθρώπων κρέμονταν ακόμα από κλαδιά δέντρων περίπου εκατό μέτρα μακριά από το σημείο της έκρηξης.

Αμέσως μετά την βομβιστική επίθεση, οι επιζώντες άρχισαν να αναζητούν αστυνομικούς, μόνο για να συνειδητοποιήσουν ότι δεν υπήρχε κανένας για να βρουν. Φαινόταν παράξενο σε πολλούς ότι η κυβέρνηση δεν είχε αποστείλει δυνάμεις ασφαλείας στην περιοχή: Ο σιδηροδρομικός σταθμός της Άγκυρας, ο οποίος βρίσκεται κοντά στο αρχηγείο της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών και της Γενικής Διεύθυνσης της Αστυνομίας, είναι σχεδόν πάντα υπό κυβερνητική εποπτεία κατά την διάρκεια διαδηλώσεων. Εκ των υστέρων, πολλοί ακτιβιστές που έζησαν εκείνη την ημέρα αναθυμήθηκαν ότι η έλλειψη οχημάτων των «ΜΑΤ» στον χώρο θα έπρεπε να ήταν ένα σαφές προειδοποιητικό σημάδι ότι κάτι ήταν έτοιμο να πάει τρομερά λάθος -το υπονοούμενο ήταν ότι οι αξιωματικοί γνώριζαν κάτι που δεν ήξεραν οι διαδηλωτές. Όταν η αστυνομία έφθασε τελικά, ήρθε με δακρυγόνα και κλομπ για να διαλύσει το πλήθος.

Από εκείνο το σημείο και μετά, ως επί το πλείστον ψέκαζαν τους γιατρούς που βοηθούσαν τους τραυματισμένους. Στην πραγματικότητα, μια αρκετά μεγάλη ομάδα γιατρών από τον τουρκικό Ιατρικό Σύλλογο είχε παραστεί στην διαδήλωση. Χωρίς την παροχή των πρώτων βοηθειών, ο αριθμός των νεκρών (102 άτομα μέχρι τώρα, σύμφωνα με κυβερνητικούς λογαριασμούς) θα ήταν σίγουρα πολύ υψηλότερος.

Το χάος εκείνη την ημέρα ήταν αποκαρδιωτικό. Ταξί εθελοντικά έκαναν διαδρομές μεταξύ του σταθμού της Άγκυρας και των γειτονικών νοσοκομείων˙ εγκαταλειμμένα πανό χρησιμοποιήθηκαν ως φορεία για την μεταφορά πτωμάτων˙ ένα όχημα της αστυνομίας με σπασμένα παράθυρα μετατράπηκε από τους πολίτες σε ασθενοφόρο. Το όλο περιστατικό ήταν τόσο φοβερό που έχει ήδη καταγραφεί στα χρονικά της τουρκικής ιστορίας ως «Μαύρο Σάββατο».

30102015-1.jpg

Διαδηλωτές μεταφέρουν ψεύτικα φέρετρα σε πορεία στους δρόμους της Φρανκφούρτης, για να τιμήσουν τα θύματα της βομβιστικής επίθεσης στην Άγκυρα το Μαύρο Σάββατο σε διαδήλωση φιλοκούρδων ακτιβιστών και ομάδων πολιτών. 14 Οκτωβρίου 2015. KAI PFAFFENBACH / REUTERS
------------------------------------

ΓΝΩΣΤΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ

Αν οι βομβιστές αυτοκτονίας ήταν άγνωστοι, ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου πιθανόν θα είχε αντιμετωπίσει μικρότερη δημόσια κατακραυγή. Αλλά ένας από τους τρομοκράτες, ο Yunus Emre Alagoz, ήταν επίσημα καταγεγραμμένος ως πρόσωπο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τις τουρκικές Υπηρεσίες πληροφοριών και φέρεται ότι είχε στρατολογηθεί από τζιχαντιστές για λογαριασμό του ISIS [1]. Ο Alagoz διατηρούσε ένα τεϊοποτείο στο Adiyaman [2], το οποίο φέρεται να δούλευαν και να σύχναζαν νεοσύλλεκτοι τρομοκράτες που βρίσκονταν υπό αστυνομική επιτήρηση. Τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης μέχρι που δημοσίευσαν αστυνομικές καταγραφές μιας συνομιλίας σε κινητό τηλέφωνο που ο Alagoz πραγματοποίησε στις 17 Μαΐου, όπου καταγράφηκε να κάνει αποχαιρετισμούς –γεγονός που καταδεικνύει ότι μια επίθεση ήταν επικείμενη.